Geen monopolie op onze gewassen - Main contents

Boeren en tuinders veredelen al eeuwenlang hun gewassen en niemand heeft het recht om een eigenschap van een gewone wortel te patenteren, bijvoorbeeld. Door een uitspraak van het Europees octrooibureau hebben sommige bedrijven toch een patent gekregen op een natuurlijke eigenschap van planten, verkregen door klassieke veredelingstechnieken.

Foto: Koos Groenewold

Deze uitspraak kan grote gevolgen hebben voor Nederlandse kwekers, boeren & tuinders en de consument. Daarom heb ik meteen mijn collega's gemobiliseerd, want in andere landen zag men de negatieve gevolgen nog niet. Eind december heeft het hele Europese Parlement vervolgens een resolutie aangenomen waarin we oproepen het patenteren van natuurlijke eigenschappen van planten een halt toe te roepen en het systeem van het kwekersrecht te behouden. Met andere woorden: er mag niet zomaar een monopolie ontstaan op onze groente en fruit! Dit brengt niet alleen de voedselproductie in gevaar; door beperkte rasdiversiteit krijgen ziekten ook nog eens meer kans.

Juiste uitleg van wetten nodig

Van links tot rechts waren we het dit keer vrij snel met elkaar eens. Maar de strijd is nog niet gestreden. Ondanks brede steun in het parlement, is het niet zo dat de beslissing van het octrooibureau zomaar kan worden teruggedraaid. Het octrooibureau valt niets te verwijten, ze doen uitspraken op basis van de wet. Alleen dan moeten diegenen die de wetten maken wel goed aangeven wat ze bedoelen en daar ontbreekt het op dit moment aan; de wet dateert nog uit een ander tijdperk. De hele wet aanpassen is moeilijk en traag. Een juiste uitleg zou al voldoende moeten zijn.

Onder het Nederlands Voorzitterschap van de Europese Unie is daarom volgende week een grote conferentie georganiseerd waar ik spreek namens het Europees Parlement en Staatssecretaris van Dam, als voorzitter van de Europese Landen. Mijn boodschap zoals ook in mijn resolutie in het Europees Parlement, is helder: wanneer natuurlijke planteigenschappen worden gemonopoliseerd door slechts een paar bedrijven, bestaat het gevaar dat onze innovatieve verdelingssector op slot wordt gegooid. Een slechte zaak. Ruim een derde van alle groentezaden ter wereld komt uit Nederland, welke in hun gewicht soms meer waard zijn dan goud.

'De sector komt alleen verder als bedrijven op een eerlijke manier de concurrentie met elkaar aangaan'

Echte technologische ontdekkingen moeten worden beschermd met een patent, daar doe ik niets aan af, maar de natuurlijke eigenschappen van bijvoorbeeld een tomaten- of broccoliplant moeten voor iedere kweker toegankelijk blijven. Sommige bedrijven willen nu die toegang tot natuurlijke eigenschappen voor de concurrentie blokkeren. Een slechte zaak. De sector komt alleen verder als bedrijven op een eerlijke manier de concurrentie met elkaar aangaan en steeds beter en innovatiever worden. Samen met het Nederlands voorzitterschap ben ik vastberaden het kwekersrecht te waarborgen!