Het Flexakkoord van 1996

In 1996 kwam het Flexakkoord (ook wel 'Akkoord van Haarlem' of 'keukentafelakkoord' genoemd) tot stand. Dit sociaal akkoord in de vorm van een unaniem advies van de sociale partners legde de basis voor de in 1999 in werking getreden Wet Flexibiliteit en zekerheid. Hierdoor kreeg zittend personeel te maken met meer flexibiliteit en minder zekerheid, en flexibel personeel met minder flexibiliteit en meer zekerheid.

In 1996 kwamen de sociale partners in de Stichting van de Arbeid unaniem tot het zogenaamde 'Flexakkoord'. Omdat het akkoord volgens de overlevering aan de keukentafel van FNV-voorzitter Lodewijk de Waal in Haarlem is gesloten, staat het ook wel bekend als het 'Akkoord van Haarlem' en het 'keukentafelakkoord'. Het unanieme advies van de sociale partners werd op 3 april 1996 vastgelegd in de nota 'Flexibiliteit en zekerheid' van de Stichting van de Arbeid.

In de jaren '90 van de twintigste eeuw was flexibele arbeid (zoals free lance- en uitzendwerk), waarbij het betreffende personeel minder sociale zekerheden (ten aanzien van zaken als de proeftijd, ontslagbescherming en recht op uitkeringen) genoot dan zittend, vast personeel. De flexibilisering was een antwoord op de dichtgereguleerde arbeidsmarkt, die tot grote werkloosheid had geleid.

Het akkoord kwam tot stand omdat de sociale partners bang waren voor wetgeving van het eerste paarse kabinet op het gebied van flexibilisering van arbeid en het scheppen van bijbehorende (sociale) zekerheid. Binnen het kabinet, dat hierover op 4 december 1995 de nota 'Flexibiliteit en zekerheid' uitbracht, bestond hierover trouwens onenigheid op een aantal onderdelen.

In het Flexakkoord maakten de sociale partners afspraken over een uitruil waarbij zittend personeel te maken kreeg met meer flexibiliteit en minder zekerheid, en flexibel personeel te maken kreeg met minder flexibiliteit en meer zekerheid.

Het Flexakkoord werd gesloten tussen de werknemerscentrales (FNV, CNV en Unie mhp) en de werkgeverscentrales (VNO-NCW, MKB Nederland en LTO) in de Stichting van de Arbeid. Dit waren echter niet de enige betrokken organisaties.

Het akkoord bevatte ook een convenant tussen de werkgevers- en werknemersorganisaties in de uitzendsector. Namens de werkgevers waren dat ABU, NBBU en Start, en namens de werknemers de Dienstenbond CNV, de FNV Dienstenbond, De Unie en OVB. Afgesproken werd het Flexakkoord binnen een jaar toe te passen in een CAO voor de uitzendbranche.

Het advies van de Stichting van de Arbeid werd grotendeels door het kabinet overgenomen en door minister Melkert¹ verwerkt in de Wet flexibiliteit en zekerheid. Deze wet, waarin regels zijn geformuleerd ten aanzien van arbeidscontracten, de proeftijd, oproep- en uitzendkrachten, trad op 1 januari 1999 in werking.

Meer over

• 1. 

  Gewiekste en ambitieuze PvdA-politicus die in 2002 Wim Kok opvolgde als partijleider, maar direct na de verkiezingsnederlaag aftrad. Aanvankelijk actief in de PPR en begin jaren tachtig secretaris van een jeugdforum. Stapte in 1982 over naar de PvdA en kwam voor die partij in 1986 in de Tweede Kamer. Spoedig een vooraanstaand lid en vanaf 1989 financieel woordvoerder. Kruiste in het eerste kabinet-Kok als minister van Sociale Zaken regelmatig de degens met minister van Financiën Zalm. Als fractievoorzitter hield hij strak de hand aan de fractiediscipline. Had het imago van carrièrepoliticus en bond daardoor moeilijk kiezers aan zich. Bète noire voor de aanhangers van Fortuyn. Na zijn vertrek uit de Haagse politiek werkzaam bij de Wereldbank, vicepresident van het Ontwikkelingsprogramma van de VN en in 2009-2011 VN-gezant voor Irak. Maakte in 2016-2022 deel uit van de Afdeling advisering van de Raad van State.
   
• 2. 

  Het eerste paarse kabinet was in economisch opzicht een groot succes. Geholpen door een hoge economische groei en de Zalmnorm daalde het EMU-tekort en stroomden na een tijdje de inkomstenmeevallers binnen, waardoor de lasten omlaag konden. Minister Wijers (Economische Zaken) dereguleerde de economie en verscherpte het mededingingstoezicht.