Weeklog Dennis de Jong: Waar blijft het anti-corruptie rapport van Commissaris Malmström? - Main contents
Afgelopen week zou Eurocommissaris Malmström komen met haar lang verwachte rapport over corruptie binnen de Europese Unie. Het rapport kwam er echter niet. Op zijn vroegst mogen we het nu in januari verwachten. Er is trammelant binnen de Commissie. Zou Malmström sommige lidstaten te hard hebben aangepakt? Of is ze juist te openhartig over misstanden bij de Europese instellingen zelf? We weten het niet. Maar samen met de Verenigde Naties en anti-corruptie waakhonden Transparency International en ALTER-EU gaan we donderdag in het Europees Parlement de druk op de Commissie opvoeren. We vieren dan 10 jaar VN-Verdrag tegen Corruptie. Juist de Europese Unie heeft een grote rol gespeeld tijdens de onderhandelingen over dat verdrag, maar als het zo doorgaat, verliest de rol van de EU al haar glans. Tijd om de bokshandschoenen aan te trekken.
Enkele jaren geleden stelde ik samen met gelijkgezinde Europarlementariërs een actieplan tegen corruptie op. Bij de overhandiging ervan aan Eurocommissaris Malmström, spraken we af dat de Commissie het anti-corruptiebeleid binnen de Europese Unie prioriteit zou geven. Wij wilden veel sneller en verder gaan, maar Malmström wilde het op haar eigen manier proberen: voor het eind van 2013 zou er een diepgaand vergelijkend onderzoek komen waarin geen lidstaat zou worden gespaard. Inmiddels hoor ik dat Malmström door haar collega’s op de vingers is getikt. Waarom, is niet duidelijk, maar de Zweedse Eurocommissaris staat erom bekend dat ze geen blad voor de mond neemt. Misschien was ze te openhartig en heeft ze eerlijk gerapporteerd over de situatie die in een aantal lidstaten juist verslechtert. Op 3 december komt Transparency International met een nieuwe Corruption Perception Index, een soort ranglijst over hoe corrupt landen worden gezien door met name het bedrijfsleven. Het zou me niets verbazen, als een aantal lidstaten juist in het afgelopen jaar lager scoren dan in de jaren ervoor, en dus als corrupter worden gezien.
Het kan ook zijn dat de Eurocommissaris een deel van het rapport heeft gewijd aan integriteit binnen de Europese Commissie zelf. Ik heb er meermaals bij haar op aangedrongen eindelijk een rapport op te sturen aan de Verenigde Naties over hoe de Commissie zelf het VN-Verdrag uitvoert. Tot ergernis van de VN weigert de Commissie dat, omdat ze niet precies weet hoe ver ze kan gaan bij de rapportage over de lidstaten, zonder diezelfde lidstaten voor het hoofd te stoten. Die rapporteren zelf immers ook aan de VN. Dat is natuurlijk je reinste flauwekul. De Commissie hoeft helemaal niet aan de VN te rapporteren over de lidstaten. Ze moet echter wel over alle schandalen rapporteren met Eurocommissarissen en corrupte ambtenaren bij de Commissie en haar agentschappen. Denk aan Dalligate, de Maltese Eurocommissaris die moest aftreden na vermeende betrokkenheid bij omkoping door de tabakslobby. Denk aan alle belangenverstrengeling tussen ambtenaren en het grote bedrijfsleven. De VN zou daar graag een rapport over ontvangen. Misschien heeft Malmström gedacht met haar eerste rapport voor bespreking binnen de EU een stap te kunnen zetten richting rapportage aan de VN. Dat zou haar sieren, maar van dergelijke transparantie is Commissievoorzitter Barroso meestal niet gediend. Die was zelf ook betrokken bij Dalligate, in ieder geval via zijn rechterhand, secretaris-generaal Day, en heeft op zijn minst boter op zijn hoofd. Vandaar wellicht de heisa over Malmström’s eerste rapportage.
Op 5 december organiseer ik in het Europees Parlement een grote bijeenkomst,waarvoor het VN-Bureau in Wenen een van zijn beste mensen naar Brussel stuurt. We zullen geen spaan overlaten van het duikgedrag van de Europese Commissie. Als de EU partij wil zijn bij het VN-Verdrag, dan moet zij ook de eigen verplichtingen nakomen. Samen met Transparency International en ALTER-EU zullen we de Commissie een aantal bouwstenen meegeven voor een goede rapportage aan de VN. Als de Commissie het zelf niet durft, hangen wij haar vuile was wel buiten. Wellicht kunnen we Malmström hiermee steun geven in haar gevecht met meer behoudende (lees: niet-onkreukbare) collega’s in de Commissie.