Laat verzekeraars niet beslissen - Hoofdinhoud

De overheid moet het weer voor het zeggen krijgen in de ziekenhuiszorg.

Henk van Gerven en Renske LEijten zijn Kamerlid voor de SP

Terwijl bij velen inmiddels het besef is doorgedrongen dat we moeten stoppen met de fusies en schaalvergroting in de zorg, gaat zorgverzekeraar Menzis stug verder.

Als een kille boekhouder zet ze het Refaja Ziekenhuis in Stadskanaal het mes op de keel en weigert ze noodzakelijke investeringen goed te keuren.

Daarmee bewijst Menzis haar verzekerden in Oost- Groningen een hele slechte dienst. Een goed streekziekenhuis om de hoek is een groot goed.

Zo heeft de directie van het Refaja becijferd dat als het ziekenhuis zou sluiten, het de patiënten jaarlijks vijf miljoen euro aan reiskilometers kost. Met de invoering van de marktwerking in 2006 heeft de overheid haar invloed op planning van ziekenhuizen overgedragen aan private marktpartijen.

Hierdoor is de macht van verzekeraars enorm toegenomen. Zij bemoeien zich met de investeringen. Vooral ziekenhuizen in dun bevolkte gebieden komen hierdoor in de problemen. Het enige harde criterium voor de minister om een volwaardig ziekenhuis met spoedeisende hulp en intensive care overeind te houden is het zogenaamde 45-minuten criterium. In spoedgevallen moet een ambulance binnen 45 minuten een patiënt ophalen, zijn situatie stabiliseren en de patiënt naar het ziekenhuis brengen.

In Groningen is deze 45-minuten norm vorig jaar in opdracht van het door de ministeringestelde ROAZ (Regionaal Overleg Acute Zorg) onderzocht

De uitkomst was zorgwekkend: 45% van de Groningers was ook in geval van nood niet binnen deze wettelijke norm in het ziekenhuis.Desondanks wil Menzis het zorgaanbod verder inkrimpen. De verzekeraar heeft een dominante positie en bepaalt daarmee de toekomst van de ziekenhuizen in Delfzijl, Winschoten en Stadskanaal.

Het voornemen van Menzis is duidelijk: ontmanteling van Delfzijl, Stadskanaal en Winschoten en nieuwbouw ergens aan de A7. Menzis rookt het Refaja Ziekenhuis uit door te weigeren de broodnodige renovatie van de operatiekamers uit 1983 toe te staan. Als deze nieuwbouw wordt geblokkeerd, dreigt sluiting van de operatiekamers door de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Dit zou het Refaja in financiële problemen brengen, waardoor het ten dode is opgeschreven. Daarbij neemt Menzis niet de belangen van de patiënten als uitgangspunt, maar streeft naar fusie, schaalvergroting en concentratie van voorzieningen. Met als gevolg anonimisering, verschraling en afnemende bereikbaarheid.

Voor Stadskanaal en omstreken is het Refaja Ziekenhuis een cruciale voorziening. Niet alleen voor een bereikbare en kwalitatief goede zorg, maar ook in economisch opzicht. Met 850 man personeel is het Refaja de grootste werkgever en de belangrijkste banenmotor van Stadskanaal.

Daarnaast is het hebben van een ziekenhuis in Stadskanaal belangrijk voor het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid. Menzis stelt dat het onbetaalbaar is om drie ziekenhuizen in Oost- Groningen open te houden. Roland Berger Strategy Consultants heeft in februari echter becijferd dat het Refaja Ziekenhuis één van de meest efficiënt werkende ziekenhuizen van Nederland is. De kosten zijn per behandelde patiënt maar liefst 20 procent lager dan gemiddeld bij de noordelijke niet-academische ziekenhuizen. Hiermee wordt jaarlijks 12,5 miljoen euro bespaard.

Hoe moet het nu verder? Allereerst moet de Tweede Kamer minister Klink dwingen in te grijpen en Menzis een halt toeroepen. Dat betekent een fusieverbod en de garantie dat de drie ziekenhuizen open kunnen blijven. Ook moet de numerus fixus, de loting voor geneeskundestudenten, worden afgeschaft en de capaciteit van de opleidingen worden vergroot.

Samen met het Martini ziekenhuis en het UMCG moeten nu alle specialisten in de provincie Groningen zich ten doel stellen de drie streekziekenhuizen in stand te houden. De ziekenhuizen in Oost-Groningen zijn van de samenleving, niet van calculerende en concurrerende zorgverzekeraars die zich niets aantrekken van de werkelijke behoefte aan ziekenhuiszorg in Oost-Groningen. Laten we voorkomen dat we over tien jaar terugkijken en moeten constateren dat wat verdwenen is, nooit had mogen verdwijnen.

Dit artikel was op 16 april te lezen in het Dagblad van het Noorden