Dr. M.J. (Job) Cohen - Hoofdinhoud

Beminnelijke bestuurder die als 'verbinder' populair werd als burgemeester van Amsterdam, maar die als politiek leider van de PvdA minder goed uit de verf kwam. Was hoogleraar in Maastricht en stapte vanuit de wetenschap over naar het kabinet-Lubbers III i waarin hij staatssecretaris voor het hoger onderwijs werd. Was daarna lid en fractievoorzitter in de Eerste Kamer. In het tweede kabinet-Kok i als staatssecretaris belast met asielbeleid. Wist toen een strengere Vreemdelingenwet door het parlement te loodsen. Was bij de verkiezingen van 2003 i PvdA-kandidaat voor het premierschap. Toen hij begin 2010 Wouter Bos i opvolgde als PvdA-leider leidde dat tot enthousiasme in eigen kring, maar zijn kwaliteiten lagen meer op bestuurlijk terrein dan in de (harde) Haagse politiek. In 2012 trok hijzelf de conclusie dat hij de hoge verwachtingen niet had waargemaakt. Hij was daarna onder meer voorzitter van Cedris, landelijke vereniging voor sociale werkgelegenheid en reïntegratie.

PvdA
functie(s) in de periode 1993-2012: fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, staatssecretaris, burgemeester van Amsterdam, politiek leider

• - 

  wetenschappelijk medewerker Bureau Onderzoek van Onderwijs, Rijksuniversiteit Leiden, van 1 september 1971 tot 1 september 1981
• - 

  wetenschappelijk hoofdmedewerker Rijksuniversiteit Limburg en voorzitter commissie oprichting juridische faculteit, van 1 september 1981 tot 1 september 1983
• - 

  hoogleraar juridische methoden en technieken en ontwikkeling van juridisch onderwijs, Rijksuniversiteit Limburg te Maastricht, van 1 september 1983 tot 2 juli 1993
• - 

  rector magnificus Rijksuniversiteit Limburg te Maastricht, van 1 januari 1991 tot 2 juli 1993
• - 

  staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen (belast met onder meer hoger onderwijs en wetenschapsbeleid), van 2 juli 1993 tot 22 augustus 1994
• - 

  hoogleraar juridische methoden en technieken en ontwikkeling van juridisch onderwijs, Universiteit Maastricht, van 1 september 1994 tot 3 augustus 1998
• - 

  rector magnificus Universiteit Maastricht, van 1 januari 1995 tot 1 januari 1998
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 juni 1995 tot 3 augustus 1998
• - 

  fractievoorzitter PvdA Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 1 augustus 1996 tot 3 augustus 1998
• - 

  interim-directeur VPRO, van 1 februari 1998 tot 3 augustus 1998
• - 

  staatssecretaris van Justitie (belast met onder meer personen- en familierecht, asiel en immigratie en reorganisatie van de zittende magistratuur), van 3 augustus 1998 tot 1 januari 2001
• - 

  burgemeester van Amsterdam, van 15 januari 2001 tot 12 maart 2010
• - 

  fractievoorzitter PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 juni 2010 tot 20 februari 2012
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 juni 2010 tot 29 februari 2012
• - 

  voorzitter Cedris, brancheorganisatie voor sociale werkgelegenheid en arbeidsintegratie, van 1 september 2013 tot 18 november 2021
• - 

  bijzonder hoogleraar gemeenterecht/gemeentekunde (Thorbecke-leerstoel), Universiteit Leiden, van 1 april 2014 tot januari 2019

• - 

  Was als staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen belast met 1. hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs; 2. wetenschapsbeleid
• - 

  Was als staatssecretaris van Justitie belast met de behandeling van zaken die lagen op het terrein van 1. personen- en familierecht; 2. kansspelen; 3. juridische beroepen; 4. asiel en immigratie; 5. reorganisatie van de Zittende Magistratuur.

• - 

  voorzitter commissie van goede diensten n.a.v. beschuldigingen aan het adres van Kamerlid Rein Hummel, PvdA-Limburg, mei 1988
• - 

  voorzitter PvdA-kandidaatstellingscommissie Kieskring Maastricht, 1989
• - 

  voorzitter studiecommissie over de toekomst van het hoger onderwijs, WBS (Wiardi Beckman Stichting), van 1990 tot 1992
• - 

  vicefractievoorzitter PvdA Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 juni 1995 tot 1 augustus 1996
• - 

  lid PvdA-commissie studiefinanciering, 1997
• - 

  voorzitter curatorium WBS (Wiardi Beckman Stichting), van 1 oktober 2001 tot juni 2010
• - 

  lid kandidaatstellingscommissie PvdA Tweede Kamerverkiezingen 2003, van oktober 2002 tot december 2002
• - 

  politiek leider PvdA, van 25 april 2010 tot 20 februari 2012
• - 

  lid bestuur Stichting ondersteuning Tweede Kamerfractie PvdA
• - 

  voorzitter kandidaatstellingscommissie PvdA Europese verkiezingen 2014

• - 

  lijsttrekker PvdA Tweede Kamerverkiezingen 2010, van 25 april 2010 tot 9 juni 2010

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid stuurgroep Evaluatie en Herziening Budgetverdeelsysteem Nederlandse Politie, vanaf mei 2004
• - 

  vicevoorzitter Taskforce Handicap en Samenleving, vanaf juni 2004
• - 

  lid College van Advies Hersenstichting Nederland, vanaf juli 2004
• - 

  voorzitter Korpsbeheerdersberaad, van september 2004 tot 1 januari 2009
• - 

  voorzitter dagelijks bestuur Regioraad van het Regionaal Orgaan Amsterdam, van juni 2006 tot maart 2010
• - 

  voorzitter Commissie 'Nationaal Plan Toekomst Geesteswetenschappen', vanaf 1 september 2007
• - 

  plaatsvervangend lid Comité van de Regio's, van december 2008 tot maart 2010
• - 

  lid Council Olympisch Plan 2028, van september 2009 tot maart 2010
• - 

  lid Adviesraad London School of Economics and Political Science
• - 

  voorzitter onderzoekscommissie 'facebook'-rellen in Haren (Gr.), van september 2012 tot 8 maart 2013
• - 

  voorzitter programmacommissie 'Politie en Wetenschap', Politieacademie, vanaf 1 januari 2013
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Openbare Bibliotheek Amsterdam, van februari 2013 tot januari 2022
• - 

  voorzitter jury AKO-Literatuurprijs 2014
• - 

  voorzitter VOICE, tot 1 januari 2019 (brancheorganisatie van collectieve beheersorganisaties)
• - 

  lid Raad van Toezicht van Wageningen University & Research, van 1 januari 2013 tot 1 september 2013
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht van Wageningen University & Research, van 1 september 2013 tot april 2019
• - 

  voorzitter Amsterdams Comité 4 en 5 mei, van 1 november 2013 tot maart 2023
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF, van 1 mei 2014 tot 1 oktober 2021
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht vfonds
• - 

  voorzitter Commissie Individuele Tegemoetkoming Slachtoffers WOII Transporten NS, vanaf januari 2019

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  Openbare lagere school te Heemstede

• - 

  Stedelijk Gymnasium te Haarlem, van 1960 tot 1966

• - 

  Nederlands recht: publiekrecht, Rijksuniversiteit Groningen, van september 1966 tot juli 1971

• - 

  rechtsgeleerdheid, Rijksuniversiteit Leiden, 10 juni 1981

• - 

  eredoctoraat, University of Windsor (Canada), 15 juni 2007
• - 

  eredoctoraat, Radboud Universiteit Nijmegen, 15 mei 2008

• - 

  Hield zich als Eerste Kamerlid onder meer bezig met onderwijs, wetenschappen, cultuur, mediabeleid en justitie. Was in 1996 tevens woordvoerder bij de behandeling van de nieuwe Financiële-Verhoudingswet en bij het debat over de Wet op de orgaandonatie.

• - 

  Bracht in september 1993 het Hoger Onderwijs en Onderzoeks Plan 1994 uit. Het onderscheid tussen universitair en hogerberoepsonderwijs zal worden verscherpt. Dat moet leiden tot lagere aantallen studenten op universiteiten.
• - 

  Pleitte begin 1994 voor het afschaffen van de doctorandus-titel
• - 

  Kreeg in 1994 te maken met een bestuurscrisis aan de Leidse universiteit en beperkte daarom tijdelijk de bevoegdheden van het bestuur.
• - 

  Kreeg als staatssecretaris van Justitie onder andere te maken met de problematiek van de zogenaamde 'witte' illegalen (25.453)
• - 

  Bracht in 1999 een notitie uit over het terugkeerbeleid. Het centrale uitgangspunt blijft dat niet-toelating tot vertrek moet leiden. De primaire verantwoordelijkheid voor terugkeer ligt bij de vreemdelingen zelf. Vrijwillige terugkeer is de meest wenselijke optie (de vreemdeling krijgt hiervoor vier weken); gedwongen vertrek noodzakelijke aanvulling hierop. Er komt een Project terugkeer, met op regionaal niveau terugkeerteams. (26.646)
• - 

  Bracht in 2000 samen met minister Korthals de Nota Alleenstaande minderjarige asielzoekers uit. De procedure voor asielaanvragen van AMA's wordt versneld en ingezet wordt op begeleide terugkeer. Indien in land van herkomst geen opvang mogelijk is, wordt tijdelijk een vergunning tot verblijf verleend. Het onderzoek naar de leeftijd wordt verscherpt; mensensmokkel wordt krachtig bestreden. (27.062)

• - 

  Bracht in 1993 een wijziging (Stb. 628) van de Wet op het hoger beroepsonderwijs tot stand in verband met decentralisatie van huisvestings- en bestedingsbeslissingen. HBO-instellingen krijgen de volledige bestedingsvrijheid ten aanzien van personele, materiële en huisvestingsmaatregelen binnen hun takenpakket. Jaarlijks ontvangen zij daarvoor eenmaal een rijksbudget. Hiermee moet de zelfstandigheid van HBO-instellingen worden vergroot. Het wetsvoorstel was in 1992 ingediend door minister Ritzen. (22.957)
• - 

  Bracht in 1999 een wet (Stb. 9) tot wijziging van de Wet op de kansspelen tot stand. De regels voor exploitatie en gebruik van speelautomaten worden aangescherpt. Jongeren onder 18 jaar mogen niet langer kansspelautomaten gebruiken of toegang krijgen tot automatenhallen. Er komt een strikter vergunningenbeleid en er worden fraudebestendige tellersystemen ingevoerd. (25.727)
• - 

  Bracht in 1999 als staatssecretaris van Justitie een wijziging (Stb. 99) van de Vreemdelingenwet tot stand die het eenvoudiger maakt een asielverzoek van iemand zonder reisdocument of visum (ongedocumenteerden) af te wijzen. (26.088)
• - 

  Bracht in 1999 een nieuwe Wet op het notarisambt in het Staatsblad (Stb. 190). De wet vervangt wetten uit 1842 en 1847 en zorgt voor moderne regels over ambt, bevoegdheid, benoeming en ontslag van notarissen, over uitoefening van het ambt, en over de notaristarieven. Er komt vrije tariefstelling voor ambtelijke dienstverrichtingen. Het wetsvoorstel was in 1994 ingediend door staatssecretaris Kosto en 1998 in de Tweede Kamer verdedigd door staatssecretaris Schmitz en minister Wijers. (23.706)
• - 

  Bracht in 2000 een nieuwe Vreemdelingenwet (Stb. 495) tot stand, waardoor de asielprocedure wordt verkort. Deze verkorting wordt bereikt door het aantal mogelijke opeenvolgende procedures te beperken en door een vereenvoudiging van het systeem van verblijfsvergunningen. Na een negatieve beslissing op een verzoek tot het verkrijgen van een verblijfsvergunning is beroep mogelijk bij een rechtbank. Hoger beroep tegen deze uitspraak kan bij de Raad van State worden ingesteld. Er komt een eenstatusmodel voor zowel oorlogs- als politieke vluchtelingen. Beide groepen maken aanspraak op hetzelfde voorzieningenniveau. De nieuwe wet bevat tevens bepalingen over gezinshereniging en het toezicht op de naleving. Een afzonderlijke invoeringswet regelt de inwerkingtreding en het overgangsrecht. (26.732)
• - 

  Bracht in 2000 een wijziging (Stb. 618) van de Rijkswet op het Nederlanderschap tot stand. De wijziging regelt het verkrijgen, verlenen en verlies van de Nederlandse nationaliteit. Nederlanders die huwen met een partner van een andere nationaliteit verliezen het Nederlanderschap niet als hun echtgenoot de aangenomen nationaliteit heeft. Ook een Nederlander, geboren in een ander land, die daar zijn hoofdverblijf had toen hij de andere nationaliteit verkreeg blijft Nederlander. Het wetsvoorstel was ingediend door staatssecretaris Schmitz. (25.891)
• - 

  Bracht in 2001 de Wet openstelling huwelijk (Stb. 9) tot stand waardoor het voor mensen van het zelfde geslacht mogelijk wordt om te trouwen. Gehuwden van het zelfde geslacht krijgen tevens de mogelijkheid om kinderen adopteren (Stb. 10). (26.672, 26.673)

• - 

  Op 20 september 1999 sloegen als agenten verklede actievoerders hem tijdens een commissievergadering in de Tweede Kamer in de handboeien uit protest tegen het terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers
• - 

  Werd kort voor de verkiezingen van 22 januari 2003 door zijn partij naar voren geschoven als kandidaat-premier
• - 

  Stelde zich op 12 maart 2010 beschikbaar als nieuwe politiek leider van de PvdA
• - 

  Gaf op 16 februari 2012 samen met partijvoorzitter Hans Spekman een interview aan ochtendkrant Trouw, waarin zij kozen voor een linksere koers voor de PvdA. Verder namen zij afstand van het neoliberalisme. De PvdA moest volgens hen een brede partij links van het midden zijn, die verschillende groepen in de samenleving kon verbinden. De verschillen met de SP werden kleiner genoemd dan met de regeringspartijen. Het Trouw-interview was voor fractielid Frans Timmermans reden om in een e-mail aan 50 partijgenoten verontrusting over de mogelijke koerswijziging te uiten. De e-mail lekte uit. De kritiek werd 's avonds in de fractie besproken. Hoewel de fractie niet het vertrouwen opzegde, wilden niet alle leden volmondig steun in hem uitspreken.
• - 

  Besloot op 20 februari zijn fractievoorzitterschap onmiddellijk neer te leggen, omdat hij meende er onvoldoende in te zijn geslaagd ideeën over het voetlicht te brengen. Hij stelde de hoge (wellicht te hoge) verwachtingen niet te hebben kunnen waarmaken.

• - 

  Bevriend met Jacques Wallage sinds studententijd
• - 

  Speelde in 1982 een belangrijke rol bij de instelling van een rechtenfaculteit aan de Rijksuniversiteit Maastricht
• - 

  Zijn (eerste) echtgenote was lerares Nederlands en decaan. Zij leed sinds 1981 aan multiple sclerose en was daardoor gehandicapt. Zij overleed in augustus 2015.

• - 

  minister van Onderwijs en Wetenschappen, augustus 1994 (geweigerd vanwege gezinsomstandigheden)

• - 

  "Hoogleraar Cohen als staatssecretaris naar Onderwijs", NRC Handelsblad, 29 juni 1993
• - 

  "Cohen, de bruggenbouwer, spiegelbeeld van In 't Veld", Trouw, 30 juni 1993
• - 

  Jos Verlaan, "Een voorzichtig bestuurder", NRC Handelsblad, 20 januari 2005
• - 

  Hugo Logtenberg en Marcel Wiegman, "Job Cohen - Burgemeester van Nederland" (2010)
• - 

  Marc Chavannes, "Mijn wereld is niet ingestort", NRC Weekend, 14 en 15 juli 2012
• - 

  Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1999)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.