Pensioenen: de Nederlandse discussie is misleidend

Met dank overgenomen van M.G.H.C. (Ria) Oomen-Ruijten i, gepubliceerd op donderdag 21 juni 2012, 1:31.

Prominent in het nieuws: Europa, blijf van onze pensioenen af. Logisch en juist! De pensioenstelsels zijn geen taak van Europa, maar foute stelsels hebben wel consequenties voor de stabiliteit van de euro en kunnen negatieve consequenties hebben voor het inkomen van vele ouderen.

Wat is er aan de hand? De Europese Commissie heeft een Witboek gepresenteerd met een aantal voorstellen voor veilige, duurzame en adequate pensioenen in Europa. Lidstaten en andere belanghebbenden beantwoorden de voorstellen. Het Europees Parlement maakt een rapport en heeft mij wederom benoemd tot rapporteur. Fijn, want ik ken het Nederlandse systeem en weet ook na het schrijven van het Groenboek dat eraan vooraf ging, precies waar de problemen liggen.

De indruk die in Nederland gewekt wordt dat "Europa" een greep wil doen in de Nederlandse pensioenkas is misleidend. Het tegendeel is waar. Europa is van mening dat de reserves (kapitaalvereisten) van pensioenfondsen omhoog moeten om toekomstige pensioenverplichtingen duurzaam te kunnen garanderen. Verzekeraars hebben deze verplichting nu al. Met de Kamer, werkgevers en werknemers, ben ik het echter eens dat we dit niet moeten doen. Ik zal dat weer zo opschrijven en ik zie dat de Europese Commissie niet van plan is een dergelijk voorstel tot verhoging van de kapitaalvereisten voor te stellen. In het voortraject heeft het EP gevraagd om eerst de effecten van een verhoging van de kapitaalvereisten goed uit te zoeken. Dat gebeurt nu.

Waar ik zeer voor ben, is dat andere elementen van toezicht en transparantie ook voor pensioenfondsen moeten gaan gelden. De deelnemers hebben recht op goed bestuur en goed inzicht, men moet weten wat er met hun geld gebeurt.

Een tweede probleem in Nederland is de meeneembaarheid van elders opgebouwd pensioen. In Nederland is dat keurig geregeld. Voor het vrij verkeer van personen, binnen een lidstaat, maar zeker ook daarbuiten, kan het niet zo zijn dat aanvullende pensioenen vervallen. Heb je minder dan vijf jaar in Duitsland gewerkt, dan vervalt dit recht op aanvullend pensioen. Ik ben niet uit op de overdraagbaarheid van geld uit de pensioenfondsen. We moeten een oplossing vinden voor dit probleem, links of rechtsom, het opgebouwd pensioen mag niet verloren gaan en moet zijn waarde blijven houden.

De Europese Commissie wil dat de basis voor de oudedagsvoorziening wordt verbreed. Dat wil zeggen, lidstaten aanzetten tot langer werken, maar ook voorbeelden geven voor het inschakelen van de vele vijftigplussers die nu nog aan de kant staan. In Nederland brengen we de pensioenleeftijd omhoog, maar bij het opnieuw op de arbeidsmarkt brengen van vele ouderen moeten we creatiever zijn en kunnen we van andere landen in de EU veel leren!

Ja, ook ik maak me zorgen over de Nederlandse pensioenen. De hervorming voor ons pensioenstelsel in Nederland is nodig, niet vanwege Europa, maar wel om de tekorten in de dekkingsgraad die een directe invloed hebben op de hoogte van premie en pensioen, niet verder te laten oplopen. Wat Europa wil, ongeacht welk systeem, is om lidstaten, werkgevers en werknemers aan te zetten tot sparen. Want dat gebeurt in een aantal EU-landen nog totaal niet.

Ook de Nederlandse pensioenen zijn bij mij in goede handen. Als pensioenrapporteur van het Europees Parlement is het mijn taak samen met mijn collega's uit 26 andere EU-landen en in goed overleg met alle betrokkenen het pensioen van elke Europese burger ongeacht het pensioenstelsel, houdbaar en veilig te maken.

Nederlandse burgers bang maken dat Europa hun pensioen aantast is misleidend. Het is Europa dat alle landen wil aanzetten om voor hun burgers pensioensystemen veilig en betrouwbaar te maken. Dat moet, want het is de hoogste tijd voor initiatieven die de solidariteit tussen de generaties respecteren en de toekomst van jong en oud garanderen.