Litouws voorzitterschap Europese Unie 2e helft 2013 - Hoofdinhoud

Van 1 juli tot en met 31 december 2013 vervulde Litouwen voor de eerste keer in haar geschiedenis het voorzitterschap i van de Raad van de Europese Unie i. Litouwen nam het stokje over van Ierland i. Tijdens het voorzitterschap werkte Litouwen werkte nauw samen in een trojka i met Griekenland en Ierland.

Griekenland i nam op 1 januari 2014 het voorzitterschap over.

Het Litouws voorzitterschap richtte zich, onder het thema 'een geloofwaardig, groeiend en open Europa' vooral op financiële stabiliteit, economische groei en werkgelegenheid en op de samenwerking met de buurlanden en strategische partners. Centraal tijdens het Litouws voorzitterschap stond het herwinnen van vertrouwen in Europa - van zowel de eigen burgers als de rest van de wereld. Door bestaande hervormingsprogramma's te volgen en uit te bouwen, en door nieuwe initiatieven te nemen die de economische groei stimuleren wilde het Litouws voorzitterschap dat vertrouwen herstellen.

Economische groei

Naast begrotingsdiscipline was er steeds meer aandacht voor economische groei naarmate de economische crisis voortduurde. De nadruk lag op twee manieren om de economische groei aan te zwengelen: de verdere verdieping van de interne markt i en de aanpak van de jeugdwerkloosheid. Met zes miljard euro voor het Youth garantee initiative en de op te richten Alliance for Apprenticeships moesten alle Europese jongeren aan tenminste een stage geholpen kunnen worden. Daarnaast werd er gekeken of belemmeringen voor innovatie weggenomen kunnen worden.

Tegelijkertijd ging het Litouws voorzitterschap door met het hervormen van de financiële sector en het versterken van de financiële stabiliteit van de lidstaten i en de controle daarop. Het aannemen van een nieuw juridisch pakket dat bestaat uit de zogenaamde six-packen - two-pack-instrumenten moest daaraan bijdragen. Bovendien zette het Litouws voorzitterschap de harde aanpak van belastingfraude i - die eerder in 2013 in het leven is geroepen - voort.

Concrete voorstellen

Het voorzitterschap handelde onder meer voorstellen af voor het moderniseren van het merkenrecht, een regeling waarmee kan worden bepaald of nationale of Europese wetgeving geldt bij transacties. Daarnaast wilde het de procedures vereenvoudigen voor het verkrijgen van overheidsdocumenten.

Energiebeleid

Zowel het uitbouwen van de interne markt voor energie als energiebeleid als onderdeel van de buitenlandse betrekkingen waren speerpunten van het voorzitterschap. Het uiteindelijke doel was de energievoorziening i te garanderen, en om de prijs van energie voor consumenten zo laag mogelijk te houden.

Vlak voor de start van het voorzitterschap, op 22 mei, besprak de Europese Raad i het energiebeleid tijdens een speciale top i. Dat gaf aan dat het onderwerp op het hoogste politieke niveau leefde.

Oostelijk partnerschap

Op het terrein van buitenlands beleid was de top tussen de EU en de landen van het Oostelijk Partnerschap i het belangrijkste evenement op de agenda. Het voorzitterschap wilde de banden met de oostelijke buurlanden verder aanhalen. Eén van de belangrijke onderwerpen bij deze besprekingen was het eerder genoemde energiebeleid.

De plannen om meer samen te werken op het terrein van veiligheid en defensie betroffen vooral de traditionele partners van de Europese landen.

Lopende zaken

De onderhandelingen over het meerjarig financieel kader 2014-2020 i zijn onder het Litouws voorzitterschap formeel afgerond. De onderhandelingen over de meerjarenbegroting van de EU verliepen stroef, maar een week voor de start van het voorzitterschap sloten de lidstaten en het Europees Parlement een politiek akkoord. Ook de begroting voor 2014 is tijdens het Litouws voorzitterschap formeel afgerond.

Het voorzitterschap wilde resultaten boeken in de lopende onderhandelingen over meer vrijhandel tussen de EU en de Verenigde Staten, Japan en Canada. Met Canada is dit inmiddels gelukt door het sluiten van een handelsverdrag; de onderhandelingen met de VS werden niet afgerond. Het wegnemen van handelsbarrières wordt als belangrijk beschouwd vanwege de economische groei die dit bewerkstelligt.

Het Europees Parlement drong er bij het voorzitterschap op aan om werk te maken van de bescherming van persoonsgegevens i.

Daarnaast krijgt ieder voorzitterschap te maken met kwesties die politieke stof doen opwaaien. De burgeroorlog in Syrië was er daar één van.

Litouwen, Ierland als voorafgaande voorzitter en Griekenland, dat na Litouwen het voorzitterschap heeft overgenomen, vormden samen een 'trojka i'. Dat betekent dat deze landen naast een eigen programma en de eigen prioriteiten ook een aantal zaken samen aanpakken.

Het hoofddoel van het gezamenlijke beleidsprogramma van de landen was het versterken van de EU om de economische, financiële en sociale uitdagingen het hoofd te bieden.

Opvallend was dat Litouwen tijdens haar voorzitterschap had afgesproken ook nauwer samen te werken met de andere Baltische staten, Estland en Letland.

Tijdens het voorzitterschap heeft Litouwen 130 wetgevings- en 250 andere dossiers afgehandeld. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Linas Linkevičius heeft dit zonder twijfel bijgedragen tot een geloofwaardig, groeiend en open Europa.

Het formeel bekrachtigen van het meerjarig financieel kader 2014-2020 i was volgens minister Linkevičius de grootste prestatie van het Litouws voorzitterschap. Door deze overeenstemming hebben Europese burgers vanaf 1 januari 2014 gebruik kunnen maken van programma's voor jongerenwerkgelegenheid, wetenschap, onderzoek en innovatie.

Met het volbrengen van het gemeenschappelijk toezichtmechanisme op kredietinstellingen (SSM i), één van de bouwstenen van de bankenunie i, moeten toekomstige financiële- en schuldencrises voorkomen worden.

▪