Spreektekst Ton Elias Plenair Debat over belangen partner minister van I&M d.d. 02-07-2013 - Main contents

Let op, louter het gesproken woord geldt!

Integriteit bij politici is van groot maatschappelijk belang, de VVD onderschrijft dat van harte. Maar dat is iets anders dan een heksenjacht op ambtsdragers. Er moet worden voorkomen dat straks niemand meer minister wil worden, omdat de echtgenoot of echtgenote van een politicus in een onmogelijk keurslijf terecht komt en als een tinnen soldaatje op de bank moet zitten.

De feiten zijn hier dat volstrekt is gehandeld volgens het Handboek voor aantredende bewindspersonen uit 2010. Dat was al duidelijk uit dat Handboek zelf en de verklaring van de Minister van zaterdag (dhr Bisschop van de SGP heeft daar bij de Regeling van werkzaamheden terecht op gewezen), maar dat wordt al helemaal duidelijk uit de brief van de Minister van Infrastructuur en Milieu en de Minister-president gezamenlijk van vanmiddag.

Ten eerste: De regels uit dat Handboek beschouwen, ik citeer pagina 61, “mensen als zelfstandige individuen” (…) “die geacht worden economisch onafhankelijk te zijn”. En dat Handboek vervolgt dan: “het past daarbij niet om van de partner of familieleden van een kandidaat-bewindspersoon te eisen dat zij ingrijpende financiële of zakelijke veranderingen aanbrengen in hun leven om de kandidatuur van betrokkene mogelijk te maken”. Dat is ongewenst, omdat het de kring van bewindspersonen verkleint, zo meldt het handboek. Alleen als de kandidaat-minister “persoonlijk zeggenschap of medezeggenschap heeft” kan er een probleem ontstaan, dat gemeld moet worden. Dat was hier niet het geval, zo begrijp ik - de minister heeft dat al laten weten. Voor sommige Kamerleden is dat kennelijk niet voldoende, dat is laakbaar en merkwaardig. Waarom vertrouwen zij de mededeling van een minister niet? Hoe dan ook, met de overdreven uitgebreide reactie in de brief van vanmiddag is nu in détail duidelijk hoe het zit: de minister is niet in gemeenschap van goederen getrouwd en voldoet dus aan de regels van het Handboek.

Ten tweede: Ondanks dat feit, dus zónder enige verplichting uit het Handboek heeft de echtgenoot van de minister heeft zich om reden van de voorgenomen

benoeming van zijn echtgenote teruggetrokken als adviseur van KIWA. En wel drie dagen vóór de beëdiging, zo verklaarde minister Schultz-Van Hagen n.a.v. het artikel in de Volkskrant afgelopen zaterdag én zij heeft dit de minister-president in haar gesprek met hem in zijn hoedanigheid van formateur gemeld. Ook dit is een mededeling van de Minister, die kennelijk pas vertrouwd wordt wanneer deze bevestigd wordt door de minister-president. Verder zijn de aandelen steeds op afstand beheerd tot aan de verkoop op 8 juli 2011, was het belang slechts 2% én stond de waardering van de verkoopprijs al vast vóór de minister van I&M überhaupt via eventuele extreme tarieven invloed zou kunnen hebben uitoefenen. Dat wilde ze niet, dat deed ze niet (ze bleef mét haar meebeslissende staatssecretarissen binnen de bandbreedte van haar voorganger Eurlings) én dat kon ze niet.

Er is dus gehandeld volgens het Handboek voor aantredende bewindspersonen én de echtgenoot van de minister heeft om redenen van integriteit juist veel méér gedaan dan volgens het Handboek nodig zou zijn geweest.

Einde vuurpijl Volkskrant.

Over dat Handboek kun je wat ons betreft best discussiëren, maar niet in het kader van grove en zeer onterecht beschuldigingen aan het adres van deze minister. Met de verklaring van de Minister en zeker met de gezamenlijke brief van vanmiddag, hoort hier en vandaag het debat over de integriteit van déze minister te eindigen. Ze heeft gehandeld volgens de regels, haar echtgenoot aanmerkelijk royaler zelfs, en daarmee basta.

De beschuldigingen in De Volkskrant waren wild en ongefundeerd. Zeker: er is persvrijheid en die staat hoog in het liberale vaandel, maar dat ontslaat kranten niet van de plicht om, wanneer een verhaal goed gecheckt wordt, ook te kunnen besluiten van publicatie af te zien.

We hebben vandaag een motie gesteund die het Presidium vraagt een vorm van transparantie tijdens de kabinetsformatie te onderzoeken (in dit geval: het horen van kandidaat-bewindspersonen). Dus voor die discussie staat de VVD altijd open. Maar niet naar aanleiding van beschadigende flutverhalen.