Doorpakken met Europees bankentoezicht - Hoofdinhoud
Alle banken in Europa moeten onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB) komen te staan. Drastische maatregelen zijn nodig om de financiële stabiliteit in Europa terug te brengen. Er is nog steeds een hardnekkig gebrek aan vertrouwen in de bankensector. Dat raakt ook ons in Nederland. Gebrek aan vertrouwen pakt slecht uit voor banken die onze economie en bedrijven van geld moeten voorzien.
De Europese Commissie presenteert vandaag plannen voor een eerste stap naar een Europese bankenunie. Sterker Europees bankentoezicht moet een einde maken aan de vicieuze cirkel tussen probleembanken en overheidsschulden. Vanaf 1 januari 2013 moet de ECB toezicht gaan houden over banken die publiek geld hebben ontvangen of hebben gevraagd om overeind te blijven. Een half jaar later gaat de toezichthouder de grootste en belangrijkste banken, de zogenaamde systeembanken, controleren. Op 1 januari 2014 zouden alle 6000 banken in de eurozone onder toezicht moeten staan.
De richting van de vandaag gepresenteerde voorstellen is goed. De eurozone kan alleen herstellen van de eurocrisis met een gezonde en stabiele bankensector. We moeten koste wat het kost voorkomen dat banken opnieuw met belastinggeld gered worden. Ook zijn de regels voor banken in Europa al op veel punten gelijk. Daar hoort vanzelfsprekend ook Europees toezicht bij, want regels moeten worden nageleefd.
Tegelijkertijd heb ik nog veel vraagtekens bij de voorstellen. De eurolanden maken de vlucht naar voren met bankentoezicht uitgevoerd door de ECB. Niet-eurolanden krijgen de keus om zich daar bij aan te sluiten. De banken in Europa zijn zo verweven dat het lastig is om het toezicht tussen euro en niet-eurobanken langs eenlijntje te knippen. We moeten doorpakken en ernaar streven dat zoveel mogelijk landen buiten de eurozone meedoen. Dat zal komend najaar nog een hele klus worden.
Het Europees Parlement benadrukt met klem het belang van democratische controle op het Europees bankentoezicht. Bij monetair beleid is de ECB politiek onafhankelijk. Dat is belangrijk omdat de ECB onder druk komt te staan van lidstaten die hun huiswerk niet hebben gedaan. Denk daarbij aan een gezonde begroting of het doorvoeren van de nodige economische hervormingen. De ECB krijgt nu ook de verantwoordelijkheid voor het bankentoezicht en juist voor dat gedeelte is publieke verantwoording cruciaal. Zeker als het gaat om beslissingen waarbij belastinggeld in het geding is.
Er is in de komende maanden nog veel werk te verzetten om stevig Europees bankentoezicht tot stand te brengen. De ervaring leert dat de lidstaten, ondanks alle mooie woorden, snel koudwatervrees krijgen bij het daadwerkelijk uitvoeren van de plannen. Het Europees Parlement zal net als bij eerder stappen in het Europees toezicht en bij de onderhandelingen over strengere begrotings- en economisch toezicht een stevige positie innemen. Ik houd u uiteraard graag op de hoogte van deze ontwikkelingen.