Gun jongere met laag IQ zelfstandigheid - Hoofdinhoud
Eerdere erkenning en herkenning van een laag IQ en passende ondersteuning voor jongeren die hiermee te maken hebben zijn hard nodig. Nu glijden nog te veel van deze jongeren af, omdat ze beïnvloedbaar zijn en begeleiding missen, terwijl ze met passende ondersteuning het beste uit zichzelf kunnen halen. De Raad voor Sanctietoepassing en Jeugdstrafrecht riep onlangs op tot meer aandacht en ondersteuning. Het kabinet kiest desalniettemin voor het tegenovergestelde: bezuinigen op het beetje perspectief dat ze hebben. Ik vind dat onbegrijpelijk.
Het kabinet kiest ervoor jongeren met een IQ tussen de 70-85 geen zorg meer te verlenen. Wegbezuinigen van die ondersteuning veroorzaakt niet alleen persoonlijk leed, maar ook maatschappelijke schade. Waar deze jongeren met goede begeleiding een waardevolle bijdrage aan de samenleving kunnen leveren, raken ze alleen het spoor al snel bijster. Ze komen bijvoorbeeld terecht in jeugdbendes, veroorzaken overlast of belanden in de criminaliteit.
Bezuinigen op de ondersteuning van deze heel kwetsbare groep leidt tot meer persoonlijk leed, overlast en in het ergste geval criminaliteit. Ik zou het niet alleen ordinair bezuinigen willen noemen, maar ook een investering in ongelukken en problemen.
De PvdA wil dat de ondersteuning voor deze jongeren behouden blijft en op een aantal punten sterk wordt verbeterd. We moeten allereerst het taboe doorbreken en eerder signaleren of jongeren te maken hebben met een laag IQ. Te vaak nog worden deze problemen niet (h)erkend door familie en naasten. Er wordt onvoldoende onderzoek gedaan naar dit soort problemen, waardoor ze verkeerd begrepen worden.
De versplintering in de zorg en hulpverleners die langs elkaar heen werken, maken het er ook niet makkelijker op. Dat vind ik zorgwekkend, omdat deze jongeren nou juist geholpen zijn met passende zorg die op tijd komt. Er moet meer samenhang komen in de zorg. Daarnaast moet die zorg niet gericht zijn op de techniek en de financieringsstructuur, maar op degene die geholpen wordt. Help ze effectief op jonge leeftijd en de kans is groot dat ze zich als (jong)volwassenen veel beter staande kunnen houden.
Bij tijdige (h)erkenning worden de beperkingen en de problemen van deze jongeren niet voortdurend bestempeld als onwil of slechte bedoelingen. Ik hoor dat soort verhalen nog veel te vaak. Als we weten wat er met de jongeren aan de hand is, kunnen en moeten we zorg op maat bieden. Die zorg zou moeten bestaan uit ondersteuning op alle leefgebieden. Van onderwijs en zorg tot dagbesteding en het onderhouden van een huishouden. Geef ze in het onderwijs vertrouwen en houvast in zichzelf, zodat ze ergens voor kunnen gaan.
Nu gebeurt het nog te vaak dat ze rechtstreeks in de Wajong struikelen. Dat vind ik treurig. Bij de erkenning hoort ook het besef dat een verstandelijke of sociale beperking nooit weggaat. Dat betekent dat de ondersteuning voor deze kwetsbare groep altijd klaar moet staan. Alleen zo kunnen deze jongeren het beste uit zichzelf halen.
Ook wanneer deze jeugd de fout ingaan, vereist dat een speciale aanpak. Straffen moet snel gebeuren, anders snappen ze niet waarvoor ze gestraft worden. Politie en justitie moeten ook meer expertise opbouwen over deze groep. Zonder een passende manier van straffen en een gerichte aanpak van de politie, wordt de kans dat de jongeren opnieuw de fout ingaan niet verkleind. Hierbij gaat het in veel gevallen om een combinatie tussen zorg en straf. Dat betekent dat politie, justitie, de hulpverleners, maar ook bijvoorbeeld buurtwerk nauw moeten samenwerken. Ook kan het werken als de straf gekoppeld wordt aan een positief vooruitzicht: goed gedrag wordt beloond met bijvoorbeeld werk of huisvesting.
Perspectief blijven bieden is voor deze jongeren uitermate belangrijk. Toch wil het kabinet het beetje perspectief dat ze hebben wegbezuinigen. Ik vind het niet alleen onfatsoenlijk om te doen alsof deze mensen vanaf nu geen zorg meer nodig hebben, maar het vergroot ook nog eens de onveiligheid. Een domme bezuiniging.