Europees burgerinitiatief komt dichterbij - Hoofdinhoud

Maar liefst 170.000 Nederlanders hebben inmiddels getekend voor het burgerinitiatief 'Bio Btw Vrij'. Een sympathieke actie, maar… de Tweede Kamer kan niet op eigen houtje besluiten om biologisch voedsel vrij te stellen van btw. Daar is Europese overeenstemming voor nodig. Komt het even goed uit dat ook de Europese Unie binnenkort het burgerinitiatief invoert.

In het Verdrag van Lissabon is afgesproken dat één miljoen burgers een voorstel op de Europese agenda kunnen zetten. Voor de uitvoeringsregels heeft de Europese Commissie eind maart een voorstel gedaan.

In Nederland lopen de meeste burgerinitiatieven stuk op de voorwaarde dat het onderwerp de laatste twee jaar niet uitdrukkelijk aan de orde mag zijn geweest in de Kamer. Die rare voorwaarde ontbreekt gelukkig in het Europese voorstel. Toch zitten er nog wel haken en ogen aan.

Zo zouden mensen die een burgerinitiatief willen ondertekenen - dat kan ook via internet - niet alleen hun naam en adresgegevens moeten invullen, maar ook hun paspoort-, identiteitskaart- of sofinummer. Dat zijn gevoelige gegevens die niet iedereen zomaar afstaat. De overheid hoeft zo’n nummer ook helemaal niet te hebben om achteraf - steekproefsgewijs - te controleren of de handtekeningen wel echt zijn. Op dit punt is de Nederlandse regeling weer minder veeleisend.

De Europese Commissie stelt voor dat burgers alleen een burgerinitiatief mogen ondertekenen als ze de stemgerechtigde leeftijd hebben bereikt: 16 jaar in Oostenrijk, 18 jaar in de andere EU-landen. Een gemiste kans. De Europese Groenen pleiten ervoor, op initiatief van GroenLinks, om alle Europese jongeren vanaf 16 jaar het recht te geven hun handtekening te zetten. Dat zou een mooi opstapje vormen naar volwaardig burgerschap.

Het Europees Parlement stelt later dit jaar, samen met de Raad van Ministers, de definitieve regels voor het burgerinitiatief vast. Er is dus nog een kans om het Commissievoorstel te verbeteren. Wat er allemaal beter kan en moet, dat bespreken we aanstaande woensdagmiddag in een hoorzitting van de Groene fractie. Als de Europese democratie je ter harte gaat, dan ben je welkom.