Goed nieuws: de Wet Aanpak Schijnconstructies - Main contents
Foto Shutterstock / SergeBertasiusPhotography
Het heeft even geduurd, maar nu komt-ie dan toch naar de Tweede Kamer: de Wet Aanpak Schijnconstructies. En de Partij van de Arbeid is daar blij mee. Wij hebben er namelijk stevig op aangedrongen. Met deze nieuwe wet komt 'gelijk loon voor gelijk werk' een flinke stap dichterbij. En dat helpt uitbuiting, oneerlijke concurrentie en verdringing van bijvoorbeeld Nederlandse bouwvakkers of vrachtwagenchauffeurs bij de inzet van buitenlandse werknemers tegen te gaan.
De aanloop naar het nu bij de Kamer ingediende wetsvoorstel is niet van een leien dakje gegaan. Logisch, want grote werkgevers (maar ook opdrachtgevers) krijgen het een stuk minder makkelijk om 'de andere kant op te kijken' bij misstanden. Die hebben dus tot het laatste moment geprobeerd de wet tegen te houden. Goed dat dat niet gelukt is.
De Wet Aanpak Schijnconstructies (de naam zegt het al) richt zich niet tegen onze buitenlandse collega's, wel tegen allerlei constructies die door werkgevers en uitzendbureaus worden opgetuigd met geen enkel ander doel dan zo goedkoop mogelijk uit te zijn. Over de rug van werknemers, zowel uit Nederland als uit landen als Bulgarije, Polen of Portugal. Die laatsten kunnen nauwelijks protesteren tegen het feit dat ze worden uitgebuit, want dat levert ze een enkeltje Sofia, Warschau of Lissabon op. En hun Nederlandse collega's staan op straat, omdat ze zogenaamd 'te duur' zijn.
Met de wet worden zulke constructies illegaal. Zo moet bijvoorbeeld straks minstens het wettelijk minimumloon giraal worden uitbetaald. Zo kunnen mensen niet meer met 500 euro per maand worden afgescheept, omdat er zogenaamd 1000 euro op hun loon wordt ingehouden voor 'huisvestingskosten' of een ziektekostenpremie waarvan de werkgever een deel in z'n eigen zak steekt.
De nieuwe wet introduceert ook een uitgebreidere ketenaansprakelijkheid. Die maakt het voor werknemers (en vakbonden) makkelijker om bij ingewikkelde constructies, waarbij vaak een keten van bedrijven is betrokken, meer schakels dan alleen de directe werkgever aan te spreken. Uiteindelijk zelfs tot en met de opdrachtgever aan toe. Dat is erg belangrijk, want veel opdrachtgevers (zoals bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, maar ook bijvoorbeeld Ikea) trekken zich tot nu toe bar weinig aan van wat er bij de uitvoering van de door hen aanbestede werkzaamheden allemaal mis gaat. (link naar kamervragen duco en mij; zie eerder blog) Dat wordt straks anders: ze moeten bijvoorbeeld in hun contracten afdwingen dat in de hele keten (van hoog tot laag) de juiste cao wordt toegepast en zelf controleren als er signalen zijn dat er iets mis is. Is er heel veel mis, dan kunnen ze zelfs direct aansprakelijk worden gesteld.
Blij is de PvdA ten slotte met de extra bevoegdheden die de Arbeidsinspectie krijgt en het zogenaamde 'naming and shaming'. Daarbij worden bedrijven die bewust de fout in gaan met naam en toenaam bekend gemaakt. Dat zal ervoor zorgen dat meer bedrijven zich gaan gedragen.
Ten slotte: hoewel de Wet Aanpak Schijnconstructies zoals gezegd een flinke stap voorwaarts is richting fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden voor iedereen, is er méér nodig. Daarom zet de PvdA, zowel ikzelf in de Tweede Kamer als mijn collega Agnes Jongerius in het Europees parlement, bijvoorbeeld ook in op een verbetering van Europese regels. Want ook dat is hard nodig, om 'gelijk loon voor gelijk werk' dichterbij te brengen. Voor alle werknemers, van de Poolse loodgieter tot aan de Nederlandse vrachtwagenchauffeur.