Zuid-Afrika als klimaatleider en kolenstoker - Hoofdinhoud

President Zuma van Zuid-Afrika mocht in Kopenhagen aanschuiven bij Obama en Lula en tekende in intieme kring het klimaatpact. Wij Europeanen hadden het nakijken, omdat we er met zijn 27-en niet uitkwamen. Kopenhagen was een mislukking, dat vindt ook Zuma. Wat Zuma wil is een juridisch bindend verdrag dat hem verzekert van fondsen voor ontwikkelingslanden. De belofte van Zuid-Afrika dat het in 2020 35% minder CO2 zal uitstoten, valt en staat bij westers geld voor aanpassingen. De kans is groot dat zo’n bindend verdrag pas in 2011 tijdens de klimaattop in Kaapstad wordt gesloten.

Tijdens de ontmoetingen met Zuid-Afrikaanse parlementariërs werd het me heel duidelijk dat het ze hoog zit: het Westen is schuldig aan het opwarmen van de aarde en Afrika gaat er het meest onder lijden. En daarmee is het ook een ethische kwestie. Er is een watertekort, Zuid-Afrika verwoestijnt, zonder water is de hygiëne ver te zoeken en is de bevolking meer vatbaar voor ziektes. Klimaatverandering is een kwestie van mensenrechten. Ik ben het met ze eens. Als groene hoef ik er geen doekjes om te winden dat Europa dik boter op haar hoofd heeft: we weten wat goed is, maar we kiezen uiteindelijk voor het redden van onze auto-industrie. Dat Zuid-Afrika dus kijkt naar wat wij doen en nalaten, begrijp ik heel goed, maar is niet verstandig.

Onlangs kreeg Zuid-Afrika een lening van de Wereldbank om een nieuwe energiecentrale te bouwen, gestookt op kolen: Medupi. Er zijn hier regelmatig black-outs. Sinds het einde van de apartheid is de vraag naar energie logischerwijs enorm toegenomen. Zuid-Afrika heeft grote kolenmijnen waar een heleboel mensen werken. Stoppen met kolenwinning zou tot een enorme werkloosheid leiden. Nederland onthield zich bij de Wereldbank van stemming over de subsidie voor die nieuwe centrale. Dat vindt men hier in Zuid-Afrika hypocriet: Nederland heeft toch zelf ook kolengestookte centrales. Ik kan niet recht praten wat krom is, maar het gaat hier wel om eigen verantwoordelijkheid: als we moeten constateren dat Zuid-Afrika meer te lijden heeft onder de opwarming van de aarde dan het Westen, dan kan het land niet wachten tot het Westen eindelijk het juiste doet.

Volgend jaar leidt Zuid-Afrika de klimaatonderhandelingen en dan is de schuld afschuiven - hoe terecht en aantrekkelijk ook - geen optie meer.