Mr. H.K.J. (Henk) Beernink

CHU-voorman na het vertrek van Tilanus¹ in 1963. Combineerde lange tijd het Tweede Kamerlidmaatschap met de functie van gemeentesecretaris van Rijswijk (Z.H.). Zag in 1967 zijn loopbaan bekroond met het ministerschap van Binnenlandse Zaken in het kabinet-De Jong². Was kort na zijn aantreden als minister verantwoordelijk voor de vervanging van burgemeester Van Hall³ van Amsterdam. Liet veel werkzaamheden over aan zijn staatssecretaris en partijgenoot Van Veen⁴. Stond bekend als conservatief 'law and order'-politicus en als schaker en sigarenroker. Maakte op het eerste gezicht een wat stugge, gesloten indruk. Betrouwbare, hardwerkende en relativerende politicus met zakelijke nuchterheid, die zijn achterban goed kende.

CHU
functie(s) in de periode 1946-1971: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister, partijvoorzitter

• - 

  ambtenaar (rang: commies-redacteur), secretarie gemeente Almelo, van 1935 tot 1939
• - 

  hoofdcommies-redacteur, secretarie gemeente Rijswijk (Z.H.), van 1939 tot 1945
• - 

  gemeentesecretaris van Rijswijk (Z.H.), van 1945 tot 5 april 1967
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juni 1946 tot 5 april 1967
• - 

  fractievoorzitter CHU Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 mei 1963 tot 5 april 1967
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, van 5 april 1967 tot 6 juli 1971
• - 

  ambteloos, vanaf 7 juli 1971

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid bestuur Stichting TVN (Nationale Stichting Televisiereclame Nederland), van februari 1963 tot 1967
• - 

  lid Pacificatiecommissie voor de omroepkwestie, van 24 december 1963 tot 1965
• - 

  lid Kiesraad, van 11 februari 1972 tot 1 januari 1976
• - 

  voorzitter Kiesraad, van 1 januari 1976 tot 22 augustus 1979

• - 

  voorzitter vaste commissie voor Binnenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 16 november 1956 tot 5 april 1967
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp voorlopige regeling i.v.m. schadeloosstelling van huurders/ondernemers bij onteigening of vordering (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 26 mei 1959 tot juni 1961
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Financiële-Verhoudingswet (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 28 mei 1959 tot maart 1961
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van juni 1963 tot september 1966

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  In de Tweede Kamer trad hij vooral op als woordvoerder binnenlandse zaken en (in de jaren vijftig) volkshuisvesting. Verder hield hij zich onder meer bezig met PTT-aangelegenheden, pensioenen, persbeleid en cultuur.
• - 

  Was in 1950 woordvoerder van zijn fractie bij de behandeling van de ontwerp-Wet op de ondernemingsraden

• - 

  In 1957 stemden hij en Schmal als enigen van de CHU-fractie tegen de ontwerp-Politiewet, omdat zij vonden dat de verantwoordelijkheid voor de politie bij één ministerie diende te worden gelegd
• - 

  In 1960 stemden hij en Van Mastrigt als enigen van hun fractie tegen het wetsvoorstel Wijziging Loterijwet (voetbaltoto)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Diende in 1971 samen met staatssecretaris Van Veen een wetsvoorstel voorschriften met betrekking tot de gewesten in. Dit voorstel werd in 1979 door minister Wiegel ingetrokken. (11.246)
• - 

  Op 2 maart 1971 verwierp de Eerste Kamer met 41 tegen 23 stemmen een door hem verdedigde wijziging van de Kieswet over vergroting van het effect van de voorkeurstem (10.399)
• - 

  Op 2 maart 1971 veriwerp de Eerste Kamer met 56 tegen 6 stemmen een voorstel tot grondwetsherziening (eerste lezing) over verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd (10.805)
• - 

  Tijdens zijn ministerschap vond de eerste lezing van een partiële Grondwetsherziening plaats
• - 

  Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Verdam (ARP, Commissaris van de Koningin in Utrecht), Rijpstra (CHU, Commissaris van de Koningin in Friesland), Toxopeus (VVD, Commissaris van de Koningin in Groningen); Baeten (KVP, burgemeester van Maastricht), Samkalden (PvdA, burgemeester van Amsterdam), Marijnen (KVP, burgemeester van 's-Gravenhage), Buiter (PvdA, burgemeester van Groningen), De Gou (KVP, burgemeester van Haarlem) en Van Tuyll van Serooskerken (VVD, Utrecht)

• - 

  Bracht in 1970 een wet (Stb. 594) tot uitbreiding van de gemeente 's-Hertogenbosch tot stand door samenvoeging van 's-Hertogenbosch met de gemeenten Empel en Meerwijk en Engelen (10.736)
• - 

  Bracht in 1970 wetten tot stand tot uitbreiding van het grondgebied van de gemeenten Hoogeveen, Harlingen en Sneek
• - 

  Bracht in 1971 een wet (Stb. 144) tot stand waardoor de gemeenten Vreeswijk en Jutphaas werden verenigd tot de nieuwe gemeente Nieuwegein (10.794)
• - 

  Bracht in 1971 een wet (Stb. 221) tot stand waardoor de gemeenten Lochem en Laren (Gld.) werden verenigd tot een nieuwe gemeente Lochem
• - 

  Bracht in 1971 de wet (Stb. 342) tot instelling van de gemeente Dronten tot stand. Anders dan aanvankelijk was voorgesteld, werd de gemeente niet bij Gelderland ingedeeld. (10.397)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Met name de verhouding tussen Rijk en Gemeente had zijn bijzondere belangstelling
• - 

  De regering consulteerde hem als Kamerlid regelmatig bij burgemeestersbenoemingen. Als minister benoemde hij diverse partijgenoten. In 1968 werd in het AR-blad "Nederlandse Gedachten" kritiek geuit op de benoeming van CHU-burgemeesters in traditioneel als antirevolutionair bekendstaande gemeenten als Aalten en Elburg.
• - 

  Hij was een tegenstander van de fusie tussen ARP, CHU en KVP

• - 

  Stond bekend om zijn wat oubolige grapjes, zoals: "J + B + V = HP", ofwel "Jas + Broek + Vest = Heel Pak".
• - 

  Werd in 1969 betrapt op het 'smokkelen' van sigaretten vanuit Baarle-Nassau. Werd echter krachtens de douane-instructie ongemoeid gelaten, maar betaalde wel de belasting en de gebruikelijke boete. Naar eigen zeggen had hij de sigaretten gekocht om zijn laatste Belgische geld op te maken en had hij te goeder trouw gehandeld.

• - 

  "Minister mr. H.K.J. Beernink", in: "Fragmenten uit de geschiedenis van Binnenlandse Zaken" (1979)
• - 

  H. van Spanning, "De Christelijk-Historische Unie", deel II (1988)
• - 

  J. Bosmans, "Beernink, Hendrik Karel Jan (1910-1979)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 40
• - 

  Rob Vermaas, "Beernink, tragisch en bescheiden", "De Tijd", 31 augustus 1979
• - 

  Joop van Tijn, "Het is nooit goed, hoe je het ook doet. Bij het overlijden van mr. H.K.J. Beernink", "Vrij Nederland", 1 september 1979

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

• 1. 

  Voorman van de CHU in het midden van de twintigste eeuw. Bijna eenenveertig jaar Tweede Kamerlid en later tevens fractievoorzitter en partijvoorzitter. Was oorspronkelijk officier. Werd een gezaghebbend Kamerlid met name op defensie- en onderwijsgebied en was jarenlang secretaris van de Onderwijsraad. Gijzelaar in Sint-Michielsgestel. Leidde zijn partij door de crisis over de Indische politiek, waarbij hij met veel interne oppositie te maken had. Exponent van de gematigde, gouvernementele CHU, wars van scherpslijperij. Trad als partijleider zelfstandig op, maar gaf fractieleden wel de ruimte om een minderheidsstandpunt in te nemen. Tamelijk pragmatisch ingesteld, geen theoreticus. Kwam altijd per fiets naar het Binnenhof.
   
• 2. 

  Het kabinet-De Jong regeerde aan het einde van de roerige jaren zestig. Er was tijdens deze kabinetsperiode veel onrust in de maatschappij onder meer als gevolg van de democratiseringsgolf bij universiteiten en hogescholen. Ook vrouwen, dienstplichtigen en werknemers vroegen om hervormingen en in 1970 was er een groot loonconflict met de vakbeweging.
   
• 3. 

  PvdA-magistraat en senator uit een voorname Amsterdamse bankiersfamilie. Speelde in de oorlog met zijn broer Walraven een belangrijke rol bij de financiering van het verzet. Volgde in 1957 de populaire d'Ailly op als burgemeester van Amsterdam. Maakte zich onder meer sterk voor toevoeging van het Bijlmermeergebied aan Amsterdam. Wist in de roerige jaren zestig niet goed om te gaan met de gezagsproblemen die ontstonden door het optreden van Provo. Na het rumoer rond het huwelijk van prinses Beatrix en de bouwvakkersrellen in 1966 werd hij begin 1967 eervol ontslagen. Gold als een regent-oude-stijl met hart voor de stad, die tamelijk afstandelijk optrad. In de Eerste Kamer woordvoerder financiën van zijn fractie.
   
• 4. 

  Bekwaam CHU-bewindsman met grote werkkracht, die van vele markten thuis was. Begon zijn mooie loopbaan met een mulo-diploma op de secretarie van Oude Tonge. In Rijswijk de rechterhand van gemeentesecretaris Beernink. Gemeentesecretaris van Hoogeveen en Groningen. Haalde in zijn vrije tijd de actes gemeenteadministratie en doctoraal rechten. Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het kabinet-De Jong waar Beernink op het departement (net als voorheen in Rijswijk) veel aan hem overliet. Kreeg als minister van Onderwijs in de kabinetten-Biesheuvel te maken met heftige protesten tegen zijn bezuinigingen en lesgeldverhoging. Nadien een gewaardeerd voorzitter van het VNO en met FNV-voorman Wim Kok architect van het Akkoord van Wassenaar in 1982.