MH17 DEBAT - Main contents

Vandaag heb ik in het debat over het neerstorten van de MH17 waardering uitgesproken voor de waardige wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan de eerste prioriteit: het naar Nederland halen van alle slachtoffers van de ramp met de MH17. Letterlijk heel Nederland leeft mee, zoals bleek donderdag en bij de dag van nationale rouw. Ik ga ervan uit dat ook in deze fase van het proces er alle aandacht is voor de nabestaanden. Lees hieronder mijn volledige bijdrage aan het debat:

Toegang tot het rampgebied is inmiddels verkregen. De OVSE speelt een centrale rol. Nederlandse en andere hulpverleners en forensische specialisten zijn nu in het gebied aan de slag. Zij doen dat onder begeleiding van gewapende separatisten. Welke afspraken zijn er gemaakt met die separatisten?

Het beeld is ontstaan dat Maleisische en Australische hulpverleners al in een eerder stadium in het gebied aanwezig waren voor onderzoek. Kan de premier dat beeld bevestigen en indien ja, wat is daarvan de oorzaak? De premier heeft gemeld dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding per dag bepaalt of het gebied veilig is. Is dat een afweging die elk land zelfstandig maakt?

President Porosjenko heeft een staakt-het-vuren voorgesteld in een straal van 40 km rond het rampgebied. Toch wordt er in de omgeving van Donetsj nog gevochten. Wat betekent dat voor de veiligheid van hulpverleners, forensisch specialisten en de OVSE? Is er nu, of komt er, een staakt-het-vuren?

Maandag bij briefing benadrukte de premier dat hij grote zorgen had over gewapende groepen in het rampgebied. Hij zei dat er geen samenhang was tussen die gewapende groepen en dat er ook criminele bendes actief waren in het rampgebied. Is dat beeld veranderd? Wat zijn afspraken met de separatisten waard indien er geen samenhang tussen verschillende gewapende groepen is?

Het kabinet stuurt 40 ongewapende marechaussees naar het rampgebied om te helpen bij het zoeken naar slachtoffers. De minister van Buitenlandse Zaken zou hebben gezegd dat die missie ‘juridisch rond’ is. Is het juist dat resolutie 2166 hiervoor de basis is? Die resolutie garandeert onbeperkte en veilige toegang tot het gebied en maakt onafhankelijk internationaal onderzoek mogelijk. Is dat de juridische basis of is de basis een overeenkomst met de regering van Oekraïne?

Hoe wordt de veiligheid van de 40 marechaussees gegarandeerd. Geüniformeerde marechaussees maken op de separatisten een heel andere indruk dan civiele waarnemers van de OVSE. Welke risico’s kleven er aan hun taak? Hoe kunnen zij worden geëvacueerd in geval van oplaaiende vijandelijkheden?

Is het juist dat Nederland samen met Australië werkt aan een tweede resolutie die moet leiden tot bewapende aanwezigheid in het gebied van politieagenten of militairen? Hoeveel steun is hier inmiddels voor?

Dan over de risico’s voor de luchtvaart. Is het juist dat er nu niet meer over Oost-Oekraïne wordt gevlogen? En wat klopt er van de bewering dat relevante inlichtingen voor de crash niet bij Nederland en Maleisië zou zijn gekomen waardoor niet is overwogen een andere route te vliegen. Enkele andere landen zouden op basis van die inlichtingen wel een andere route hebben gevlogen.

In de Raad Buitenlandse Zaken is afgesproken dat er een versnelde voorbereiding komt van gerichte sancties tegen personen en organisaties die steun verlenen aan de destabilisatie van Oost-Oekraïne. De Verenigde Staten gaan een stuk verder op dit vlak en kondigden al verdergaande sancties aan. De VS zijn ervan overtuigd dat Rusland ook nu nog doorgaat met het bewapenen van de separatisten. Is dat ook het oordeel van de Nederlandse regering? Wat betekent dat voor de sancties?

Een wapenembargo tegen Rusland kan niet verhinderen dat gesloten contracten toch worden nageleefd. Deelt de regering onze opvatting dat alle wapenexport naar Rusland onder de huidige omstandigheden moet worden opgeschort. Is daar Europees ook toe opgeroepen?

Er zouden ook verdergaande economische sancties worden voorbereid. Kan de premier ingaan op de vraag wat voor sancties dat zijn en welke eisen daar aan worden verbonden.