Nieuwsbrief september - Hoofdinhoud

TERUGTREDEN IS VOORUITZIEN

Beste VVD’ers,

Het zomerreces is een tijd van rust, maar ook een tijd van verdieping. Geen last van de beroemde ‘waan van de dag’, maar meer tijd om na te denken over de toekomst. Bij de VVD zijn we niet zo van de blauwdrukken, maar aan de rol van de overheid in de samenleving van morgen valt nog genoeg te sleutelen.

In de zomer heb ik mij daarom met plezier verdiept in een stuk - uitgebracht door de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling - getiteld ‘Terugtreden is vooruitzien’. De RMO zegt vrij onomwonden dat het na een periode van verstatelijking en maakbaarheidsdenken nu tijd is geworden voor de overheid om een flinke stap terug te doen. De huidige verzorgingsstaat is onbetaalbaar geworden. Liberalen stonden aan de basis van sociale wetgeving in de vorige eeuw, maar wat de VVD altijd heeft gezegd wordt nu breder gedeeld: de staat is te ver gegaan.

Concreet zegt de RMO dat de beweging van een terugtredende overheid alleen kan slagen wanneer maatschappelijke initiatieven ruimte krijgen om publieke voorzieningen naar eigen waarden en inzicht te organiseren. Een fundamentele verandering van de verhouding tussen overheid en samenleving is vereist op het gebied van zeggenschap, financiering en rechtsstatelijke waarborgen. Ook vraagt het van overheden, politici én samenleving dat zij accepteren dat er meer verschil ontstaat in identiteit, omvang, keuzeaanbod en kwaliteit van voorzieningen als zorg, onderwijs en welzijn.

Kortom, mensen moeten op eigen benen staan en meer ruimte krijgen om eigen keuzes te kunnen maken. Een verhaal waar ik het als liberaal hartstochtelijk mee eens ben. De decentralisatiegedachte van het kabinet past hier ook goed bij. Den Haag leert langzamerhand om zaken los te laten. Gemeentes worden hoofdverantwoordelijk voor het sociale domein en ze gaan nadrukkelijk kijken naar wat mensen wel kunnen in plaats van wat mensen niet kunnen. Iedereen doet mee, werken moet lonen en voor een uitkering mag wat worden terugverwacht. De overkoepelende Participatiewet past daarmee ook goed in de lijn die de VVD al had ingezet in het vorige kabinet met de Wet Werken Naar Vermogen.

De voorbereiding voor de wetsbehandeling in november is dan ook in volle gang. Een onderdeel van de Participatiewet is de aanscherping van de Bijstandswet (WWB) die nog deze maand in de Kamer besproken zal worden. Los van de aanscherping heb ik samen met mijn collega Malik Azmani een punt gemaakt van gemeenten die de moed zouden hebben opgegeven om langdurige werklozen uit een uitkering te krijgen. Veel mensen zijn hard op zoek naar een baan en daarom kan het niet zo zijn, dat gemeenten het bijltje erbij neergooien, terwijl ze wel geld ontvangen om deze mensen weer aan het werk te krijgen. Er zijn veel Oost-Europeanen werkzaam op plekken die prima vervuld kunnen worden door Nederlandse werkzoekenden in onze ogen. Een interview met mij bij Vandaag de Dag op WNL over deze kwestie kunt u hier terugkijken.

Kortom, na de verdieping van de zomer wacht nu weer het politieke vakwerk voor een liberale toekomst.

Groeten,

Sjoerd Potters