De verkiezingen zijn voorbij maar de machtsstrijd gaat door - Hoofdinhoud

Op 15 oktober 2014 waren er verkiezingen in Mozambique: presidentieel, parlementair en provinciaal. Ik leidde de waarnemingsmissie van de Europese Unie. Nu, drie en een halve maand later, ben ik terug om de onze bevindingen aan te bieden aan de regering, de pers en niet-gouvernementele organisaties (ngo's). Ik pak m'n blog over de verkiezingen weer op.

Judith Sargentini als hoofdwaarnemer tijdens de verkiezingen in Mozambique

Het is zomer in Zuidelijk Afrika en de lange vakantie is net afgelopen. De nieuwe president, Felipe Nyusi is geïnaugureerd en het nieuwe parlement is al een paar keer voor de sier bij elkaar gekomen. Maar veel is er nog niet gebeurd. Het duurde tot kerst voordat er een officiële uitslag van de verkiezingen was. Het constitutionele hof was het niet eens met de uitslag van de kiesraad, en heeft eigenhandig de optelling van alle stembureaus opnieuw gedaan. Daarmee verschoven er wel enige tienduizenden stemmen, maar percentueel en daarmee qua zetels maakte het niets uit.

Met of zonder nieuwe rekensom, Afonso Dhlakama, de leider van oppositiepartij Renamo erkende de uitslag niet. Hij zou gewonnen hebben. Regeringspartij Frelimo stal de verkiezingen, net zoals in 2009 en alle jaren ervoor terug tot de eerste vrije verkiezingen in 1994. Al die tijd had hij de president moeten zijn. Dat de ngo's met lokale waarnemers een parallelle telling hadden georganiseerd die de uitslag precies goed had, waarmee grootschalige fraude onwaarschijnlijk is, doet er voor hem niet toe. Hij dreigde met een soort van afscheiding van het noorden van het land, de provincies waar hij wel won. Zijn parlementariërs mochten hun plek in het parlement niet innemen. Hij verlamde het bestuur, maar ach, het was toch zomervakantie.

Ik wilde de aanbieding van mijn conclusies over de verkiezingen niet alleen tot de hoofdstad beperken, maar juist ook in het noorden en het midden van het land bijeenkomsten houden met ngo's. Dat werd me afgeraden, want het zou de suggestie wekken dat wij van Europa wel wat zagen in de afscheidingsbeweging van Dhlakama. Ik liet me ompraten.

Vlak voor ik vertrok bleken Fremlimo-leider Nyusi en Dhlakama informele gesprekken te voeren op neutrale grond - per toeval het hotel in Maputo waar ik deze dagen ook slaap - en afgelopen woensdag kwamen de parlementariërs van Renamo toch maar de eed afleggen. De kou is dus uit de lucht, maar de kans om te ontsnappen aan de hoofdstedelijke kliek is bekeken.

Ik ben dus in Maputo en zal de komende week met jan en alleman de verkiezingen evalueren. Of Frelimo en Renamo me willen ontvangen, is nog steeds onduidelijk. De verkiezingen zijn voorbij, maar de machtsstrijd gaat door. Daar hebben ze mij niet bij nodig.

Meer lezen

Judith Sargentini leidt EU-waarnememingsmissie verkiezingen Mozambique