Groei als stimulans voor ontwikkeling - Hoofdinhoud
Er moet een nieuw regime komen voor internationale ontwikkeling. De huidige ontwikkelingsdoelstellingen zijn gesteld voor 2015. Na 2015 zullen de agenda’s voor duurzame economische, sociale en ecologische ontwikkeling moeten worden samengevoegd. Maar zonder groei is ontwikkeling ondenkbaar. Daarom pleit de Liberiaanse president Ellen Johnson Sirleaf, die ik hierover sprak, voor groei om ontwikkeling mogelijk te maken.
Op vrijdag 9 november werd zij ontvangen in de prachtige fractiezaal van de PvdA in de Eerste Kamer. Samen met acht Eerste en Tweede Kamerleden ging ik een uur met haar in gesprek.
Johnson Sirleaf is een indrukwekkende vrouw. Ze is de eerste vrouwelijke president in Afrika, winnares van de Nobelprijs voor de Vrede en een van de drie covoorzitters van het High Level Panel (HLP) van de Verenigde Naties, dat voorstellen maakt voor nieuwe doelstellingen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, de zogenoemde Millennium Development Goals (MGD's).
Van zes tot acht februari 2013 zal een bijeenkomst van dat High Level Panel in de Liberiaanse hoofdstad plaatshebben. Ik vroeg Johnson Sirleaf hoe zij het proces tot dusver ervaart en wat er op de agenda staat voor de vergadering in Monrovia. Zij gaf aan dat het VN-panel voor grote uitdagingen staat.
De belangrijkste doelstelling van de acht MDG's was het in 2015 halveren van het aantal mensen dat in armoede leeft. Die doelstelling lijkt gehaald te worden. Tegelijkertijd is die doelstelling voornamelijk gehaald in middeninkomenslanden, die vervolgens met een duidelijk probleem van herverdeling kampen. Verschillen tussen arm en rijk zijn daar enorm. De meeste andere MDG's zullen in 2015 minder succesvol zijn.
Het HLP, dat de afgelopen week in Londen plaatshad, richtte zich op social equity. Social equity is een term die gebruikt wordt om de toegang van mensen tot het eigen levensonderhoud, onderwijs, gezondheidszorg en politieke en maatschappelijke participatie te beschrijven.
Veel van de doelstellingen uit de MDGs die hierop betrekking hebben zijn nog niet gehaald. In maart van 2013 zal nog een bijeenkomst in Jakarta volgen over milieu en duurzaamheid. Nieuwe thema’s, die gekoppeld zullen moeten worden aan de mondiale ontwikkelingsdoelstellingen voor na 2015. De bijeenkomst, die onder leiding van Johnson Sirleaf zal plaatshebben, gaat over economische groei.
Johnson Sirleaf gaf aan zelf te hebben gekozen voor het onderwerp economische groei. Zij is ervan overtuigd dat Afrika en veel ontwikkelingslanden een enorm potentieel hebben. Zij sprak de delegatie enigszins streng toe op dit punt. ‘Onze Noord-Amerikaanse en Europese vrienden laten het afweten. Waarom laat u het toe dat China ons continent overneemt?’ Zij hoopt en verwacht dat private partners uit Europa en Noord-Amerika een veel actievere rol gaan spelen in Afrika.
Maar, zei Johnson Sirleaf, geen groei om de groei alleen. Mooie hoge groeicijfers in Afrika van gemiddeld 5% hebben de vele problemen die het continent heeft nog niet kunnen oplossen. En er dreigt het gevaar van toenemende inkomensongelijkheid. Er is meer nodig dan economische groei: ontwikkeling. Daarom sloot zij haar pleidooi af met de woorden ‘Not growth for the sake of growth, but for development.’
Na de HLP bijeenkomst in maart 2013 in Jakarta zal het HLP in mei 2013 verslag uitbrengen aan secretaris-generaal Ban Ki Moon van de VN. Hij zal het verslag verwerken tot een document dat op de algemene vergadering van de VN in het najaar van 2013 besproken zal gaan worden, waarna er nog ruim een jaar is om tot een mondiaal gedragen agenda te komen.
Samen met Lilianne Ploumen, minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, zullen alle betrokkenen, die willen meedenken, met de adviezen van het HLP aan de slag moeten en zelf met ideeën moeten komen.
Ik vind het van belang om ook in Nederland de discussie over de nieuwe agenda voor ontwikkeling, de post MGD-agenda een flinke slinger te geven. Nederland moet weer als vanouds voor in de bus zitten, meedenken en meesturen.