Jansen vs Visser: de Klassenhypotheek - Hoofdinhoud

Jarenlang had ik op nvm.nl een strijdcolumn met Betty de Boer, woordvoerder wonen van de VVD. Sinds de verkiezingen van september jl. is zij opgevolgd door Barbara Visser. Met ingang van deze week zetten we de traditie van de strijdcolumn SP-VVD voort, te beginnen met een door mij aangedragen thema: de klassenhypotheek.

(dubbelcolumn nvm.nl d.d. 23 december 2012)

Beste Barbara, fijn dat jij als nieuwe VVD-woordvoerder wonen het stokje wil overnemen van Betty de Boer, zodat de VVD-SP-battle over de aanpak van de woningmarkt een vervolg gaat krijgen. Het aardige van discussies tussen VVD en SP is dat er zelden sprake is van geneuzel achter de komma, maar van fundamenteel verschillende visies op de rol van overheid en markt. Wat mij betreft gaan we gezellig op die lijn door. En af en toe zullen we het onverwacht ook helemaal eens zijn.

Maar nu gaat dat niet lukken. Onlangs heeft het kabinet besloten dat de criteria van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) voor het verstrekken van hypothecair krediet weer met een korreltje zout genomen mogen worden. Tenminste: als je behoort tot de kaste van Ons Soort Mensen.

Nog maar twee jaar geleden zijn na het DSB-fiasco de teugels voor hypotheek­verstrekking aangetrokken. Zo mag de verhouding tussen lening en inkomen (LTI) nog ten hoogste een factor 4,5 zijn. Dat is een bescherming tegen de natuurlijke neiging van mensen om een huis te kopen dat nét –soms zelfs véél- te duur is voor hun inkomen. De mensen die dat toch deden komen bij het eerste zuchtje tegenwind, bv. ontslag of echtscheiding, direct in de problemen.

Deze regel wordt nu afgeschaft voor mensen die ‘binnen afzienbare tijd’ een beter salaris verwachten. Ik denk dan aan de pas afgestuurde medisch specialist, de ICT-er, de kandidaat-notaris. Túúrlijk verwachten die mensen dat ze straks meer gaan verdienen. Maar waarom zouden ze eigenlijk niet als ieder ander een paar jaar sparen tot ze wat liggend geld hebben en hun inkomen écht gestegen is, voor ze keurig binnen de huidige AFM-criteria het huis van hun dromen kunnen kopen?

Wikipedia geeft de volgende definitie voor klassenjustitie: ‘Klassenjustitie in het strafrecht betekent dat minder draagkrachtigen voor hetzelfde of een soortgelijk vergrijp zwaarder gestraft worden dan welgestelden.’ Vervang klassenjustitie door klassenhypotheek en je hebt een treffende definitie voor de Ons-Soort-Mensen-hypotheek die het duo Blok & Dijsselbloem, met rugdekking van Rutte & Samsom, weer wil invoeren.

Je hebt mensen met perspectief en je hebt het klootjesvolk. De hardwerkende Nederlander weet weer waar hij staat.

Groeten, Paulus

Beste Paulus, hartelijk dank voor je welkom. Ik neem graag het stokje van Betty de Boer over en zie uit naar een reeks van mooie columns! Er zijn voldoende aanknopingspunten, want het vlottrekken van de woningmarkt is één van onze belangrijkste opgaven de komende jaren. Daar zijn we het vast over eens, maar over de oplossingen verschillen we vaak van mening. Maar wie weet blijkt na een jaar heen en weer schrijven dat er meer overeenkomsten dan tegenstellingen zijn: ik stel voor dat we eind 2013 de balans gaan opmaken.

We hebben wat bewogen weken achter de rug. Soms lijkt de discussie over de woningmarkt op het Nederlands elftal: iedereen heeft er een mening over. Dit toont het belang van de woningmarkt aan en deze is groot: of het nu je eigen woning is, of het belang van de totale bouwsector voor de Nederlandse economie.

Om de crisis op de woningmarkt op te lossen kiest de VVD, in tegenstelling tot de SP, er niet voor om artificiële maatschappelijke klassen te verzinnen. Ook ben ik er geen voorstander om de geldkraan, midden in de diepste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog, open te zetten om de bouw te stimuleren. Dit is namelijk niet houdbaar: deze incidentele maatregel lost namelijk geen structureel probleem op! Het vergroot uiteindelijk alleen maar de crisis, omdat de overheidstekorten verder op blijven lopen…… En dit blijkt ook uit het recente verleden. Ondanks omvangrijke stimuleringspakketten in eerdere kabinetten Balkenende is de woningmarkt en daarmee de bouwsector niet gezond geworden!

Er is meer nodig en dat zijn hervormingen op de huur- en koopmarkt, zodat de doorstroming op de woningmarkt weer op gang komt. Vele meters dikke rapporten over de Nederlandse woningmarkt zijn hierover al verschenen. Het regeerakkoord bevat een evenwichtig pakker aan maatregelen op de huur- en koopmarkt. Het biedt hiermee de broodnodige duidelijkheid voor de komende 10 jaar! Door duidelijkheid te bieden weten mensen waar ze aan toe zijn, kunnen ze beslissingen nemen en wordt gewerkt aan het herstellen van het consumentenvertrouwen.

De VVD sluit echter niet haar ogen voor de problemen in het hier en nu en heeft ook verschillende oplossingen aangedragen die nu opgepakt worden door het kabinet: de verlenging van de restwaardetermijn van vijf naar tien jaar en de verlenging van de termijn van de dubbele hypotheekrenteaftrek. In deze traditie past ook verruiming van het zogenoemde loan to income voor starters met een duidelijk inkomensperspectief. Dit is geen klassenstrijd, maar gewoon gezond verstand gebruiken. Starters hebben namelijk een bijzondere positie op de woningmarkt, voor iedere starter worden er minimaal vijf verhuisbewegingen gerealiseerd! Kijkende naar alle transacties op de koopmarkt en mutaties op de huurmarkt stokt het juist daar nu aan! De verruiming van het zogenoemde loan to income is dan ook een doelmatig middel om zonder miljardeninvesteringen door de overheid de sector een duwtje in de goede richting te kunnen geven op weg naar herstel.

Met heel wat creativiteit tracht Paulus deze maatregel symbolisch als een klassenhypotheek neer te zetten door een rookgodijn van een klassenstrijd op te zetten. Hiermee laat hij zich in de kaarten kijken. De reactie van de SP is niet pro woning- en bouwsector, maar zoals we gewend zijn ouderwets anti-eigenwoningbezit. Op zoek naar zijn klassenstrijd, verliest Paulus uit het oog wat het doel van de maatregel uiteindelijk is: het afbreken van de dam die doorstroming van de woningmarkt verhinderd!

Je hebt mensen die perspectief zien en je hebt doemdenkers. Zo vlak voor de Kerstdagen geef ik je dit mee in overweging!

Fijne kerstdagen!

Barbara Visser