Wetenswaardigheden Tweede Kamerleden

Wat is er te zeggen over Tweede Kamerleden¹ in het verleden, bijvoorbeeld over het jongste Tweede Kamerlid, het oudste Tweede Kamerlid, opleidingsniveau of de eerste vrouw in de Tweede Kamer²?

Meer over

• 1. 

  De Tweede Kamer bestaat uit 150 parlementariërs: volksvertegenwoordigers die op basis van evenredige vertegenwoordiging voor een periode van in principe vier jaar worden gekozen via de kandidatenlijst van een politieke partij. Zij controleren de regering en treden op als medewetgevers.
   
• 2. 

  De Tweede Kamer is deel van de volksvertegen­woor­di­ging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft.
   
• 3. 

  Voor zowel leden van de Eerste als Tweede Kamer is het mogelijk om nevenfuncties te hebben naast het Kamerlidmaatschap. Er is echter een groot verschil in hoe dit ingevuld kan worden. Eerste Kamerleden besteden gewoonlijk slechts één dag per week aan de werkzaamheden in de Eerste Kamer. Zij hebben hierdoor voldoende tijd om ernaast een ander beroep uit te oefenen. Het Eerste Kamerlidmaatschap wordt soms zelfs gezien als nevenfunctie naast andere werkzaamheden.
   
• 4. 

  Een 'gewoon' lid van de Tweede Kamer ontvangt per 1 juli 2024 een schadeloosstelling van ruim 141 duizend euro op jaarbasis, inclusief vakantiegeld en een eindejaarsuitkering. De voorzitter, ondervoorzitters en fractievoorzitters ontvangen daar bovenop, afhankelijk van hun functie of de grootte van hun fractie, een toelage. Tweede Kamerleden ontvangen verder allerlei onkostenvergoedingen.
   
• 5. 

  Gemiddeld zijn Tweede Kamerleden steeds jonger geworden en ook het aantal oudere leden nam af. Dat kwam deels door verlaging van de leeftijd waarop iemand kon worden gekozen (vanaf 1963 25 jaar, vanaf 1983 18 jaar).
   
• 6. 

  In het verleden waren er Kamerleden die lang in de Tweede Kamer zaten. Sinds de jaren '60 van de vorige eeuw vertoont de ervaring van Tweede Kamerleden een - zij het niet constante - dalende lijn. Het aantal Kamerleden met langdurige Kamerervaring neemt af. Er komen bij verkiezingen bovendien steeds meer nieuwkomers.
   
• 7. 

  Er zijn op dit moment 58 vrouwelijke Tweede Kamerleden. Daarmee zijn vrouwen in de minderheid, vergeleken met de 150 leden die in de Tweede Kamer zitting hebben. Toch is het aantal vrouwen in de Tweede Kamer aanzienlijk hoger dan een kwart eeuw geleden het geval was.
   
• 8. 

  Een gekozene is niet verplicht zijn zetel in te nemen en het is meer dan eens voorgekomen dat iemand afzag van de Tweede Kamerzetel. In de regel ging het na verkiezingen hoogstens om één of twee personen, die daar meestal om persoonlijke redenen van af zagen.
   
• 9. 

  De Nederlandse landelijke politiek kent betrekkelijk weinig spraakmakende integriteitskwesties. Toch kwamen er wel Kamerleden in opspraak. Vaak ging het daarbij om (vermeende) vermenging van politieke en zakelijke belangen, maar ook schending van geheimhouding, het in aanraking komen met justitie of een opgerakeld verleden.
   
• 10. 

  Er zijn niet veel (actieve) politici tot een gevangenisstraf veroordeeld. Deels ging het om socialistische en communistische Kamerleden, die de wet overtraden bij politieke activiteiten. Enkele (oud-)Kamerleden maakten zich schuldig aan economische delicten.
   
• 11. 

  Vanaf de jaren tachtig kwam er groep Tweede Kamerleden die zelf of van wie de ouders niet in Nederland waren geboren. Aanvankelijk ging het vooral om in Suriname geboren leden. De eerste Surinamer was in 1992 het CDA-Tweede Kamerlid Ram Ramlal. Na hem volgden onder anderen VVD-Tweede Kamerlid Laetitia Griffith en CDA-Kamerlid Kathleen Ferrier. Het eerste Antilliaanse Tweede Kamerlid was in 1994 Hubert Fermina (D66), de eerste Antilliaanse vrouw in de Tweede Kamer was in 2006 Cynthia Ortega (CU).
   
• 12. 

  De Tweede Kamer telt veel hoogopgeleide leden. Tegenwoordig heeft ruim 80 procent een academische of HBO-opleiding gevolgd. Nog slechts een enkel lid heeft alleen voortgezet onderwijs of beroepsonderwijs gevolgd.
   
• 13. 

  Sinds er eind negentiende/begin twintigste eeuw in de Tweede Kamerfracties zijn ontstaan, kunnen we spreken van afwijkend of dissident stemgedrag. Daarbij stemt één lid of een een deel van een fractie anders dan de meerderheid.
   
• 14. 

  Wanneer Kamerleden regels overtreden, kunnen zij - net als andere burgers - worden bestraft. Dit kan bij een ambtsmisdrijf door de Hoge Raad, maar ook op kleinere schaal door het ingrijpen van de Kamervoorzitter, het Presidium, de Kamer of de eigen politieke partij.