Maak einde aan Europese geheimhoudingsdrift - Hoofdinhoud
Het Europees Parlement debatteert dinsdag over een reeks aanbevelingen van GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini om de openbaarheid van de Europese besluitvorming te vergroten. De Europese Unie maakt de belofte van maximale transparantie nog lang niet waar, zo constateert Sargentini in haar evaluatierapport. Het voorstel van de Europese Commissie om interne documenten onder de pet te houden door ze simpelweg geen document meer te noemen, moet het Europarlement afwijzen, stelt Sargentini voor.
Zo open mogelijke besluitvorming
Het Verdrag van Lissabon, in werking sinds 2009, maakt inzage in Europese documenten tot een grondrecht voor Europese burgers. Het verdrag verplicht de Europese instellingen tot een zo open mogelijke besluitvorming. Aan die openheid schort nog veel. Sargentini: “Vooral de EU-lidstaten, verenigd in de Raad van Ministers, willen de burgers veel informatie ontzeggen, onder meer over hun onderlinge besluitvorming en over internationale onderhandelingen.” Als schoolvoorbeeld van achterkamertjespolitiek noemt Sargentini de totstandkoming van het ACTA-verdrag over auteursrecht en octrooi. In haar rapport wijst Sargentini op tal van andere pijnpunten en stelt ze verbeteringen voor.
EuroWob
De bestaande verordening over toegang tot documenten, de Eurowob, is dringend aan herziening toe. Helaas begon de Europese Commissie deze herzieningsprocedure, in 2008, met het voorstel om de definitie van een document in te perken. Interne documenten van Europese instellingen die nog niet 'formeel verstuurd' zijn, zouden geen document meer heten en dus niet langer opgevraagd kunnen worden op grond van de Eurowob.
Een rampzalig voorstel, vindt Sargentini. “Zo wordt aan geïnteresseerde burgers, journalisten en maatschappelijke organisaties veel informatie onthouden, bijvoorbeeld over de totstandkoming van wetsvoorstellen. Dat is in strijd met het Verdrag van Lissabon. Het Europarlement moet van de Europese Commissie eisen dit voorstel in de prullenbak gaat en dat zij haar huiswerk overdoet.”
Meer openheid in het Europarlement
Maar ook het Europarlement zelf moet aan de slag gaan met een grotere openheid. Het moet documenten veel sneller toegankelijk maken op de website, met name over onderhandelingen die het voert met de Europese ministers en de Europese Commissie over nieuwe wetsvoorstellen. Sargentini wil dat dit soort onderhandelingen pas mogen beginnen als de bevoegde commissie van het Europarlement in een openbare vergadering heeft gestemd over het wetsvoorstel. Dan is voor mensen van buitenaf veel duidelijker wat de onderhandelingsinzet is van het Europarlement en van de verschillende fracties daarin. Sargentini stelt voor om deze regeling bindend vast te leggen in het reglement van het Europarlement.