Ook toezicht op grondrechten in Europees Semester - Hoofdinhoud
De Europese Commissie wil de kwaliteit van nationale rechtssystemen van EU-landen gaan toetsen. Dat wordt een onderdeel van het Europees Semester en mogelijk ook onderwerp van hervormingscontracten tussen de Europese Commissie en lidstaten. Het Europees Parlement sprak zich woensdag uit voor een bredere toetsing, die de naleving van alle grondrechten en democratische beginselen omvat. Europarlementariër Judith Sargentini is verheugd over dit standpunt.
“Deze voorstellen helpen om de Europese Unie te bevrijden uit het Kopenhagen-dilemma: De EU kan rechtsstaat en democratie wel toetsen in landen die lid willen worden, maar niet of nauwelijks in landen die al lid zijn”, zegt Sargentini. “De gevolgen van dit gebrek aan toezicht zien we nu bijvoorbeeld in Italië: Berlusconi kan voor de zoveelste keer zijn mediamacht misbruiken om een gooi te doen naar het premierschap.”
Justitiescorebord
Eurocommissaris Viviane Reding (Grondrechten) kondigde in september aan dat ze de rechtsstelsels van de EU-lidstaten gaat beoordelen en rangschikken op een 'justitiescorebord'. Haar collega Olli Rehn (Economische en Monetaire Zaken) deed eind november, bij de start van het Europees Semester voor coördinatie van Europees beleid, het voorstel om meer nadruk te leggen op de kwaliteit en de onafhankelijkheid van nationale rechtsstelsels. Daarbij wordt dan het justitiescorebord gebruikt, zo bevestigde Reding gisteren aan Sargentini.
Europese hervormingscontracten
Raadsvoorzitter Herman Van Rompuy tenslotte wil de aanbevelingen die voortvloeien uit het Europees Semester vastleggen in contracten tussen de Europese Commissie en afzonderlijke lidstaten. Deze 'hervormingscontracten', gekoppeld aan financiële prikkels, kunnen dus ook verbeteringen van het rechtsstelsel omvatten.
“Het is een wat moeizame constructie”, constateert Sargentini, “maar het biedt een kans om een steviger toezicht op de naleving van grondrechten en democratische beginselen te organiseren, inclusief sancties. Zeker als het justitiescorebord van Reding wordt uitgebreid, zoals het Europarlement vraagt. Het is daarbij wel zaak dat de democratische controle op het scorebord, het Europees semester en de hervormingscontracten wordt zekergesteld.”