Debat Mensenrechtenbeleid van Nederland - Hoofdinhoud
Inleiding
Veel zaken in de mensenrechtenbrief, hoe belangrijk ook, zal ik weinig aandacht geven. Niet omdat ze niet belangrijk zijn, maar omdat we ons gelukkig mogen prijzen in een land te leven waar op hoofdlijnen overeenstemming is over het belang ervan.
Effectief is selectief
Het kabinet stelt: om effectief te zijn, moeten we selectief zijn.
Dat klopt in uitvoering van beleid.
Het klopt voor de VVD ook in Mensenrechten zelf. Het begrip is ernstig aan inflatie onderhevig.
Omdat mensenrechten boven elke twijfel verheven moeten zijn en als onvervreemdbare grondrechten gelden, is het aantrekkelijk om een politieke mening neer te zetten als een mensenrecht. Op korte termijn lijkt daarmee men niet alleen z’n zin te krijgen, maar ook een verheven status te bereiken voor het eigen standpunt.
Deze uitbreiding van de mensenrechtencatalogus leidt tot devaluatie van de klassieke rechten die boven alles staan.
De klassieke grondrechten die het individu tegen de overheid beschermen zijn de harde kern waar we voor moeten staan, zeker ook internationaal.
De horizontale werking tussen burgers onderling en de catalogus aan sociale grondrechten maakten de boel al lastiger, maar -mits vrij van wilde verruimende interpretaties- nog werkbaar.
De meer recente golf van groepsrechten en een vergaarbak aan ‘wereldproblemen’ die in de term van mensenrechten en grondrechten worden gegoten voegen in het licht van de klassieke mensenrechten niets toe en zijn soms ronduit absurd. Klassiek gaat het om vrijheid van meningsuiting, integriteit van het lichaam en andere fundamentele zaken. Modern horen we ‘grondrecht op internet’ en onlangs nog de ‘taxi-grondrechten’. Nu snap ik wel dat men dan niet bedoelt dat het allemaal even belangrijk is, maar het is symbolisch voor de inflatie waaraan de term en het concept mensenrechten aan onderhevig is.
VVD-visie op mensenrechten
Op lange termijn holt dit het draagvlak onder alle mensenrechten uit en werkt het contraproductief. Niet alleen tegen de latere toevoegingen, ook tegen de oorspronkelijke fundamentele rechten. Dat wil de VVD voorkomen. Ten eerste door niet zelf mee te werken aan inflatie van mensenrechten. U zult ons dus niet voor het fundamentele recht op Hypotheekrenteaftrek horen pleiten. Dat bevechten we in de gewone politieke arena.
Ten tweede door het kabinet te vragen zich internationaal ook vooral in te zetten voor de klassieke grondrechten. Gelukkig zien we in de kabinetsbrief een gebalanceerd beleid op dit punt. De klassieke vrijheden van meningsuiting en het stimuleren van de democratische rechtsstaat, de uitbanning van discriminatie en de gelijkwaardige positie van vrouwen en meisjes staan niet alleen op zichzelf voorop in het beleid. Ook heeft het beleid oog voor de economische omstandigheden die nodig zijn om van deze rechten ook praktisch werk te kunnen maken.
Ten derde en laatste door de internationale verbanden die opgericht zijn om de klassieke mensenrechten te waarborgen aan deze primaire taak te herinneren en te waarborgen dat men niet meegaat in de ondermijnende inflatie van op korte termijn uitbreidende, maar op lange termijn uithollende interpretaties, hoe politiek verleidelijk deze ook kunnen zijn.
Het kabinet schrijft ‘Mensenrechten vertegenwoordigen de fundamentele waarden waarop de democratische rechtsstaat is gebaseerd’. Ook staat er een opsomming van de gebieden waar NL zich met name op wil concentreren. Daarin kan de VVD zich herkennen op de manier zoals ik zojuist beschreven heb. Deelt de minister deze invulling van de fundamentele mensenrechten en de democratische rechtsstaat?
Straatsburg
De VVD ondersteunt volledig de passage over het EHRM in Straatsburg. Al missen we daarin nog 1 aspect. Het Hof vragen meer ruimte te laten voor de ‘margin of appreciation’ van elk land is een plausibel verzoek. Het is alleen ook exemplarisch voor een ander punt. Het Hof dit vragen is logisch omdat er in het kader van het EVRM een breuk zit in de trias politica. De wetgevende macht laat haar rol in het kader van machtenspreiding en checks & balances liggen. Is de minister van plan dit punt aan te kaarten bij zijn collega’s? Om zo vanuit de lidstaten zelf correctie te kunnen plegen op het uit de hand gelopen interpretatie-enthousiasme van het Hof? Ik weet dat de minister nog met een aparte notitie komt, dan weet hij in elk geval ook wat de VVD daar graag in terug ziet.
Economische ontwikkeling
Mensenrechten zijn de formele garanties waar elk individu een beroep op kan doen. Door het steunen van mensenrechtenverdedigers in landen waar de staat een dergelijk beroep niet honoreert, wordt hieraan ook bijgedragen. De VVD ondersteunt dit van harte.
Dan rest echter de frustratie van rechten die op papier geduldig wachten op een praktijk waarin ze ook echt genoten kunnen worden. Zoals je weinig hebt aan rechten waar niemand zorgt dat je ze kunt uitoefenen, heb je ook weinig aan vrijheid van meningsuiting als je geen eten hebt die stem enige kracht te geven.
De sociale grondrechten die ik eerder noemden zijn een internationaal-politieke poging om dit aspect te bedienen. Nobel, maar het blijft papier en wekt verwachtingen die ze niet kunnen waarmaken. Bevordering van vrede, veiligheid en welvaart zijn de enige weg naar materialisering van fundamentele rechten.
Op dit moment is dit cruciaal ook bij de revoluties in MO en N-Afrika. Waar Twitter en Facebook een luik gaven om de VvM daadwerkelijk materieel te kunnen benutten en ‘vrijheid’ de strijdkreet is, zal dit niet lang blijven hangen als er geen verbeteringen komen in welvaart. De eerste verkiezingen varen op een golf van hoop en te hoge verwachtingen. Enige teleurstelling moet worden ingecalculeerd. Maar richting tweede verkiezingen mogen deze niet te groot zijn. Het is cruciaal dat er aanzienlijke verbetering is in welvaart en vooral werkgelegenheid om de kiem van democratie en vrijheid te laten doorgroeien.
En om de slag weer terug te maken. Voor stevige en solide economische ontwikkeling is de participatie van vrouwen van cruciaal belang. Helaas in deze landen niet bepaald een vanzelfsprekendheid. Op welke wijze is de minister van plan dit specifieke punt in de Nederlandse aanpak mee te nemen? In het algemeen ziet de VVD dan ook de samenhang tussen mensenrechten en economische ontwikkeling, zoals minister ook schrijft, niet als beleid gebaseerd op een politieke keuze, maar beleid gebaseerd op de keuze voor het beste duurzame effect. Deelt de minister deze visie en op welke manier draagt NL bij aan dit aspect van democratisering en stabiliteit?
Internetvrijheid
De VVD onderstreept van harte de voortrekkersrol die Nederland neemt op het gebied van internetvrijheid. In tal van gesprekken met mensenrechtenverdedigers uit allerlei landen kwamen 2 woorden telkens terug die nooit vertaald hoefden te worden: facebook en twitter. Nu is internet niet alleen een zegen voor de VvM, maar ook een stevige economische factor. Ik zou dan ook graag van de minister horen in hoeverre het mensenrechtenbeleid op internetvrijheid en capaciteitsverbreding samenhangt met economische ontwikkeling in bredere zin uit ODA-middelen. Capactiteitsverbreding van internet lijkt de VVD zeer ‘ODAble’ om dat woord maar te gebruiken.
Stabiliteit en democratie
De VVD is verheugd dat de minister zo duidelijk de link legt tussen democratie, welvaart en stabiliteit. Maar nog niet zolang geleden verkozen we, en wij niet alleen, toch ogenschijnlijke stabiliteit voor ons boven vrijheid en democratie in die landen zelf. Hoe doen we dat dan nu bij de Mubarak’s van morgen? Hij werd van de ene op de andere dag alom een ‘dictator’ genoemd, waar hij de dag ervoor nog een gewaardeerd lid was van de Socialistische Internationale. Hoe geven we voortaan de keuze voor stabiliteit, vrijheid EN democratie vorm?
Deel dit bericht: