Die Grünen klaar voor Europa - Hoofdinhoud
Maandag begon in Straatsbrug het parlement van de Raad van Europa haar eerste plenaire sessie van dit jaar. Toen ik erbij kwam, zaten de Groenen over drie politieke groepen verspreid en zochten ze elkaar nooit op. Ik heb ze bij elkaar gehaald in een werkgroep, waarin we prioriteiten en strategieën afstemmen en nationale praktijken uitwisselen. Vanmiddag bijgepraat door Rainder Steenblock, Bondsdaglid. Hij is erg tevreden over de lijst van Europese kandidaten die zijn partij afgelopen zaterdag vaststelde in Dordmund. Een mooie mix van ervaren en jong. En natuurlijk een vrouw aan kop.
De Groenen, waar een vrouw op één de onomstreden regel is, kozen Rebecca Harms op één en Reinhard Bütikofer op twee. Ze lijken als duo te opereren (raak ik daar aan een stukje trauma?) maar volgens Rainder werkt dat in de praktijk helemaal niet zo: Rebecca is gewoon de voorzitter. Kathalijne riep de GroenLinksleden er vorige week ook toe op: zet een vrouw op één. Lekker fris tegenover de Van de Camps en Van Baalens, maar ook een symbool dat wij staan voor emancipatie en diversiteit. Nog lang niet alledaags in de politiek, helaas.
Het enige wat Rainder betreurde aan de Duitse lijst, was ontbrekende deskundigheid op het gebied van asiel en migratie, privacy en strafrecht. Mensen die daar goed in zijn, geven volgens hem de voorkeur aan de Bondsdag. Jammer en onterecht, want komende jaren wordt dit beleid juist in Europa gemaakt. Hij hoopte dat ik dat gemis goed kon maken. Ik heb hem beloofd die hoop op onze leden over te brengen. Bij deze.
De Groenen hebben zaterdag ook het Europees verkiezingsprogramma vastgesteld, en (net als wij hopelijk) de Green New Deal omarmd. Rainder betreurt het dat er onder de Duitse coalitiepartijen geen enkel draagvlak is om de financiële ondersteuning van de industrie te combineren met impulsen voor vergroening. De SPD heeft een inruilpremie in het leven geroepen voor bezitters van een auto die ouder is dan negen jaar. Die tweeënhalf duizend euro mogen ze echter net zo goed gebruiken voor de aankoop van een lekker grote HUMMER. Wat een gemiste kans. Maar volgens Rainder gloort er hoop: de consument zelf is slimmer, en koopt er meestal wel een compacte schonere auto voor.
De discussie op het congres in Dordmund ging ook over de economische situatie in veel lidstaten en het belang van het Stabiliteitspact. Vanwege de interne markt en de open economieën worden fikse begrotingstekorten ook in de andere lidstaten gevoeld. Door de invoering van de euro is een unieke situatie ontstaan: het monetaire beleid is geheel gecentraliseerd bij de Europese Centrale Bank (ECB), terwijl het begrotingsbeleid wordt overgelaten aan de lidstaten. Het Stabiliteitspact is een poging om dat gemis aan politieke eenheid in het eurogebied te verhelpen. Een onbeholpen poging?
Het is grappig dat een Duitser zwaar tilt aan de overschrijding van de begrotingsregels, omdat juist zijn land begin deze eeuw er niet aan ontkwam. De economische groei was plots stilgevallen, en bezuinigen had er nog een extra rem op gegooid. Investeren is natuurlijk vaker een middel om de economie weer op gang te brengen. Het gebeurt nu weer volop. Ook investeringen in onderwijs, gezondheidszorg en andere voorzieningen kunnen een lidstaat uiteindelijk vooruit helpen. Een rigide grens hanteren kan dus ongewenste gevolgen hebben.
Mij lijkt flexibiliteit geboden, omdat je dan meer met de conjuctuur rekening kunt houden. Maar het sociaal-economisch beleid alleen aan de lidstaten overlaten klopt niet meer met onze verwevenheid. We hebben al onze Lissabon strategie over innovatie en arbeidsparticipatie. Afspraken over onderwijs en een minimuminkomen zouden daar goed in passen.
Kortom: rigide regels met boetes lijken niet de slimste poging om elkaars economie in het gareel te houden. Wél verdergaande beleidscoördinatie en eventueel opdringen van maatregelen als lidstaten een falend economisch beleid voeren. In het besef dat we elkaar naar grote hoogten kunnen stuwen, maar ook diep kunnen laten vallen.