Vrouw van 82 in gestut bovenhuis - Hoofdinhoud
400.000 woningen in Nederland hebben te maken met funderingsbreken, meestal paalrot. Ik pleit al zeven jaar voor een systematische aanpak van het funderingsherstel. Tijdens het laatste kamerdebat over bouwregelgeving nodigde ik minister Blok uit om eens mee te gaan kijken naar de omvang van het probleem. Blok nam de uitnodiging aan en samen met mijn collega’s Barbara Visser (VVD) en Albert de Vries (PvdA) bezochten we maandag Wormerveer (gemeente Zaanstad).
Zaanstad behoort samen met Dordrecht, Schiedam, Leiden, Gouda en Haarlem tot de zes gemeenten waar funderingsgebreken het meest massaal voorkomen. Ik was er een paar jaar terug al eens op bezoek in de Havenbuurt in Zaandam. De paalrot manifesteert zich in dit gebied tamelijk abrupt. Dat heeft te maken met de gebruikte Amsterdamse heitechniek, de aard van de aantasting en de relatief korte palen.
Tijdens ons bezoek vertelde een bewoonster dat ze ruim drie jaar geleden een woning heeft aangekocht na een bouwkundige inspectie, waarbij de fundering in orde werd bevonden. Anderhalf jaar later begon haar woning te scheuren. Een nieuw bouwkundig onderzoek concludeerde dat de fundering verrot is, waardoor haar woning in een klap een ton in waarde daalde. De bank wil geen tweede hypotheek verstrekken voor het herstel (kosten ca. €40.000), omdat het onderpand te weinig waard is. Een dramatisch verhaal.
Wethouder PM van Zaanstad hamerde in zijn inleiding op het belang van een collectieve aanpak. Het heeft geen zin om te investeren in een woning, als niet het hele rijtje wordt aangepakt. De gemeente schrijft alle bewoners aan op grond van de Woningwet. Voor degenen die financieringsproblemen hebben wordt samen met corporatie Partheon (die zelf trouwens ook 4.000 probleemwoningen bezit) bekeken of de woning kan worden opgekocht en hersteld op kosten van de corporatie. Een peperdure operatie, waarvan de financierbaarheid op de tocht staat, omdat de verkoop van woningen in het gebied door de crisis op de koopmarkt in een diep dal zit.
Positief van de grote schaal van de funderingsgebreken -ieder nadeel heeft zijn voordeel-is dat er een steeds efficientere en goedkopere aanpak ontwikkeld is, waarbij funderingsherstel steeds vaker gecombineerd wordt met renovatie. Met name isolatiemaatregelen en andere energiebesparende voorzieningen kunnen de woonlasten verlagen, wat een deel van de gestegen annuiteit voor de hypotheek kan compenseren. Een mooie energiezuinige combinatie is bv. een schuimbetonnen begane grondvloer met vloerverwarming en warmte/koudeopslag in de nieuwe funderingspalen.
Aan het eind van ons bezoek maakten we nog een rondrit langs een aantal wijken die wachten op funderingsherstel of waar het herstel op dit moment loopt. Aan de Wandelweg staat een rijtje woningen in deplorabele staat, aan alle kanten gestut, waar een bovenwoning nog bewoond wordt door een vrouw van 82. Als eigenaar kan ze geen kant op. De bedoeling is dat het rijtje gesloopt wordt en vervangen door nieuwbouw, waarna ze in ieder geval nog de grondwaarde terugkrijgt voor haar oude huis. Maar omdat de verkoop van nieuwbouw niet loopt is het project steeds verder vertraagd.
Het bezoek maakt nog eens duidelijk hoe belangrijk een gezamenlijke aanpak van gemeente, corporaties en bewoners(organisaties) is. Daar is in Zaanstad inmiddels veel ervaring mee opgedaan, waar bewoners elders van kunnen profiteren. Dan zal er wel iets moeten gebeuren aan de verruiming van de financieringsmogelijkheden van de eigenaar-bewoners die “onder water staan”. Ik ben voorstander van het prioritair inzetten van Svn-middelen voor renovatieleningen en een extra participatie van het Rijk in het Svn fonds, zodat de goedkope leningen landelijk beschikbaar komen in plaats van in een beperkt aantal gemeenten. Nu Stef Blok met eigen ogen gezien heeft hoe groot de ellende is zal hij zijn passieve houding moeten laten varen.