Riolen: spannender dan je denkt - Hoofdinhoud
Bij riolen en stedelijk waterbeheer zullen de harten van slechts weinigen sneller gaan kloppen. Natuurlijk: een aantal van de mooiste achtervoldigingen in de filmgeschiedenis speelden zich af in de ondergrondse krochten van het stedelijk gebied. Maar voor de rest halen de meeste mensen hun neus op voor dit thema. Ten onrechte. Samen met Erik de Vries (fractievoorzitter SP Helmond) ging ik vrijdag jl. kijken hoe de samenwerking tussen Helmond en waterschap Aa en Maas op het gebied van stedelijk waterbeheert loopt.
Harry Lime (Orson Welles) neemt de benen via de Weense riolen in The Third Man
Als onze woordvoerders zorg weer eens een paar miljard nodig hebben om een gat in de zorgbegroting te stoppen wijs ik er met enige regelmaat op dat de aanleg van een rioolstelsel en een publieke drinkwatervoorziening de twee belangrijkste verbeteringen van de gezondheidszorg aller tijden zijn geweest. Verbeteringen die ook nog eens spotgoedkoop waren. Rioolbeheer kost jaarlijks €1.440 miljoen, ongeveer €80 per Nederlander. Voor de rioolzuiveringen komt daar nog eens €300 miljoen/jaar bij. Samen kom je dan op €100 per jaar per Nederlander voor een voorziening die de gemiddelde levensduur met minstens tien jaar verlengd heeft. Kijk eens met een schuin oogje naar de factuur van je zorgverzekeraar en de conclusie ligt voor de hand.
Het werkbezoek, georganiseerd door RioNed, had met name betrekking op de organisatie in de afvalwaterketen. Een jaar of zeven geleden hebben economen van de Erasmus universiteit voorgerekend dat betere samenwerking tussen gemeenten (rioolbeheer) en waterschappen (afvalwaterzuivering) een kostenbesparing van minstens 20% kan opleveren. Sinds die tijd pleit de SP voor integratie in de afvalwaterketen. Een vorm daarvoor zou kunnen zijn: regionale nutsbedrijven (gevoelsmatig zou ik zeggen: een stuk of 25), waarvan de gemeenten en het waterschap in een regio samen eigenaar zijn.
RioNed denkt dat dit als nadeel heeft dat gemeenten daarmee hun regiefunctie voor de openbare ruimte (rioolbeheer, wegbeheer, groenbeheer en waterbeheer hebben een stevige samenhang) kwijt raken. Een goede afstemming van alles wat zich onder de straten afspeelt (ook de andere leidingen als drinkwater, gas, elektriciteit en telecom) vereist dat één partij de samenhang in de gaten houdt. Dat vind ik zelf ook, al vraag ik me af of de gemeente hiervoor ook het daadwerkelijke beheer van de riolen zelf moeten doen.
De discussie met de gemeente en het waterschap maakte in ieder geval nog eens duidelijk dat er verschillende organisatievormen mogelijk zijn voor een kwalitatief goed en efficiënt stedelijk waterbeheer. Zo’n nutsbedrijf kan handig zijn in een gebied met veel kleine gemeenten, maar in Helmond loopt het beheer in eigen huis en de samenwerking met Aa en Maas prima.
Na de inleidingen en discussie bekeken we nog een recent herstructureringsproject, waar regenwater in en onder de groenstroken gebufferd wordt: binnenstad-oost. Dat is een mooi voorbeeld van een combinatie van renovatie en nieuwbouw, waarbij ook de woonomgeving integraal is meegenomen.