Beeldvorming - Hoofdinhoud

Deze week bleek uit onderzoek van RTL Nieuws dat het kabinet belastinggeld gebruikt om campagne te voeren voor zichzelf. Ouders van schoolgaande kinderen ontvingen een brief van de Sociale Verzekeringsbank - een neutrale overheidsinstelling - waarin staat dat ze 316 euro van het kabinet Balkenende IV ontvangen voor de bekostiging van schoolboeken. De zoveelste poging van het kabinet om haar beleid van stilstand door middel van gunstige beeldvorming aan de burgers te verkopen.

Het kabinet gaat steeds opnieuw over grenzen heen om een gunstiger beeld van zichzelf te creëren. Drie weken geleden nog presenteerde staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken een extraatje van 50 euro voor de minima als ‘een spectaculaire PvdA-stunt’. In 2007 liet minister Donner de notulen van de Tweede Kamer aanpassen, om een beter beeld van zichzelf neer te zetten. En de 100-dagentoernee waarmee de regering deze kabinetsperiode aanving, was niet meer dan één grote pr-stunt.

De premier zelf lijkt overigens het meest druk met het zo goed mogelijk overkomen op de mensen in het land. Zo doet hij sinds enige tijd zijn wekelijkse persconferentie op vrijdag staand in plaats van zittend. Volgens toenmalig assistent Jack de Vries - huidig staatssecretaris van Defensie - was dat om de premier gezaghebbender te laten overkomen. Hij moest overwicht uitstralen. Overwicht en gezag heeft de premier van nature blijkbaar niet.

Een laatste voorbeeld van beïnvloeding van de beeldvorming door Balkenende en de zijnen was Verantwoordingsdag 2008. Op die dag bespreken regering en Kamer de resultaten van het voorgaande jaar. Het kabinet stuurde dit jaar een 24 pagina’s tellende brief naar de Kamer, waarin de zegeningen van het kabinet werden geëtaleerd. Het beeld dat werd neergezet van het kabinetsbeleid strookte geenszins met de werkelijkheid. Zo stelde de Algemene Rekenkamer: ‘De hoeveelheid retoriek waarmee dit kabinetsbeleid wordt verkocht, is niet in overeenstemming met de resultaten.’

Oftewel, het kabinet overschatte haar eigen resultaten nogal. Er wordt namelijk weinig tot stand gebracht. Balkenende IV boekt weliswaar op kleine schaal de nodige resultaten: gratis schoolboeken, alle kinderen in het EKD, de doorwerkbonus, maatschappelijke stages en allerlei ideologische paradepaardjes. Maar de grote vraagstukken blijven liggen. En dat is moeilijk te accepteren, omdat ons land juist nu structurele hervormingen nodig heeft. Arbeidsmarkt, woningmarkt, onderwijs en kenniseconomie. Daar zijn investeringen, hervormingen en innovatie nodig.

Maar dat vindt het kabinet blijkbaar minder belangrijk. Ik zou zeggen: kabinet, ga aan de slag, dan komt die goede beeldvorming vanzelf.