Constant Nieuwenhuys’ Labyrismen als inspiratie - Main contents
Politiek gaat over mensen, individueel en als samenleving. Iedere politicus heeft bepaalde denkbeelden over hoe mensen in het leven (zouden moeten) staan, en over hoe zij zich tot elkaar (zouden moeten) verhouden. Inherent hieraan zijn kunst en cultuur, die zo’n prominente plek innemen in het dagelijks leven van mensen, onderdeel van de politiek. Niet zozeer als onderwerp, maar vooral als uitgangspunt van beleid. In mijn werkzame leven is politiek in ieder geval altijd nauw verbonden geweest met kunst en cultuur. Het heeft mij geïnspireerd, en veel van de keuzes die ik heb gemaakt zijn beïnvloed door creatieve uitingen van anderen - schrijvers, filosofen, schilders, architecten, musici. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat deze symbiose het politieke discours verrijkt.
Eén van mijn belangrijkste inspiratiebronnen was de kunstenaar Constant Nieuwenhuys (1920-2005), met in het bijzonder zijn project New Babylon. In dit project verbeeldt Constant, met een veelvoud van maquettes, tekeningen, films, grafieken en manifesten, zijn ideeën over een moderne en vooruitstrevende samenleving. Onderdeel van het project was ook een serie litho’s (titel: ‘Labyrismen’), die sinds ik ze in 1993 bij Antiquariaat J.A. Vloemans in Den Haag kocht bij mij thuis aan de muur hangen.
Kern van de ideeën van Constant is dat er ruimte is voor het onverwachte. De mens is vrij om zich volledig te richten op het ontwikkelen van creatieve ideeën. In Constant’s eigen woorden: “New Babylon biedt slechts minimale voorwaarden voor een gedrag dat zo vrij mogelijk moet blijven. Elke beperking met betrekking tot bewegingsvrijheid, elke beperking met betrekking tot het creëren van stemming en atmosfeer moet worden verhinderd. Alles moet mogelijk blijven, alles moet kunnen gebeuren, de omgeving wordt gecreëerd door de activiteiten van het leven en niet andersom.”
Met zijn ideeën voor een stad waarin mensen vrij zijn, waarin ruimte is voor creatieve expressie en waarin alles met elkaar in verbinding staat - als ware het een labyrintisch netwerk - was Constant een pionier in de naoorlogse rehabilitatie van de organische stad. Veel van wat ik in Den Haag en (met name) Almere heb bepleit en gedaan kan dan ook rechtstreeks worden teruggebracht tot de tegenstelling tussen de geplande en spontane stad zoals Constant die manifest maakte. Het is daarom dat ik de ‘Labyrismen’ van Constant als kopbeelden voor deze website heb gebruikt, en expliciet heb toegelicht waarom en hoe zijn werk mijn handelen heeft beïnvloed.