Debat Europese Top - Hoofdinhoud
Donderdag 1 en vrijdag 2 maart zal in Brussel de Europese Top plaatsvinden. Op de agenda van de Europese Raad staan drie onderwerpen: economisch beleid, internationale topontmoetingen en buitenlands beleid.
Daarnaast zijn er de zogenaamde ‘overige punten’, waaronder de kandidaat-lidstatus van Servië en de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de Schengenzone. Tevens zal de benoeming van de voorzitter van de Europese Raad aan de orde komen.
Hieronder mijn inbreng namens de VVD in eerste termijn.
(Voor wie liever kijkt en luistert dan leest, morgen volgt de video.)
Voorzitter,
de agenda is goed gevuld.
Daarnaast zal er veel tijd en aandacht uitgaan naar Griekenland. Straks kunt u genieten van de inbreng van collega Harbers die Griekenland voor z’n rekening zal nemen.
Ik wil graag beginnen met het Europees Semester.
Dat is nu voor de eerste keer op de nieuwe manier gedaan en voor de VVD is dat geslaagd.
De prioriteiten die de Europese Commissie aangeeft lijken ons ook de juiste: begrotingsconsolidatie, het bevorderen van groei en het verbeteren van de concurrentiepositie.
Het valt ook in lijn met de punten die ik namens de VVD al een aantal keer eerder heb benadrukt.
En het doet deugd te zien dat onze premier actief met medestanders in Europa pleit voor de vrijere interne markt, de digitale markt, het bestrijden van regeldruk en het sluiten van handelsakkoorden met de rest van de wereld. Volgens de Commissie kan het in alle landen beter, dat is helder analytisch blootgelegd. Met die analyse en aanbevelingen kan elk land nu zelf aan de slag.
Twaalf landen zijn wat strenger toegesproken. Daar hoort Nederland niet bij. Dat is leuk voor ons, maar het is niet de reden waarom wij tevreden zijn met het proces. Dat is niet het criterium waarop wij het beoordelen. We beoordelen het namelijk op ondermaatse stevigheid of overmatige bemoeienis. De Commissie lijkt de goede middenweg gevonden te hebben. Scherp, maar met respect voor nationale soevereiniteit.
Ook de Nederlandse wensen met betrekking tot het gesaldeerd bekijken van schulden en de asymmetrische benadering zijn gehonoreerd en in de praktijk gebracht.
Het is dus in de praktijk niet zo erg geworden als PVV voorspelde en D66 hoopte.
Dan voorzitter, kom ik bij Servië.
Dat krijgt op de komende top waarschijnlijk de kandidaat-status. De dialoog met Kosovo gaat steeds beter en er zijn concrete stappen vooruit gezet. En eerder waren er al, onder Nederlandse druk, oorlogsmisdadigers uitgeleverd die zich nu hier in Den Haag moeten verantwoorden.
Kosovo mag zich zelfs Kosovo noemen. Nou ja, Kosovo met een ‘voetnoot’, maar het is al meer dan Macedonië.
De kandidaat-status betekent voor ons dan ook niet automatisch dat de onderhandelingen snel worden geopend. Voordat we aan deze stap toe zijn, moeten de vorderingen met betrekking tot de relatie met Kosovo een dominante factor zijn. Dit proces moet soepel blijven lopen en de omgang tussen die twee landen moet steeds normaler worden.
De procedures voor nieuwe landen zijn, op Nederlands aandringen, flink verscherpt en verbeterd. Nu moeten de lidstaten laten zien dat ze zichzelf serieus nemen en ook strikt aan die criteria vasthouden.
Deelt het kabinet deze visie en oderstreept zij dit ook in de richting van Servië?
De VVD zal dat in Nederland in elk geval wel doen.
Europa moet niet terugvallen in de slappe toetredingsprocessen uit het verleden, zoals Roemenië en Bulgarije. Servië is voor ons de testcase voor de nieuwe benadering.
Het naar voren halen van de eisen op mensenrechten, de rechtsstaat, de bestrijding van corruptie en misdaad duiden hier op. De VVD wil ook dat deze landen op deze punten een goed ‘track record’ opbouwen. Geen kalenderfixatie meer en altijd de mogelijkheid open houden om aan de noodrem te trekken als de ontwikkeling spaak loopt.
En dat moet dus strikt gebeuren, net zoals we tot nu toe ook strikt zijn geweest. En nu Servië aan de strikte criteria voldoet zijn we dan ook fair.
De premier hoeft van ons de kandidaat-status niet te blokkeren. Als een ander land dat wel zou doen, hoeft Nederland die blokkade ook weer niet te blokkeren.
Een ander terrein waar we strikt en fair moeten blijven, is de toetreding tot Schengen van Roemenië en Bulgarije. Er is in beide landen veel verbeterd; in Roemenië nog net wat meer.
Maar we kunnen pas echt verder als er sprake is van ‘duurzame & onomkeerbare vooruitgang’, zoals het kabinet ook schrijft.
Wat in de agenda opviel, was het statement dat ‘in juli, na het volwaardige CVM-rapport’ het kabinet ‘opnieuw gaat bezinnen’. Er is altijd gezegd dat er twee opeenvolgende goede rapporten nodig waren. Tijdens het Algemeen Overleg Raad Algemene Zaken van twee weken geleden hadden we hier al een discussie over: was dit februari-rapport dan het eerste goede?
“Ja, nee, misschien. Het is eigenlijk een half rapport, of een heel, maar dan informeel. In juli komt het hele en formele rapport. En dat kan dan wel de tweede goede zijn.”
Dat kan wiskundig gezien toch alleen als dit nu dan de eerste goede is? Vroeg ik toen.
“Ja, maar dat kunnen we pas in juli beoordelen…”
Aan het einde was mij in elk geval glashelder dat het vaag was.
De VVD heeft hier moeite mee. Dit rapport van februari is gewoon niet goed genoeg. Dus een goede in juli is mogelijk, maar dat is dan echt pas het eerste goede rapport.
Nu lijkt het kabinet in de agenda ook die doctrine van twee goede rapporten los te laten en in juli naar aanleiding van het hele en formele rapport een eigenstandige afweging te maken.
Mijn vraag aan het kabinet: klopt dit?
Dan het begrotingspact. Dit is zo communautair als mogelijk. En zover het dit niet is, lag dat aan de Britten. Dat de Tsjechen dan nu ook even afwachten, snap ik ook wel. Het is wel EU-proof: mochten de Britten van gedachten veranderen, kan het zo worden omgezet. Een voordeel bij een nadeel is dat er geen verdragswijziging is en we het risico vermijden daarmee nog een Europese doos van Pandora te openen.
Het is een beetje een rommelig geheel geworden, maar de inhoudelijke, harde punten zijn goed. Het versterkt de strengheid van het sixpack en verankerd de gulden regels uit het stabiliteits-groeipact.
Tot slot voorzitter, wordt bijna geruisloos Herman van Rompuy herbenoemd. Het past wel bij hoe hij z’n werk doet. Hij heeft vakkunidg het risico van verlammende egostrijd ontweken. Hij vervult een zinnige rol in de crisisaanpak. Chapeau daarvoor.
De VVD wenst Herman van Rompuy veel succes.
Tenminste, ik gok zo maar even dat hij herbenoemd wordt met steun van Nederland. Er staat niets over in de agenda.
Ik ga er ook vanuit dat Nederland van plan is voor beide functies, voorzitter EU en Eurogroep, dezelfde persoon te benoemen. Graag een bevestiging van de regering.
Voorzitter,
ik snap dat je vooraf over kandidaten en personen niets zegt. Maar de Minister-President, of de minister, kan vast een antwoord geven waarin ze eigenlijk niets zeggen, maar we toch genoeg weten.
Dankuwel.