Bijdrage coronadebat 22 september 2020 - Main contents

We kijken recht in de ogen van de tweede golf. We zien het aantal besmettingen in schrikbarend tempo oplopen. Alle ogen waren daarom vrijdag op het kabinet gericht. Wat gaat er gebeuren om het virus in te dammen? Natuurlijk, we moeten ons allemáál aan de basismaatregelen houden, zoals de anderhalve meter. Maar dan: het laatste rondje in de horeca mag niet meer geschonken worden. Is dit dan de dijk waarmee we de tweede golf gaan tegenhouden?

Maar dan eerst even een stap terug. De reden dat we nu weer extra maatregelen nodig hebben is omdat de belangrijkste pijler van het beleid, testen, traceren en isoleren, op losse schroeven staat. De vraag is dan ook of de corona-aanpak om de tweede golf te voorkomen niet spaak gaat lopen. Wat is de reflectie van het kabinet hierop?

Ik wil hierbij specifiek ingaan op de testcapaciteit. Dit is vanaf het begin een achilleshiel gebleken. Telkens zijn er beloftes gedaan die niet waar gemaakt konden worden. Als je in Den Haag woont en je hebt een test nodig, dan kun je over een paar dagen in Zierikzee terecht, als je al ergens terecht kunt. Ook zijn er signalen dat concurrentie tussen laboratoria de opschaling heeft gefrustreerd en dat de samenwerking tussen het ministerie, de GGD’en de laboratoria niet goed verloopt. Kan de minister ook hierop reflecteren?

Ik vraag het kabinet om duidelijk te maken hoe het het virus alsnog denkt te kunnen indammen en wat we kunnen doen om te voorkomen dat de ziekenhuizen opnieuw volstromen. Welke terugvalopties heeft het kabinet als over een week blijkt dat de huidige maatregelen niet afdoende blijken? Of ligt dit nu helemaal bij de regio’s? Graag een reactie.

Een groot zorgpunt blijft de capaciteit in de ziekenhuizen. Hoe staat het met de opschaling van de IC-capaciteit? Hoe worden de IC-verpleegkundigen hier nu bij betrokken, hebben zij ook zeggenschap over de keuzes die hierin worden gemaakt? Dit geldt ook breder, voor andere zorginstellingen. Worden ook zorgmedewerkers in bijvoorbeeld verpleeghuizen betrokken bij belangrijke besluiten?

Afgelopen vrijdag kregen we het bericht dat het beleid voor beschermingsmiddelen in de ouderenzorg in de eerste fase van de crisis wel degelijk gebaseerd was op schaarste. Dit terwijl de Kamer hier zó vaak naar gevraagd heeft. Het RIVM heeft vandaag laten weten dat de richtlijnen wél steeds gebaseerd zijn geweest op wetenschappelijke inzichten. Hoe zit het nu? Want zorgmedewerkers moeten erop kunnen vertrouwen dat hun veiligheid voorop staat. Erkent de minister dat hier iets niet goed gegaan is, ook niet in de communicatie?

Wat de aanpak ook is, deze staat of valt met draagvlak. En dus wordt alleen maar belangrijker dat dit kabinet transparant is en duidelijk maakt wat er wel kan, maar ook wat er niet kan en waarom niet. En aangeeft wat er niet of nog niet lukt en waarom niet.

Alleen op die manier kunnen we het vertrouwen van de samenleving in de aanpak behouden, of waar nodig terugwinnen. Want het succes van beleid staat of valt met draagvlak en met een gedeeld gevoel van urgentie. En daarvoor hebben we open communicatie nodig. Juist ook als er over bepaalde onderwerpen veel discussie is, bijvoorbeeld over de betrouwbaarheid van testen of over de samenstelling van een vaccin.

Om draagvlak te houden, moet de overheid duidelijk blijven communiceren. En daarbij geldt, zoals dat voor alles geldt: liever het eerlijke verhaal dan stoere taal.