Opinie: Kies voor kwaliteit van een behandeling - Hoofdinhoud

De meeste patiënten die een behandeling wacht, kiezen een ziekenhuis dat in de buurt is. Niet logisch, de keuze zou moeten worden gebaseerd op kwaliteit.

Stel dat je een hartoperatie moet ondergaan. Wat zou je dan als patiënt willen van het ziekenhuis waar de operatie gaat plaatsvinden? Je zou denken dat een patiënt wil weten wat de overlevingskans is van de operatie en wat de gezondheidswinst is van de behandeling. En wat wil je weten wanneer je als echtpaar een ivf-poging gaat wagen? Dan wil je weten in welk ziekenhuis de slagingskans het hoogste is.

Dit lijkt logisch, maar zo werkt het niet. Mensen laten zich nog niet leiden door kwaliteit. Maar liefst 75 procent van de patiënten laat zich bij de keuze voor een ziekenhuis leiden door… de bereikbaarheid. Bij borstkankerbehandelingen vergelijkt minder dan 10 procent van de patiënten ziekenhuizen op basis van openbare informatie over de kwaliteit van borstkankerzorg. Bij slechts 3 procent van de patiënten is informatie over kwaliteit doorslaggevend in de keuze.

Voor een deel is dit te begrijpen. In Nederland hebben we een goed zorgstelsel. Mensen realiseren zich niet dat er kwaliteitsverschillen zijn. Men denkt: een ziekenhuis is een ziekenhuis. Dat zal wel goed zijn. Maar er zijn meer redenen waarom patiënten niet op kwaliteit letten. Soms is het een kwestie van tijdgebrek. En het is vaak emotioneel zwaar om te horen dat je een operatie moet ondergaan. Je wilt dan zo snel mogelijk behandeld worden en voor een weloverwogen keuze lijkt geen tijd te zijn. Daarbij komt dat er pas sinds kort meer openheid komt over de kwaliteit van ziekenhuisbehandelingen.

Patiënten kunnen nu in bijna elk van de honderd Nederlandse ziekenhuizen terecht voor iedere aandoening. Het ziekenhuis in de buurt is vaak goed als het gaat om eenvoudige, alledaagse ingrepen. Maar voor ingewikkelde en moeilijke operaties is het zeer de moeite waard om ziekenhuizen met elkaar te vergelijken. Want de onderlinge verschillen in kwaliteit zijn op dat vlak groot. De ervaring leert namelijk dat als een arts een bepaalde behandeling vaker verricht, hij steeds bedrevener wordt in deze behandeling. Daardoor stijgt de kwaliteit van de behandeling en daarmee de kans op genezing van de patiënt.

Het zou daarom goed zijn als patiënten bij de keuze voor een ziekenhuis vragen naar de kwaliteit van de behandeling. Zorgverzekeraars zetten hier ook steeds meer op in en stellen kwaliteitscriteria op voor bepaalde behandelingen. De trend is duidelijk: ziekenhuizen zullen zich steeds meer gaan specialiseren. Het ene ziekenhuis legt zich toe op oncologische behandelingen, het andere op oogoperaties. Artsen en ziekenhuizen zijn dan ook steeds opener over hun prestaties. Een mooi voorbeeld zijn de cardiologen uit het Sint Antonius ziekenhuis in Nieuwegein en het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Die geven inzicht in de overlevingskans na de operatie en de gezondheidswinst van de behandeling op langere termijn.

Daar waar artsen en ziekenhuizen er niet in slagen kwaliteit inzichtelijk te maken, gaat het zogeheten Kwaliteitsinstituut daar vanaf volgend jaar bij helpen.

In hun zoektocht naar optimale kwaliteit staan patiënten niet alleen. Huisartsen en zorgverzekeraars kunnen helpen bij deze keuze. Vooral zorgverzekeraars hebben veel informatie over de kwaliteit van ziekenhuizen. Het is daarom verstandig te zoeken naar een zorgverzekeraar die niet alleen een lage premie biedt, maar ook let op de kwaliteit van zorg. Daar worden we allemaal beter van.

Anne Mulder is lid van de VVD-fractie in de Tweede Kamer

Dit artikel is vrijdag 30 november verschenen in de Gelderlander.