Inbreng VVD Nitraatrichtlijn - Hoofdinhoud

Afgelopen week heeft de staatssecretaris de Kamer geïnformeerd over haar inzet voor het 5^e actieprogramma voor de Nitraatrichtlijn. In de brief kondigt zij aan dat er scherpere maatregelen voor zand en lössgronden gaan gelden. Er is in deze gebieden grote onrust ontstaan. Ik heb namens de VVD fractie een schriftelijk overleg aangevraagd. Hieronder treft u de vragen van de VVD fractie aan.

Inbreng schriftelijk overleg van het lid Lodders (VVD) ten aanzien de Inzet vijfde actieprogramma Nitraatrichtlijn

De leden van de VVD-fractie lezen dat het Nederlandse mestbeleid door de jaren heen heeft geleid tot een forse verbetering van de grond- en oppervlaktewaterkwaliteit. De landbouwsector mag daar trots op zijn. De VVD-fractie is blij met de erkenning dat de landbouw op de goede weg is met de verlaging van uitspoeling van stikstof en fosfaat. Om de doelen van de Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn te halen, en in aanmerking te blijven komen voor een derogatie onder beide richtlijnen, moet het mestbeleid voortgezet en versterkt worden. Kan de staatssecretaris toelichten wat deze doelen zijn (met name voor de Kaderrichtlijn Water)? Gelden deze doelen niet vooral lokaal en regionaal? Betreffen deze doelen niet primair de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater? Zijn dus ‘normen voor stikstof en fosfaat in oppervlaktewater’ niet slechts ondersteunend? Kan de staatssecretaris de wetenschappelijke onderbouwing van de bovengenoemde oppervlaktewaternormen overleggen? De leden van de VVD-fractie vragen zich voorts af of de Nitraatrichtlijn nog wel het geëigende instrument is om waterkwaliteitsdoelen te halen en of de Grondwaterrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water geen passende instrumenten zijn? Kan de staatssecretaris aangeven hoe deze drie richtlijnen zich tot elkaar verhouden?

De leden van de VVD-fractie constateren dat er een duidelijke koppeling gemaakt wordt met het nieuwe mestbeleid waar mestverwerking een cruciaal onderdeel van is. In dat verband mist de VVD-fractie meer ruimte voor het gebruik van mestverwerking als kunstmestvervangers. Kan de staatssecretaris aangeven wanneer hier duidelijkheid over komt van de Europese Commissie? De leden van de VVD-fractie merken op dat het traject om het gebruik van kunstmestvervangers mogelijk te maken wel erg lang duurt aangezien er in 2008 een amendement in het Europees Parlement is aangenomen en voormalig minister Verburg ook al met deze boodschap op pad is gestuurd. Welke middelen heeft de staatssecretaris nog tot haar beschikking om de druk op te voeren in Brussel? De leden van de VVD-fractie lezen dat het van groot belang is dat de sector aan de slag gaat met het realiseren van mestverwerkingscapaciteit, zodat er daadwerkelijk druk van de mestmarkt wordt gehaald. De VVD-fractie vindt dat er niet alleen naar de sector gekeken kan worden maar dat ook de overheid een verantwoordelijkheid in deze heeft, met name op het gebied van de vergunningverlening. Kan de staatssecretaris aangeven hoe het staat met de gesprekken met de provinciale- en lokale overheden inzake de vergunningverlening voor mestverwerkingsinstallaties? De leden van de VVD-fractie lezen verder dat indien de mestverwerkingscapaciteit onvoldoende van de grond komt of wanneer relevante milieudoelen niet worden gehaald dierrechten voor varkens en pluimvee in stand worden gelaten en voor rundvee worden ingevoerd. De leden van de VVD-fractie willen de staatssecretaris meegeven dat instandhouding of invoering van dierrechten onbespreekbaar is. De veehouderijsectoren anticiperen al jaren op de afschaffing van dierrechten en/of melkquota. Zij hebben reeds hiervoor investeringen gedaan in bijvoorbeeld het vergroten van hun stallen. Instandhouding of introductie van dierrechten zou een stap terug betekenen in de tijd, aldus deze leden.

De leden van de VVD-fractie lezen dat de staatssecretaris met het vijfde actieprogramma Nitraatrichtlijn in de eerste plaats zich wil richten op het bereiken van een betere kwaliteit van grond- en oppervlaktewater in de gebieden waar deze nog tekort schieten, door de belasting met stikstof en fosfaat verder terug te dringen. De leden van de VVD-fractie vraagt zich hoe op welke wijze de staatssecretaris de negatieve effecten van natuurgebieden op het oppervlaktewater gaat aanpakken?

De leden van de VVD-fractie zijn verheugd dat de staatssecretaris wil komen tot een nieuwe derogatie van de Nitraatrichtlijn. Deze leden merken wel op dat er nu wordt gesproken van 170 kilogram stikstof per ha maar in de vorige derogatie was dit voor graasdierenmest nog 250 kilogram stikstof per ha. Dit lijkt op een achteruitgang van de gebruiksruimte. Vindt de staatssecretaris dat 170 kilogram stikstof per ha toelaatbaar is terwijl in het verleden 250 kilogram stikstof per ha als ondergrens werd gekozen? Er wordt nu geen onderscheid meer gemaakt tussen hokdieren en graasdieren. Kan de staatssecretaris aangeven of het voordeel daarvan nu ook wegvalt? De VVD-fractie vraagt zich voorts af of de staatssecretaris, in deze fase van de onderhandelingen, al enig zicht kan geven op inzet of uitkomst van nieuwe derogatie? In hoeverre is het mogelijk dat naast de huidige derogatie ook ruimte zou komen voor zogenaamde ‘gewaspakketten’en ‘be- en verwerkte mestpakketten’? De leden van de VVD-fractie constateren dat in de brief wordt gesproken over ‘maatwerk’ en ‘specifieke bedrijfssituaties’ bij ondernemers. Kan de staatssecretaris het beleid wat hieruit is afgeleid nader duiden?

De leden van de VVD-fractie lezen dat de gemiddelde nitraatconcentratie in het ondiepe grondwater van het zandgebied weliswaar is gedaald van 140 mg/l in het begin van de jaren ’90 tot 60 mg/l in recente jaren, maar dat daarmee de concentratie nog ruim boven de Europese streefwaarde van 50 mg/l ligt. Kan de staatssecretaris aangeven waar het vaststellen van de 50 mg (als indicator om ‘kwetsbare gebieden’ aan te wijzen) op is gebaseerd? Is deze 50 mg een milieukundige norm of een gezondheidskundige norm en welke wetenschappelijke benadering ligt hierachter? De staatssecretaris wil ter verbetering van de grondwaterkwaliteit in het zuidelijk zand- en lossgebied een maatregelenpakket samenstellen dat zich specifiek richt op deze gebieden en dat mineralenefficiëntie bevorderd. De leden van de VVD-fractie merken op dat door deze aankondiging grote onrust in het gebied is ontstaan. De agrarische ondernemers in deze gebieden hebben het gevoel dat zij bijna geen ruimte meer krijgen om te ondernemen omdat ze aan steeds strengere milieueisen moeten voldoen terwijl ze afgelopen jaren al vele acties hebben ondernomen om de grondwaterkwaliteit te verbeteren. De eerder gepresenteerde cijfers over de daling tonen aan dat zij hierin grotendeels zijn geslaagd. De VVD-fractie wil van de staatssecretaris weten of de eerder genoemde streefwaarde van 50 mg/l wel een haalbare norm is en of deze nog actueel is? De leden van de VVD-fractie vragen zich af of we voor dit gebied niet moeten gaan werken met een realistische norm van bijvoorbeeld 60 mg/l zodat bedrijvigheid in het gebied mogelijk blijft? Ook vragen deze leden zich af of de staatssecretaris bij haar besluit rekening heeft gehouden met de doorwerking van de maatregelen die al zijn genomen om de grondwaterkwaliteit te verbeteren? De VVD-fractie is zich er van bewust dat altijd er een spanningsveld zal blijven bestaan tussen de vastgestelde normen en de haalbare normen. De VVD-fractie is echter wel van mening dat het geen doel op zich moet zijn om doelen te halen en dat altijd moet worden afgewogen of vastgestelde doelen en normen haalbaar en nog actueel zijn. Kan de staatssecretaris aangeven hoe zij met het geschetste dilemma is omgegaan in deze kwestie?

Tot slot wil de VVD-fractie graag een reactie vragen van de staatssecretaris op onderstaande foto’s. De leden van de VVD-fractie hebben namelijk vragen over de wijze waarop toediening van mest wordt vormgegeven. De foto’s laten een beschadiging van de graszode zien. Het is onvoldoende duidelijk wat de effecten zijn. Is de staatssecretaris bereid om te pleiten voor meer ruimte in toedieningsmogelijkheden?

Bron: Blog Helma Lodders Bron: Blog Helma Lodders