De Nationale Spoorsoap (NS)

Met dank overgenomen van K. (Kees) Verhoeven i, gepubliceerd op maandag 6 februari 2012, 1:56.

Nog geen week na het Vestia-debacle, was het tijd voor een nieuwe episode van de Nationale Spoorsoap (NS). Afgelopen vrijdag viel er sneeuw en even later lag het hele treinverkeer plat. De beelden van ontreddering en onvermogen waren een collectief deja vu. Want afgelopen winters was het precies hetzelfde liedje. Als oer-Hollandse winterhit is het Sneeuwspoor inmiddels een grijsgedraaide plaat.

Rituele dans

Ook de politiek ontkwam niet aan de jaarlijkse rituele dans. Van PVV tot GroenLinks werd gesoebat over wie als eerste Kamervragen had gesteld of welke partij het cruciale Spoeddebat had aangevraagd. De onderbuikreflexen tierden welig. Bij gebrek aan beter riep de VVD maar weer om het ontslag van de top van ProRail en de NS. Als er geen excuses kwamen, was de SP het daarmee eens en sowieso moesten ProRail en NS weer worden samengevoegd, vond ook Groen Links. De PvdA stelde juist dat minister Schultz had gefaald, maar ze hoefde nog niet op te stappen. De PVV pleitte voor actie.

Op zich begrijpelijk dat Tweede Kamerleden hun duit in het zakje drukken. Nadat ik op Utrecht CS opgesloten raakte in de verhitte mensenmassa en ternauwernood kon ontsnappen via een peperdure taxirit van drie uur, twitterde ik dat de NS was gezakt voor het winterexamen. En dan had ik eerst nog tot honderd geteld.

Materieel, personeel, reizigersinformatie

Hoewel de Tweede Kamer de precieze toedracht nog moet vernemen van de minister, is duidelijk dat ProRail en de NS hun zaakjes niet op orde hadden. Voor Journaal-presentator Sacha de Boer reden om NS-baas Bert Meerstadt de oren met sneeuw te wassen. Want als een sneeuwbui direct tal van sein-, stroom- en wisselstoringen geeft, is er iets mis. En als de NS-website bij de eerste winterpiek plat gaat en ook informatie op borden en perrons instort, is er iets mis.

Duidelijk is dat de onvrede ligt in drie elementen. Ten eerste het materieel: waarom zijn onze wissels en seinen niet bestand tegen de kou en die in Zwitserland wel? Is dat puur een kwestie van geld of speelt er meer? Ten tweede het personeel: waren er te weinig ProRail-monteurs beschikbaar, zoals FNV stelt? En waarom had de NS niet meer conducteurs klaarstaan? Ten derde de informatie: waarom werken systemen niet en weet ook geen medewerker hoe het zit?

De Nationale Spoorsoap en de Elfstedentocht

De vraag blijft: kunnen we dit voorkomen en zo ja, hoe? Vooruitlopend op het Kamerdebat alvast mijn gedachten:

  • 1. 
    Schoenmaker blijf bij je leest - In plaats van naar elkaar wijzen, moeten ProRail en NS hun werk doen. De minister is verantwoordelijk en gaat over de structuur en de top van de bedrijven. De Tweede Kamer controleert de minister, maar ontslaat of fuseert niet.
  • 2. 
    Houd het simpel - Het Nederlandse spoor is uniek in zijn fijnmazigheid. In de winter wreekt zich dit. Een simpel winterplan zou helpen: een dienstregeling met robuustere (minder wisselgevoelige) trajecten, minder (en kortere) treinen maar meer op tijd, meer monteurs langs het spoor en meer conducteurs op perrons, machinisten die op hun trein blijven en niet overstappen.
  • 3. 
    Maak duidelijke afspraken - Zorg voor afrekenbaarheid van ProRail en de NS (in de concessie!) door duidelijke (winter)eisen te stellen op het gebied van materieel, betrouwbaarheid en reizigersinformatie. En geef anders een hogere boete dan in het huidige systeem. Zorg voor consequenties bij onderprestatie
  • 4. 
    En anders...acceptatie of concurrentie - Wie dit onzin of overdreven vindt, kan nog maar twee dingen doen: of accepteren dat we jaarlijks twee weken ontsporen. Of de kwaliteit van buiten halen. Daar zitten ook nadelen aan, maar een optie is het wel.

Wat mij betreft komt er snel een eind aan de Nationale Spoorsoap. En kan Nederland in de laatste episode massaal met de trein naar de Elfstedentocht.

Meer over ...