Wenen: Uit de hand gelopen afstudeerproject voedt 9.000 mensen

Met dank overgenomen van M. (Marije) Cornelissen i, gepubliceerd op maandag 16 januari 2012.

Europarlementariërs gaan regelmatig op werkbezoek en komen dan op plaatsen in heel Europa. Marije Cornelissen probeert tijdens elke reis ook steeds een lokale voedselbank te bezoeken. We publiceren haar ervaringen in de serie Voedselbanken in Europa.

De Wiener Tafel, de voedselbank in Wenen, heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis. De voedselbank is in 1999 opgezet als afstudeerproject van een student sociologie. Hij heeft zich daarbij laten inspireren door de Berliner Tafel. De student is jaren zelf directeur gebleven van de Wiener Tafel, lang nadat hij zijn studie had afgerond. Inmiddels is hij afgetreden, ik spreek met de nieuwe directeur Ulli Schmidt, een jonge enthousiaste vrouw. “De oprichter komt nog wel iedere week langs”, lacht ze. “Hij kan het maar moeilijk loslaten.”

Bijzonder aan deze voedselbank is dat ze alleen een kantoor hebben en geen opslagruimte. Alle voedsel wordt rechtstreeks van de donateur, een supermarkt of fabrikant, naar de distributiepunten gebracht. “Het is handig en veel goedkoper om voedsel niet eerst te verzamelen en op te slaan en pas daarna te distribueren”, zegt Schmidt. “Maar het vraagt wel om een ingewikkeld logistiek netwerk en een wagenpark van busjes om alles van de juiste plek naar de juiste plek te brengen.”

Anders dan in de meeste landen stelt de Wiener Tafel hoge eisen aan de distributiepunten. Waar dat meestal het Rode Kruis, kerken en buurthuizen zijn, werkt de Wiener Tafel alleen samen met organisaties die ook hun best doen om mensen uit de armoede te helpen. Daklozenprojecten, blijf van mijn lijf huizen, sociale projecten voor gezinnen.

"Dierenbescherming voor mensen"

Voor het kantoor betaalt de Wiener Tafel een lage sociale huurprijs en de tien parttime medewerkers die met name de logistiek doen, worden betaald uit donaties en sponsoring. Om donaties binnen te halen is er ook een voorlichter, waaraan ik voorgesteld word. “Hiervoor werkte ik bij de dierenbescherming, en dit is min of meer hetzelfde maar dan met mensen”, grapt hij.

Voorlichter en directeur leggen uit dat het doel van de voedselbank is om overbodig te worden. “Natuurlijk zou het sociale vangnet in Oostenrijk voldoende moeten zijn, maar dat is het in de praktijk simpelweg niet. Er zijn een miljoen armen in ons land, waarvan ongeveer 9.000 klant zijn bij de Wiener Tafel of één van de twee zusterorganisaties, de Salzburger Tafel of de Burgerlander Tafel.”

Jonge werklozen

Onder de klanten zijn steeds meer jonge werklozen. In de huidige crisistijd is er niet veel werk meer voor jonge mensen zonder werkervaring op hun cv, en omdat zij nog geen arbeidsverleden hebben zijn ze op een lage bijstandsuitkering aangewezen. De uitkering is 750 euro per maand, terwijl de armoedegrens 840 euro per maand is. Andere groepen die veel gebruik maken van de voedselbank zijn alleenstaande moeders en migranten.

Europees voedselprogramma

Van het Europees voedselprogramma heeft de directeur nog nooit gehoord. Maar het zou ook niet goed passen bij de organisatie. Aangezien het EU-voedsel twee à drie keer per jaar in grote hoeveelheden bezorgd wordt zou de voedselbank veel opslagruimte moeten hebben en zou het systeem waarin voedsel rechtstreeks van de bron naar het distributiepunt gebracht wordt gewijzigd moeten worden. Bovendien moet de aanvraag om mee te doen aan het programma door de overheid gedaan worden, en de Oostenrijkse regering is net als de Nederlandse en Duitse principieel tegen overheidssteun aan voedselbanken.

Het zou trouwens ook niet slim zijn om afhankelijk te worden van EU-hulp als de organisatie het onafhankelijk, met steun van bedrijven en burgers, ook kan redden. Zeker nu het voedselprogramma op losse schroeven staat. Alle voedselbanken in de Europese Unie moeten straks op eigen benen gaan staan, het is alleen de vraag of afhankelijke voedselbanken de tijd zullen krijgen om hun organisatie zo te wijzigen dat ze de overgang kunnen overleven. Gelukkig hoeft de strak georganiseerde Wiener Tafel zich daar geen zorgen over te maken.

Meer informatie

Meer over ...