Raadplegingsprocedure (CNS) - Hoofdinhoud

Deze procedure is één van de bijzondere wetgevingsprocedures i die in de Europese Unie gebruikt worden. De raadplegingsprocedure wordt vooral gebruikt voor politiek gevoelige zaken waar de verantwoordelijkheid voor beleid vooral bij de lidstaten i zelf ligt, en waar de lidstaten het bij Europese besluitvorming unaniem eens over moeten zijn.

Het woord raadpleging slaat op de rol van het Europees Parlement i. Dat moet om advies worden gevraagd. De wetgevende rol ligt volledig bij de Raad van Ministers i.

Stap 1: initiatief

De Europese Commissie i stuurt een voorstel naar de Raad van Ministers en naar het Europees Parlement. In een enkel geval kunnen ook de lidstaten een voorstel aan de Raad voorleggen.

Stap 2: aannemen voorstel

Het Europees Parlement brengt met meerderheid van de uitgebrachte stemmen i een advies uit over het voorstel. Het EP mag ook voorstellen doen om het voorstel aan te passen.

De Raad van Ministers neemt het voorstel aan of niet. De Raad hoeft het advies van het Europees Parlement niet te volgen, en ook de voorgestelde aanpassingen niet over te nemen. Afhankelijk van het onderwerp besluit de Raad met gekwalificeerde meerderheid van stemmen i of met eenparigheid van stemmen i over het voorstel.

Verplicht advies

Daarnaast moeten op sommige voor hen relevante beleidsterreinen het Comité van de Regio's i en/of het Economisch en Sociaal Comité i worden geraadpleegd over voorstellen voor de Raad of de Europese Raad (zie uitzondering hieronder) een besluit mag nemen.

Uitzondering

Bij besluitvorming over richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid of de bevoegdheden van het in 2017 opgerichte Europees Openbaar Ministerie i neemt niet de Raad van Ministers maar de Europese Raad i het besluit over het voorstel. De rol van het Europees Parlement blijft onveranderd.

De raadplegingsprocedure wordt op een aantal beleidsterreinen gebruikt, te weten:

• - 

  enkele onderwerpen binnen de politiële samenwerking, zoals het optreden van de politie op het grondgebied van een andere lidstaat en de operationele samenwerking bij het het bestrijden van criminaliteit
• - 

  harmonisatie van regelgeving over persoonsdocumenten
• - 

  familierecht
• - 

  de aanpak van noodsituaties in het asielbeleid
• - 

  enkele zaken omtrent burgerrechten zoals het kunnen stemmen voor de gemeenteraad in andere lidstaten, consulaire bescherming en vrij reizen binnen de EU
• - 

  een aantal aspecten van sociaal beleid zoals richtsnoeren opstellen voor het algemeen werkgelegenheidsbeleid, ontslagrecht, het recht op collectieve vertegenwoordiging, voorwaarden voor het werken in een andere lidstaat
• - 

  fiscale maatregelen op het terrein van het milieu- en energiebeleid
• - 

  ruimtelijke ordening en waterbeheer
• - 

  instelling van specifieke onderzoeksprogramma's en -instellingen
• - 

  enkele specifieke onderdelen die aan de interne markt ontleende rechten betreffen, te weten: cabotage, contractrecht, het instellen van beperkingen op vrij kapitaalverkeer
• - 

  regels voor steunmaatregelen door overheden
• - 

  harmonisatie van bestuursrechtelijke bepalingen
• - 

  harmonisatie van allerlei belastingen gericht op bedrijven
• - 

  het vrijstellen van publieke diensten van de regels van de interne markt
• - 

  bepalingen over het toezicht op de Europese Centrale Bank i
• - 

  invoering van de euro door een lidstaat
• - 

  het instellen van regels over buitensporige tekorten van de lidstaten
• - 

  de bevoegdheden van het mogelijk op te richten Europees Openbaar Ministerie
• - 

  tussentijdse vervanging van individuele leden van de Europese Commissie i
• - 

  de benoeming van leden van de Europese Rekenkamer i
• - 

  de inrichting van het systeem voor het verkrijgen van eigen middelen door de Europese Unie
• - 

  akkoorden met derde landen over de wisselkoers van de euro
• - 

  de bevoegdheden van het Europees Hof van Justitie i bij Europese bepalingen over intellectueel eigendom

Daarnaast wordt de procedure ook toegepast bij een aantal meer technische zaken.

Met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon i is de raadplegingsprocedure op een aantal onderwerpen vervangen door een andere procedure. Het landbouwbeleid is daarvan het belangrijkste.

Op een aantal andere beleidsterreinen is de raadplegingsprocedure juist geïntroduceerd. Het betreft vooral zaken die voorheen onder de derde pijler i vielen:het terrein van politiële en justitiële samenwerking. Maar ook op het terrein van rechten ontleend aan de principes van de interne markt is het gebruik van de raadplegingsprocedure uitgebreid.

De raadplegingsprocedure vindt zijn basis in het Verdrag betreffende de Europese Unie i en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie i. Per beleidsterrein staat beschreven of deze procedure op dat terrein of een deel ervan van toepassing is.