Kamerinbreng: Emancipatie - Hoofdinhoud
Het is niet aan mij om een moreel oordeel te vellen. Ik ga niet zegen dat mannen meer vuile sokken moeten wassen zodat vrouwen een loopbaan kunnen hebben. Mensen moeten dat zelf uitmaken, in alle vrijheid’. Dit zei de vervanger van Plasterk namens hem tijdens een emancipatieconferentie over Nederland en Zweden een paar weken geleden. Tot zover zit deze minister en ik op een lijn.
Maar aan die vrijheid schort het natuurlijk. De keuze over een evenwichtige verdeling tussen werk en zorg wordt niet in vrijheid gemaakt, maar beperkt door een context van een magere kinderopvang, ongelijke salarissen en het gebrek aan voorzieningen buiten het 9 tot 5 segment.
De minister spreekt warme woorden over de voordelen van meer werken voor vrouwen en voor de hele samenleving maar daar blijft het dan ook bij. We zijn nu twee jaar verder en deze minister, die beloofde dat hij als een helleveeg tekeer zou gaan om de emancipatie van vrouwen te bevorderen, boert alleen maar achteruit.
En dit alles is niet alleen een verlies voor vrouwen zelf, maar voor de hele samenleving. Voor onze kenniseconomie. Een voorbeeld wat deze minister aan zal spreken: Nederland kent een extreem laag aantal wetenschappers (die overigens wel in het topsegment presteren) ter vergelijking: het gemiddelde EU land heet 5,5 onderzoekers per 1000 mensen, Nederland slechts 4,8. En dat zit hem met name in het aantal vrouwen: 30 % van de Europese wetenschappers is vrouw. In Nederland een beschamende 19,5 %.
Een paar steekwoorden uit de brieven van de minister: behoefteonderzoek, mediacampagne, brochure, webwijzer, conferenties, meer aandacht, publiekscampagne enz. Holle woorden als je het mij vraagt. Een begin van een integrale visie ontbreekt. Tja hij is ook niet verantwoordelijk voor arbeidsmarktbeleid of kinderopvang of sociaal economisch beleid, dat zijn de anderen. Maar minister wordt wakker u bent wel de hoofdaannemer.
Een aantal voorzieningen zijn van cruciaal belang: De kinderopvang, tussenschoolseopvang, werktijden en waarom kan ik niet op 7 uur ‘s-avonds naar de apotheek, huisarts of dienst burgerzaken voor het afhalen van mijn paspoort? Jaren geleden een moties ingediend. Kamerbreed is daar steun voor geweest. Waarom nog steeds niet uitgewerkt?
Voorkomen van veel gehol en gevlieg dat energie vreet, is het antwoord. Een flexibele werkdag tussen 7 uur ’s ochtends tot 7 uur ’s avonds, maakt het voor partners mogelijk in estafette voor kinderen te zorgen en verminderd ook nog eens de ochtend en avondspits op de snelweg én in het huishouden
Uw staatssecretaris ligt zwaar onder vuur omdat ze moet bezuinigen van Bos. U weet wel “kinderopvangmoetgratisbos”. Ik hoor u niet zeggen: geen bezuiniging, want het zijn met name de vrouwen die de pineut zijn als het duurder wordt. Ik hoor u niet zeggen dat de schooldag een geïntegreerd geheel moet zijn. De tussenschoolseopvang is de blinde vlek van de schooldag. Ouders worden gechanteerd om op het schoolplein te lopen, omdat ze anders op andere dagen geen gebruik mogen maken van de tussenschoolseopvang. Dit is toch niet meer van deze tijd?
Beter combineren van werk en gezinsleven is een van de doelstellingen van de Lissabon Strategie (Europees plan uit 2000, om tot 2010 van Europa de meest dynamische, duurzame en innovatieve economie ter wereld te maken). Nederland loopt al zo vreselijk achter als het gaat om vrouwen op de arbeidsmarkt. Laten we zorgen dat Nederland het Slimste Meisje van de Klas wordt!
Ja, het is evident dat in de meeste beroepen een kleine parttime baan niet dezelfde mogelijkheden voor een goede loopbaan biedt als een bijna volledige werkweek. Voor vrouwen met kinderen, waarvan 90% zo’n relatief kleine deeltijd baan heeft, betekent dit dat ze tweemaal aan het kortste eind trekken. Ze werken in veel gevallen onder het niveau dat hoort bij hun opleiding - niet zelden onder het management van een middelmatige man die wel de hele week beschikbaar is - en ze zijn financieel niet zelfstandig. Voor de samenleving als geheel betekent dit een onverantwoorde verspilling van talent die extra pijnlijk is in het licht van alle moeite die er de laatste halve eeuw met succes is gedaan om vrouwen hun onderwijsachterstand te laten inlopen. Het verklaart bovendien waarom armoede in Nederland vooral een vrouwenkwaal is.
Met een “wees verstandig, dames, doe goed je best op school, zoek en behoudt een leuke baan voor minstens vier dagen en, oh ja, krijg je kinderen op tijd” verhaal komt u er niet.
Zijn vrouwen echt zo dom? Nee, Nederlandse vrouwen zijn heel verstandig. Zij maken, ieder voor zich, de beste keus. Natuurlijk onderschrijven zij de emancipatie van vrouwen op macroniveau maar zij kiezen er heel bewust voor om bij de zorg voor hun kroost het heft in eigen handen te houden, en dat is niet zo gek als we niet eens een sluitende schooldag hebben, als de wachtlijsten voor kinderopvang nog steeds enorm is. Zij rekenen niet echt op hun partner, die de confrontatie met de werkgever niet aandurft en kennelijk liever thuis ruzie heeft dan op het werk. Zij rekenen al helemaal niet op de overheid, of beter nog gezegd op deze minister. En geef ze eens ongelijk?!
De kinderopvang in Nederland ligt voortdurend onder vuur. Deze minister laat zijn staatssecretaris bungelen, niet ongebruikelijk in PvdA-kringen weten we inmiddels, en een nog maar net ingevoerde regeling wordt meteen weer uitgekleed. Het wachten is op ongelukken en daar hebben vrouwen gewoon geen zin in. Er zijn zeker voorbeelden van goede kinderopvang in Nederland maar de belangrijkste boodschap die vrouwen krijgen als het om hun kinderen gaat is : REKEN NERGENS OP! Wat er is kan zo weer weg zijn of ineens twee keer zo duur blijken. En nou, hup aan het werk!
Er wordt in deze emancipatiestrijd gezucht en gesteund dat de ‘cultuur’ in Nederland zo lastig is om te buigen en dat vrouwen niet snappen hoe het zit. Terwijl er kosten nog moeite worden gespaard in het PR-offensief om vrouwen de arbeidsmarkt op te krijgen worden de meest basale voorzieningen die dit kabinet zelf kan organiseren niet getroffen, nee, zelfs uitgekleed. Dat is het resultaat van twee jaar emancipatiestrijd van Plasterk.