Met sociaal leenstelsel kunnen we investeren - Hoofdinhoud

Het is goed nieuws dat de PvdA, VVD, D66 en GroenLinks hun steun hebben uitgesproken voor een sociaal leenstelsel. Hiermee kunnen we investeren in de kwaliteit van ons hoger onderwijs en verdelen we de kosten van studeren eerlijker. Wel zal de invoering van het leenstelsel voor de masterfase tot 2015 wordt uitgesteld, waardoor het tegelijk met de bachelorfase wordt ingevoerd. Hierdoor ontstaat er duidelijkheid voor alle studenten, een belangrijke eis van de PvdA.

Het aantal studenten dat een hbo- of universitaire opleiding volgt is enorm gestegen in de afgelopen jaren. Jongeren uit alle inkomensgroepen vinden hun weg naar het hoger onderwijs. Daar is de PvdA trots op. En een opleiding volgen loont, want met een hbo- of universitair diploma verdien je gemiddeld anderhalf keer zo veel als een afgestudeerde mbo'er.

Toch heeft de grote instroom van jongeren in het hbo en wo ook een keerzijde, want de kwaliteit van het onderwijs komt steeds meer onder druk te staan. Het is daarom van belang dat we snel investeren in het hoger onderwijs. In meer begeleiding, in betere docenten en extra contacturen. Dan kan die gegroeide nieuwe instroom een toegankelijke topopleiding volgen.

Om deze investering te kunnen doen vragen we van studenten een extra financiële bijdrage. Dit kan onder sociale voorwaarden, want de toegankelijkheid van het hoger onderwijs staat voor de PvdA voorop. Een student betaalt naar draagkracht zijn lening terug (verdien je veel, dan betaal je meer terug) en de looptijd van de lening is lang (studenten krijgen 20 jaar de tijd om terug te betalen). Ook hebben studenten vijf ‘jokerjaren’ voor momenten waarop zij wat extra financiële armslag nodig hebben. Tot slot betalen zij een lage rente over de studielening (op dit moment 0,6%).

Hiermee is de basis van het wetsvoorstel sociaal, maar de PvdA heeft ook nog een aantal punten waar wij aandacht voor hebben gevraagd en die nog onvoldoende in het wetsvoorstel zitten. Zo maken wij ons zorgen om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor thuiswonende studenten, omdat er nog altijd geen goed alternatief is voor de OV-kaart. En blijven wij zeer kritisch over het idee van collegegelddifferentiatie. Gelukkig heeft de minister een experiment met hoger collegegeld voorlopig losgelaten.

Ook wil de PvdA dat er in een toekomstig voorstel aandacht is voor de kinderen van onvindbare of weigerachtige ouders, die in het huidige voorstel geen aanvullende beurs meer kregen. Daarnaast vragen we aandacht voor de hoogte van de aanvullende beurs voor studenten wiens ouders minder draagkrachtig zijn.

De minister heeft toegezegd dat zij deze en andere punten van zorg meeneemt. In het voorjaar van 2014 komt zij met een nieuw wetsvoorstel voor een sociaal leenstelsel dat nog socialer zal zijn en waarin zij extra borging heeft aangebracht voor de toegankelijkheid van ons hoger onderwijs. Zodat ook in de toekomst iedere gemotiveerde en getalenteerde student gewoon kan blijven studeren.

12 december 2013