Hongarije - Hoofdinhoud

De republiek Hongarije is een land in Centraal-Europa. Het land grenst aan Slovenië, Kroatië, Servië, Roemenië, Oekraïne, Slowakije en Oostenrijk. Het land is sinds 1 mei 2004 lid van de Europese Unie.

In het jaar 1000 werd Hongarije een Christelijk koninkrijk door de kroning van Stefanus I door de paus. Het land werd van de 15e tot de 17e eeuw overheerst door de Turken. Na de overwinning op de Turken werd het land onder andere bestuurd door de vorsten Maria Theresia (1740-1780) en Joseph II (1780-1790). Vanaf 1867 tot 1918 ging het hierbij om een personele unie (Ausgleich), waarbij de Oostenrijkse keizer ook koning van Hongarije was. Na Tweede Wereldoorlog werd Hongarije een republiek binnen de invloedssfeer van de Sovjet-Unie. Na de val van de Sovjet-Unie in 1989 werd het land een zelfstandige republiek.

Hongarije heeft een rijke sporttraditie. Het Hongaarse elftal werd, onder aanvoering van de voetbal-legende Ferenc Puskas, tweede tijdens de wereldkampioenschappen van 1954. Het waterpoloteam boekte ook regelmatig successen en werd in 2008 bij de mannen Olympisch kampioen. Hongaarse sporters wonnen op recente Olympische Spelen onder meer medailles bij het kanoën, zwemmen, schermen en worstelen. Franz Liszt, Béla Bartok en Zoltan Kodaly zijn enkele beroemde musici uit het land. Hongarije was ook het vaderland van Ladislao José Bíró, uitvinder van de balpen, János Bolyai, de 19e-eeuwse wiskundige en filosoof, en Tivadar Puskás, die in 1879 de eerste Europese telefooncentrale in Parijs stichtte.

In 2022 werd Viktor Orbán voor de vijfde keer - en derde maal op rij - premier van Hongarije. Zijn partij Fidesz, in alliantie met de christendemocraten, kreeg 54 procent van de stemmen en haalde daarmee 135 van de 199 zetels binnen. Orbán en zijn partij positioneren zich als nationalistisch en zijn met name bekend om de harde anti-immigratie standpunten.

Na de val van de Sovjet-Unie werd Hongarije in 1989 een democratische republiek. Aanvankelijk regeerden centrumrechtse partijen, met het Hongaarse Democratische Forum als belangrijkste. Na de verkiezingen van 1994 werd de sociaaldemocraat Gyula Horn premier van een centrumlinks kabinet. In 1998-2002 regeerde centrumrechts weer, met het eerste kabinet van Viktor Orbán. De periode 2002-2010 werd gekenmerkt door politieke instabiliteit. In 2010 werden nieuwe verkiezingen gehouden die door de partij van Orbán werd gewonnen waardoor zijn tweede premierschap begon.

Hongarije werd in 2004 lid van de Europese Unie. Het land is één keer voorzitter geweest van de Raad van de Europese Unie, van januari - juni 2020. De volgende keer dat het de Raad mag voorzitten is in juli - december 2024. De Hongaarse politicus Olivér Várhelyi is Eurocommissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding.

Hongarije is een parlementaire republiek, waarin de president vooral ceremoniële taken heeft. De minister-president is de feitelijke regeringsleider. Hij kan zelf ministers benoemen en ontslaan. Het parlement, de Nationale Assemblee (Országgyülés), telt 199 leden. Zij worden voor vier jaar gekozen. Het parlement is wetgevend lichaam en moet het vertrouwen uitspreken in het kabinet, voordat dit kan gaan regeren.

kiesstelsel

De 199 parlementsleden worden via een tweestemmenstelsel gekozen: 1 stem voor districtskandidaten en 1 voor landelijke lijsten. In 106 districten worden afgevaardigden via een meerderheidsstelsel gekozen en 93 zetels via partijlijsten (inclusief zetels voor minderheden). Er is een kiesdrempel van 5 procent, maar die geldt niet voor de zetels voor minderheden.

partijen

In de huidige Hongaarse politiek spelen vijf partijen een rol. Verreweg de grootste is de conservatief-christendemocratische partij Fidesz-KNDP van premier Orbán. De populistisch-nationalistische partij Jobbik staat bekend als extreemrechts. Aan de linkerzijde van het politieke spectrum staan de sociaaldemocratische MSzP (Magyar Szocialista Párt) en de liberaal-groene partij LMP (Lehet Más a Politika). De agrarische partij FKgP (Független Kisgazda-, Földmunkás- és Polgári Párt) is een middenpartij. Voor de verkiezingen van 2022 vormden bijna alle oppositiepartijen waaronder MsZP en LMP een politieke alliantie met één kandidatenlijst, genaamd 'Verenigd voor Hongarije'.