Top 100 aanpak in de jeugdzorg - Main contents

Amsterdam kent de zogenaamde top 600 aanpak. Dat is een speciale aanpak voor 600 mensen die het afgelopen jaar relatief veel High Impact delicten hebben gepleegd. Om die delicten terug te dringen werkt de gemeente samen met politie, openbaar ministerie, GGD en andere partners. En ieder persoon op die lijst heeft een eigen regisseur die de juiste straf en zorg regelt. Zo’n geregisseerde aanpak schijnt te werken.

Het Nederlands Jeugdinstituut heeft de kosten voor zogenaamde multi-problem gezinnen in de gemeente Almelo in beeld gebracht. 174 gezinnen kosten de gemeente gemiddeld 114000 euro per jaar. De werkelijke maatschappelijke kosten liggen veel hoger. Omdat lang niet alle kosten door de lokale overheid gedragen worden. Vaak zijn veel hulpverleners betrokken. Maar echt helpen doet dat lang niet altijd.

Ik heb behoorlijk wat gezinnen geïnterviewd. En een aantal gezinnen met alle hulpverleners er bij. Geen gezin zit te wachten op 15 of 20 hulpverleners. En bijna geen hulpverlener denkt dat de echte oplossing komt van hulpverlener 16 of 21. Gezinnen weten zelf heel goed hoe ze beter geholpen kunnen worden. Met een sanering van schulden bijvoorbeeld. Dat scheelt een boel stress en ellende. Of met een baan of adequate huisvesting. Bestaanszekerheid zorgt voor minder zorgkosten.

Lang niet alle gemeenten hebben gezinnen zo goed in beeld. Maar het moet niet al te ingewikkeld zijn om de 100 ‘duurste’ gezinnen te identificeren. En dan moet het ook mogelijk zijn om voor die gezinnen een betere aanpak te verzinnen. Eentje die wel werkt bij voorkeur. Maar zeker eentje die structureel minder gemeenschapsgeld kost. Onder andere het Instituut voor Publieke Waarden heeft hier veel ervaring mee. Het kan en het werkt. Er zijn voorbeelden genoeg.

Wat zou er gebeuren als gemeenten structureel werk zouden maken van een top 100 aanpak van multi-problem gezinnen? En hun grootste (en duurste) problemen met maatwerk uit de weg zouden ruimen? Wat zou er gebeuren als gemeenten het geld dat ze op die manier zouden ‘verdienen’ zouden gebruiken om de bestaanszekerheid van deze en andere gezinnen te verbeteren? Ik durf wel een voorspelling te doen. Het zou veel kosten en maatschappelijk leed kunnen voorkomen.