Ir. E.D. (Eric) Wiebes MBA

foto Ir. E.D. (Eric) Wiebes MBA
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Rijksoverheid.nl
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Eric Wiebes (1963) was van 26 oktober 2017 tot 15 januari 2021 minister van Economische Zaken en Klimaat in het kabinet-Rutte III i. Daarvoor was hij van 4 februari 2014 tot 26 oktober 2017 staatssecretaris van Financiën in het kabinet-Rutte II i. In 2010-2014 was de heer Wiebes namens de VVD wethouder van onder meer verkeer en vervoer van Amsterdam. Eerder werkte hij in het bedrijfsleven en bij het ministerie van Economische Zaken. Daar was hij onder meer plaatsvervangend secretaris-generaal.

VVD
functie(s) in de periode 2014-2021: staatssecretaris, minister

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Eric Derk (Eric)

geboorteplaats en -datum
Delft, 12 maart 1963

2.

Partij/stroming

partij(en)
VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), vanaf 2005 (was eerder lid omstreeks 1983)

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • energy engineer, Shell Internationale Petroleum Maatschappij, van april 1987 tot januari 1990
  • associate consultant, McKinsey & Company, van januari 1990 tot januari 1993
  • senior vennoot, "OC&C Strategy Consultants", van januari 1993 tot april 2004
  • directeur Marktwerking, ministerie van Economische Zaken, van september 2004 tot september 2007
  • plaatsvervangend secretaris-generaal ministerie van Economische Zaken, van september 2007 tot mei 2010
  • interim-directeur Communicatie, ministerie van Economische Zaken, 2009
  • wethouder (belast met verkeer, vervoer en infrastructuur (inclusief Noord/Zuidlijn en Luchtkwaliteit) en ICT) van Amsterdam, van 19 mei 2010 tot 4 februari 2014
  • staatssecretaris van Financiën (belast met onder meer fiscale zaken, financiën lagere overheden, loterij- en muntwezen en domeinen), van 4 februari 2014 tot 26 oktober 2017
  • minister van Economische Zaken en Klimaat, van 26 oktober 2017 tot 15 januari 2021
  • partner, McKinsey & Company, vanaf 2022

takenpakket (bewindspersoon)
  • Was als minister tevens belast met klimaat (klimaatverandering, emissies)

takenpakket (staatssecretaris)
  • Was als staatsecretaris in het bijzonder belast met: a. de fiscale aangelegenheden en alle aangelegenheden de Belastingdienst betreffende; b. de aangelegenheden betreffende de financiële verhoudingen tussen het Rijk en de decentrale overheden; c. de aangelegenheden betreffende de Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland en de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij; d. alle aangelegenheden betreffende het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB); e. alle aangelegenheden betreffende Domeinen Roerende Zaken; f. andere aangelegenheden waarvan behartiging door de minister aan hem wordt toevertrouwd.
  • Was tijdens het voorzitterschap van minister Dijsselbloem tevens de Nederlandse vertegenwoordiger in de eurogroep

4.

Partijpolitieke functies

vorige
  • lid VVD-commissie economische zaken, van 2005 tot 2014
  • auteur VVD-programmacommissie gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam, 2014

5.

Nevenfuncties

vorige
  • lid bestuur studievereniging belast met de portefeuille onderwijs
  • lid van aanzienlijk aantal gekozen raden en raadscommissies gedurende studententijd, zowel op faculteits- als universiteitsniveau
  • lid Raad van Toezicht Raad voor Accreditatie, van 2004 tot 2009
  • lid bestuur Stadsregio Amsterdam
  • lid Critical Review Team Lange Termijn Spooragenda, van 2013 tot 2014

6.

Opleiding

voortgezet onderwijs
  • v.w.o. te Bussum, van 1975 tot 1981

academische studie
  • werktuigbouwkunde: energievoorziening, Technische Hogeschool Delft, van 1981 tot 1986 (studievariant: beleidsfuncties bij de overheid)
  • studie filosofie (toehoorder), Erasmus Universiteit Rotterdam, 1983

postacademisch onderwijs
  • bedrijfskunde INSEAD (MBA), Fontainebleau, van 1990 tot 1991

7.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Bracht in 2014 een beleidsbrief uit over de Belastingdienst. Knelpunten zijn onder meer de digitalisering en de complexiteit van de wet- en regelgeving, onder andere bij de uitvoering van toeslagen. Gewaarschuwd wordt dat snelle oplossing daarvan niet eenvoudig zal zijn. (31.066)
  • Stelde in 2015 de (Dienst) Nationaal Coördinator Groningen en de Overheidsdienst Groningen in, ter coördinering en uitvoering van het Programma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen
  • Bereikte op 31 januari 2018 met provinciale en gemeentelijke bestuurders overeenstemming over een protocol voor de volledige afhandeling van schade aan huizen en gebouwen als gevolg van de gaswinning in Groningen. Er komt een tijdelijke commissie mijnbouwschade Groningen, die onfhankelijk van NAM en overheid besluit over oorzaak van schades en de schadevergoeding. Met de NAM werd afgesproken dat openstaande meldingen uiterlijk voor 1 juli 2018 moeten zijn afgehandeld, hetzij door ze op te lossen, hetzij door een redelijk eindbod te doen.
  • Kwam in 2018 met een Fiscale Beleidsagenda waarin vijf prioriteiten worden benoemd. Dat zijn het aanpakken van belastingontwijking en belastingontduiking, het verlagen van belasting op arbeid, een concurrend blijvend vestigingsklimaat, verdere vergroening van het belastingstelsel en betere uitvoerbaarheid.
  • Maakte in 2018 als minister van EZK afspraken met regionale bestuurders over de start van een Nationaal Programma Groningen. Tot 2040 investeren Rijk en NAM 1,15 miljard euro in Groningen. Het bedrag wordt aangevuld met cofinanciering vanuit andere publieke en private bronnen. Na de afbouw van de gaswinning moet er een toekomstbestendige provincie komen, met als speerpunten: wonen, werken en recreëren.
  • Presenteerde in 2020 samen met minister Hoekstra een Nationaal Groeifonds waaruit investeringen kunnen worden gedaan die bijdragen aan de economische groei en aan het behalen van klimaatdoelen

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 2014 een wet (Stb. 196) tot stand over verlaging van de maximumopbouw- en premiepercentages pensioen en tot maximering van het pensioengevend inkomen. De jaarlijkse pensioenopbouw gaat omlaag van 2,25 naar 1,875 procent van het inkomen. De fiscale ondersteuning van pensioenopbouw wordt versoberd om langer doorwerken te stimuleren en vanwege de staatsuitgaven. Het wetsvoorstel was in 2013 ingediend en in de Tweede Kamer verdedigd door staatssecretaris Weekers. Via een novelle werden afspraken met oppositiefracties geregeld, zoals de aftopping van nettolijfrente en betere pensioenopbouw door zzp'ers, alsmede invoering van waarborgen voor een evenwichtige verlaging van de pensioenpremies per 1 januari 2015. (33.610, 33.847)
  • Bracht in 2015 de Wet modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen (Stb. 207) tot stand. Overheidsondernemingen die economisch actief zijn op een markt met ook private ondernemingen, worden op dezelfde wijze aan heffing van Vpb onderworpen als private ondernemingen. Hiermee wordt verstoring van concurrentieverhoudingen tegengegaan. (34.003)
  • Bracht in 2015 de Wet elektronisch berichtenverkeer belastingdienst (Stb. 378) tot stand, die de grondslag legt om het berichtenverkeer tussen belastingplichtige en de Belastingdienst op langere termijn alleen digitaal te laten plaatsvinden. (34.196)
  • Bracht in 2016 de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Stb. 45) tot stand. De Verklaring arbeidsrelatie (VAR) wordt afgeschaft en in plaats daarvan komt er een mogelijkheid voor opdrachtgevers en -nemers om een overeenkomst ter beoordeling aan de Belastingdienst voor te leggen. De wet moet schijnzelfstandigheid tegengaan. (34.036)
  • Bracht in 2018 als minister van EZK een wet (Stb. 371) tot wijziging van de Gaswet en van de Mijnbouwwet tot stand betreffende het minimaliseren van de gaswinning uit het Groningenveld. Totdat de gaswinning uit dat veld is beëindigd, moet worden gekeken hoe die gaswinning op een zo veilig mogelijke manier kan plaatsvinden, waarbij ook de leveringszekerheid kan worden geborgd. (34.957)
  • Bracht in 2019 samen met minister Hoekstra de Machtigingswet oprichting Invest NL (Stb. 443) tot stand. Hierdoor kan de staat voor 100 procent deelnemen in de opgerichte Nederlandse financierings- en ontwikkelingsinstelling Invest NL N.V. Met een vermogen van € 2,5 miljard kunnen risicovolle ondernemersactiviteiten worden ondersteund op het gebied van onder meer energie, verduurzaming, mobiliteit, voedsel en veiligheid. (35.123)
  • Bracht in 2019 de Wet verbod op kolen bij elektriciteitsproductie (Stb. 493) tot stand. In twee twee stappen komt er een verbod op het gebruik van kolen voor elektriciteitsopwekking door bestaande kolencentrales. In de centrales van de oude generatie mogen vanaf 1 januari 2025 geen kolen meer worden gebruikt. Voor de nieuwe generatie geldt dit vanaf 1 januari 2030. Hierdoor wordt in belangrijke mate bijgedragen aan de CO2-reductie. (35.167)
  • Bracht in 2020 de Tijdelijke wet Groningen (Stb. 85) tot stand. De wet regelt de afhandeling van alle vormen van schade als gevolg van bodembeweging door de aanleg of exploitatie van een mijnbouwwerk ten behoeve het winnen van gas uit het Groningenveld of de gasopslag bij Norg door de overheid. Voor de afhandeling van aanvragen om vergoeding van schade is het Instituut Mijnbouwschade Groningen opgericht, dat een exclusieve bevoegdheid krijgt. Voor de financiering van de schadeafhandeling voorziet de wet in de bevoegdheid een heffing op te leggen aan de exploitant. (35.250)
  • Bracht in 2020 een wet (Stb. 183) tot stand tot wijziging van de Gaswet, waardoor de vraag naar laagcalorisch gas moet worden verminderd. Het wordt de grootste afnemers verboden laagcalorisch gas aan het gastransportnet te onttrekken en er komt een generiek verbruiksplafond. (35.328)

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Slaagde er in 2015 na onderhandelingen met oppositiepartijen in zijn belastingplan door het parlement te loodsen, onder meer door een indiening (en aanvaarding) van een novelle over verhoging van de maximale arbeidskorting, extra middelen voor de ouderenkorting en verhoging van het heffingvrije vermogen voor box 3
  • Vertrok op 15 januari 2021 als minister, vanwege zijn nauwe betrokkenheid als staatssecretaris van Financiën in het kabinet-Rutte II bij de toeslagenaffaire

uit de privésfeer
  • Hij groeide op in Muiderberg
  • Was oprichter en lijsttrekker van studentenpartij in de faculteitsraad
  • Was gedurende enige jaren op de faculteit de studentwoordvoerder en denker over onderwijsvraagstukken
  • Zijn vader was kernfysicus. Hij overleed toen Eric 9 jaar was.

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
Willy Wortel Wiebes (bijnaam die senator Van Rij hem in 2015 gaf)

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Jelle Brandsma en Bart Zuidervaart, "Een vrolijke bèta", Trouw, 11 november 2014
  • Emilie van Outeren en Philip de Witt Wijnen, "On-Haags, technocratisch typetje", NRC Weekend, 20 en 21 juni 2015
  • Enzo van Steenbergen, "De sluwe niet-politicus", NRC Handelsblad, 19 oktober 2017

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.