Dat wat van ons allen is - Hoofdinhoud
Misschien heeft u het gelezen, woensdag stond een artikel van mij in de Volkskrant. Een paar jaar nadat Nuon verkocht werd aan de Zweedse bruinkoolboer Vattenfall zijn er alleen maar verliezers. Wij zijn zeggenschap over onze energievoorziening kwijt en zitten met een bedrijf dat zich niet aan de gemaakte duurzaamheidsafspraken houdt. En Vattenfall - een Zweeds staatsbedrijf - moet nu waarschijnlijk met 40% verlies Nuon weer van de hand doen omdat het teveel heeft betaald. Een mooi moment om eens te onderzoeken of we niet als politiek weer wat meer invloed kunnen krijgen op de energiemarkt. Het is harder dan ooit nodig om te investeren in duurzaamheid en zelfstandigheid. Dat is goed voor het milieu en je bent niet langer afhankelijk van instabiele landen ver weg voor je energie. Ik ben niet de enige die dat vindt. Ook de topman van Eneco zei in een interview met de NRC dat als de politiek niet ingrijpt, energiebedrijven die ons van stroom voorzien een speelbal worden van buitenlandse investeerders. Dan betalen wij samen de rekening.
Op allerlei terreinen kom je ze tegen. Spijtoptanten van twintig jaar geleden, mensen die constateren dat de privatiseringsgolf die begon onder Paars ons teveel gekost heeft. NS en ProRail - vroeger één bedrijf - gaan nu samenwerken om de vertragingen te lijf te gaan. Ik vroeg me vooral af waarom ze dat niet al jaren doen, maar ook zij merken dat het eigenbelang van het bedrijf vaak tegengesteld is aan het algemeen belang van goed openbaar vervoer en gaan nu op het hoogste niveau samenwerken. Ik zou zeggen, maak die onzinnige splitsing ongedaan en word weer één bedrijf, maar dit is een belangrijke eerste stap.
Zo gek is het ook niet. Twintig jaar na het vermarkten van allerlei dingen die we vroeger gezamenlijk regelden kunnen zelfs de grootste marktfetisjisten niet meer volhouden dat de problemen die we allemaal zien tijdelijk zijn, dat het kinderziektes zijn die wel over zullen gaan. Introduceer winstdenken in een sector en de financiële belangen gaan al snel voor de maatschappelijke. Winst gaat dan al snel voor mensen. Natuurlijk neem ik dat die bedrijven kwalijk, maar van hen snap ik het nog wel. Je hebt aandeelhouders tevreden te houden. Vooral de politiek heeft hier gefaald. Vanuit de overtuiging dat Nederland een bedrijf is, ontstond een beeld dat het land dan ook zo bestuurd moest worden. En nu zitten we met de brokstukken.
Maar er is hoop. Als woningcorporaties klagen dat ze als bedrijf gezien worden, als topmannen van energiebedrijven klagen dat de politiek moet ingrijpen en als spoorbedrijven ontdekken dat je beter samen kunt werken dan tegenover elkaar kunt staan, dan is verandering dichtbij. Maar dat vereist een tomeloze inzet van ons om daar waar mensen strijden tegen de vermarkting van wat ons dierbaar is mee te strijden. De dappere thuiszorgwerkers van Sensire mogen in dit geval niet onbenoemd blijven. Waar de directie ontslag aanvroeg voor 1100 thuiszorgers, legden de mensen die elke dag het werk doen zich er niet bij neer. Ze organiseerden zichzelf en bezetten het hoofdkantoor. Omdat ook in de zorg miljarden weglekken naar winstmakende verzekeraars en fraude door een veel te ingewikkeld systeem. Omdat ook in de zorg steeds meer de euro's in plaats van de mensen die zorg nodig hebben centraal staan. En omdat deze mensen dat niet pikten. Ik heb ongelooflijk veel respect voor de strijd die ze voeren en ben apetrots dat ik een partij aan mag voeren die meteen aanwezig was in Varsseveld om de thuiszorgwerkers te ondersteunen.
Wij zullen deze strijd - de strijd voor zeggenschap over wat ons dierbaar is, de strijd tegen het doorgeslagen marktdenken en de strijd voor menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit - blijven voeren. Waar en wanneer dan ook. Doet u mee?