Weblog Jan Marijnissen - Main contents

Jan Marijnissen bespreekt het nieuws van de dag met De Volkskrant.

Onderzoek toont aan: Mensen die hard werken, drinken meer. Herkent u dit?

‘Toen ik in de Tweede Kamer kwam, heb ik mezelf de regel opgelegd niet voor elf uur ‘s avonds te drinken. Dat heeft mij ontzettend geholpen. Je moet om 20.00 uur ook nog fris zijn. Er zijn heel wat voorbeelden van Kamerleden die met alcohol op de fout in zijn gegaan. Na elven maakt het niet meer uit, daarna ga je toch naar bed. En je slaapt er goed van.’

Nou, inslapen misschien, maar doorslapen niet, zeggen onderzoekers.

‘Ik wel hoor.’

Gisteren debatteerde de Tweede Kamer over hoe we terrorisme moeten aanpakken. Het leger inzetten bij stations en winkels of jihadisten de Nederlandse nationaliteit afpakken? Kiest u maar.

‘Met alleen repressieve middelen kom je er niet. Het is een ingewikkeld onderwerp waar de Tweede Kamer gisteren over debatteerde. Alles hangt ermee samen: religie, religiekritiek, de westerse moderniteit en de islam. Het hangt ook samen met onze buitenlandse politiek, iets wat gisteren naar mijn idee te weinig aandacht kreeg. Neem de invallen in Irak en Afghanistan, of de Palestijnse kwestie. Veel van die jongeren zien daar ongelijkheid in en reageren daarop. Ik sprak afgelopen weekend een jongen van 20 jaar, afkomstig uit Afghanistan, een heel chique jongen, seculier ook. Als hij achter iemand loopt op straat, steekt hij over, om mensen niet bang te maken. Dan zijn we toch wel erg ver van huis.’

U bent dus meer van het ‘preventiekamp’ en niet van het keihard straffen?

‘Dit is nou typisch een kwestie van en en, niet van of of. Natuurlijk moet je potentiële terroristen schaduwen. Maar het is belachelijk om de Nederlandse regering op voorhand te beschuldigen van een mogelijke aanslag, zoals Wilders dat trachtte te doen, omdat het leger niet wordt ingezet. We leven in een vrije samenleving en in een vrije samenleving riskeer je een aanslag. We hebben er al twee gehad, met Fortuyn en Van Gogh.’

De VVD wil agenten bewapenen met automatische wapens.

‘Het is een illusie dat als je de politie 100.000 automatische wapens geeft, alles opgelost is. Terroristen zoeken de zwakke plekken op.’

Maar die zijn er dan dus minder, plus burgers zullen zich veiliger voelen.

‘Of mensen worden er juist banger van. Is het in ons land al zo erg?, zullen ze denken.’

We zijn weer terug bij de bekende discussie: privacy versus veiligheid. Hamer je op privacy dan krijg je na zo’n aanslag te horen: zie je wel, dat komt ervan als je niet vol inzet op veiligheid.

‘Privacy versus veiligheid is een schijntegenstelling. Je moet niet onnodig iedereen maar gaan volgen. Wel is het belangrijk om de lone wolves eruit te pikken.’

Door het registreren van reisgegevens binnen de EU, zoals het CDA bepleit?

‘Dan gaan die jongens met de auto! Of met de fiets desnoods. Kom op zeg, dit slaat nergens op. Je kunt niet van alle burgers de reisgegevens gaan verzamelen. Ooit geloofden we in het idee van big data - het verzamelen van alle internetgegevens, zoals zoektermen ‘hoe maak je een bom’. Maar we zagen dat het niet werkte.’

Vandaag zijn de nominaties voor de Oscars bekendgemaakt. Welke films zou u uitkiezen?

‘Ik ben een filmfan, maar heb niets met de Oscars.’

Waarom niet?

‘Het gaat vooral over Amerikaanse films. Nou, er zijn veel betere films, vind ik.’

Zoals?

‘Ik heb een tip voor een mooie Duitse serie, Unsere Mütter, unsere Väter. Je kent Der Untergang en Das Leben der Anderen? Nou zoiets, maar dan zijn het drie afleveringen van anderhalf uur. Het gaat over jongeren aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Fantastisch, gemaakt voor en door Duitsers en in Duitsland is het een teer onderwerp natuurlijk. Ik stel me zo voor dat kinderen die met hun oude ouders kijken, zullen vragen: papa, wat deed u eigenlijk tijdens de oorlog?’

En Lucia de B.; onze inzending?

‘Die film heb ik niet gezien, maar het verhaal ken ik natuurlijk wel. Verschrikkelijk hoe een vrouw die zich iets anders gedroeg, zich iets anders kleedde, verdacht werd van moorden. Alsof we in de middeleeuwen leven. Het is denk ik goed om die film te kijken en je achter de oren te krabben hoe je zelf omgaat met vooroordelen. Met de Nederlandse filmindustrie gaat het sowieso goed. Mijn vrouw kwam heel positief terug van Gooische Vrouwen II.’

U bleef thuis?

‘Ze ging met een vriendin, dat gaat zo hè.’

Eerstejaars studenten stoppen minder vaak met hun studie aan de Universiteit van Utrecht. Slechts 27,6 procent; het jaar daarvoor was dat 30,9 procent. Mag de vlag uit?

‘Dat gaat wat ver, want het is nog steeds erg veel. We hadden het net over radicale jongeren die de weg kwijt zijn, nou het gaat hier om dezelfde leeftijdsgroep. Jongeren die zoekende zijn en denken: dit is het, maar dat later bijstellen. Dat hoort erbij. Het kost de overheid wel geld, dat is natuurlijk niet prettig.’

U heeft niet gestudeerd toch? Was dat een bewuste keuze?

‘Ik heb wel gestudeerd, maar niet aan de universiteit. Ik ben gestopt in de vijfde klas van de hbs. Dat was een bewuste keuze, ja. Ik moest allerlei buitenlandse boeken lezen en boekhouden en handelsrekenen. Daar had ik helemaal geen zin in. Ik loop nu langs mijn boekenkast in Oss, en er staan een hoop boeken in. Ik ben zelf wel blijven studeren. Over psychologie en pedagogiek. Ik ben geïnteresseerd hoe je omgeving bepalend kan zijn voor wie je wordt als mens, daarom ben ik ook de politiek ingegaan.’

Er wordt tegenwoordig enorm gehamerd op dat diploma, maar zo’n papiertje is dus helemaal niet nodig?

‘Daar werd veertig jaar geleden ook al op gehamerd hoor. Mijn moeder heeft de hele familie en mijn vrienden gemobiliseerd om mij te vertellen: maak je studie af! Ik vind dat het belang van een diploma overdreven wordt. Het hebben van een papiertje is géén garantie. Ik spreek soms mensen die hun doctoraal hebben gehaald…’

…en dan denkt u: hoe kan het dat je toch zo dom bent?

‘Historisch besef, het belang van hoor en wederhoor, een kritische geest, allemaal zaken die je niet altijd tijdens een studie leert.’

Vroeger studeerde iedereen tien jaar, nu kan dat niet meer.

‘Ik denk dat die druk om snel af te studeren helemaal niet gezond is.’

Waar heeft u zich vandaag over verbaasd?

‘Waar ik me over verkneukeld heb, is het opiniestuk van Adri Duivesteijn en partijgenoot Rick van der Ploeg in de NRC van gisteren. Zij zeggen dat de ontmanteling van de publieke sector negatief uitpakt. Aankomend weekend is het partijcongres van de PvdA, ik ben benieuwd waar dat toe gaat leiden. Als dit idee gemeengoed gaat worden binnen de partij, en de PvdA hun roots weer opzoekt, dan kan een linkse samenwerking weer mogelijk worden.’