Koning Fifa stelt belachelijke eisen aan organisator van WK - Hoofdinhoud

De bond komt er mee weg, want landen zijn bang om toernooien mis te lopen. Nederland moet daar verandering in brengen.

Renske Leijten is Tweede Kamerlid voor de SP

De wereldvoetbalbond Fifa komt maandag voor een inspectiebezoek naar Nederland en België. De twee regeringen hebben de Fifa namelijk gevraagd om het WK van 2018 of 2022 te mogen organiseren.

In 2000 heeft Nederland laten zien dat we dat goed samen kunnen. Iedereen stak de loftrompet over de organisatie van het Europees Kampioenschap in de gezamenlijke Lage Landen. Het was hier een feest. Ook het WK kan een groot feest zijn en ons veel opleveren, maar dan moet wel duidelijk worden wat de kosten zijn. En moeten we niet de zeggenschap over ons land in handen geven van de Fifa.

Een wereldkampioenschap voetbal organiseren kost geld. Er wordt gegoocheld met cijfers, maar de onafhankelijke Stichting Economisch Onderzoek heeft berekend dat van de totale organisatiekosten (geraamd op 950 miljoen) er minimaal 150 miljoen euro niet zullen worden terugverdiend. Verhalen dat het winstgevend zal zijn, zijn boterzacht.

Volgens de Amerikaanse econoom Matheson worden de opbrengsten uit het verleden opzettelijk overdreven en zijn veel van dat soort rapporten partijdig. Zijn kosten een reden om geen WK te organiseren? Nee. Iedereen weet dat een evenement geld kost, maar we moeten wel eerlijk zijn over de kosten. Het moet geen Betuwelijn worden met een budget dat vier keer over de kop gaat.

Het organiseren van het grootste voetbaltoernooi van de wereld, brengt ook de wereldvoetbalbond Fifa aan tafel. De Nederlandse en Belgische regering hebben eisen moeten laten vallen en contracten moeten ondertekenen.

Het is duidelijk dat de Fifa van de organiserende landen te veel vraagt. Zo wil de Fifa belastingvrijheid voor alles wat ze doen in Nederland. De regering geeft aan dat dit een kostenpost is van 300 miljoen euro is. Ook op de winst die de wereldvoetbalbond maakt op een wereldkampioenschap. Zo is Zuid-Afrika een deel van de 3,2 miljard winst misgelopen -me dunkt dat Zuid-Afrika de belastingopbrengst hiervan goed kan gebruiken.

Maar er is meer: rond wedstrijden moeten officials van de bond over vrije banen op de snelweg en de Fifa-sponsors moeten beschermd worden tegen zogenaamde ambush-marketing. Hiervoor paste Zuid-Afrika zelfs haar wetten aan en dat hebben de Bavaria-meisjes geweten. De regeringen van de Lage Landen hebben beloofd dat zij gelegenheidswetten zullen maken als dat nodig is om de sponsors optimaal te beschermen. Die sponsors hebben ook het alleenrecht op straatverkoop en straatreclame in een straal van twee kilometer (!) rond elk stadion.

Daarmee zijn we er helaas nog niet. Zo staat in garantie zes dat de Fifa zo’n sponsorcirkel ook om elk evenement dat aan het WK gerelateerd is, opeist. Stel dat er weer een groot scherm op het Museumplein staat, dan mag er in de Amsterdamse binnenstad geen souvenirtje, broodje of biertje meer op straat verkocht worden, als de Fifa dat niet wil.

Een wereldkampioenschap is een feest, dat hebben we afgelopen zomer ook gemerkt. Het is een eer voor een land om alle voetbalsterren te mogen ontvangen en te laten spelen. Maar wat de Fifa doet, gaat te ver. Ze eist dat ons land zeker zes weken naar de regels van de Fifa moet leven. Snelwegen voor de bobo’s, geen belasting voor de bond, sponsors die onze middenstand wegdrukken.

De Fifa komt hier telkens weer mee weg, want landen zijn veel te bang om mooie toernooien mis te lopen. Het wordt tijd dat daar een eind aan komt. Nu de Fifa op bezoek is, moeten de regeringen van Nederland en België maar eens uitspreken dat de Fifa niet boven de wet staat. Een WK organiseren, graag. Maar zonder de belachelijke eisen van Koning Fifa.

Dit artikel was op 7 augustus 2010 te lezen in Trouw