Gevlucht uit Syrië - Main contents

Inmiddels ben ik ruim twee dagen in Iraaks Koerdistan en heb ik al veel meegemaakt. Verreweg het meeste indruk maakte een bezoek aan het vluchtelingenkamp Domiz waar Syrische vluchtelingen worden opgevangen. Domiz ligt ten zuidoosten van de stad Duhok en ongeveer 60 kilometer van de Syrische grens. Het kamp is overbevolkt want hoewel ooit ontworpen voor enkele duizenden vluchtelingen zijn er nu meer dan 45.000 vluchtelingen gehuisvest.

In het kamp spreek ik met vluchtelingen en het hoofd van de vluchtelingenorganisatie UNHCR Mohamed Hussein. Volgens Hussein staat het vluchtelingenkamp Domiz op ‘ontploffen’. Dagelijks komen er meer dan 1100 Syrische vluchtelingen bij terwijl het kamp al aan de grens van zijn capaciteit zit. Het kamp is gesitueerd op een voormalige legerbasis van het Baath-regime van Saddam Hoessein en is eigenlijk ontworpen voor een paar duizend vluchtelingen. Het is vorig jaar fors uitgebreid maar bereikte in november al zijn maximum capaciteit.

In gesprek met vluchtelingen

Mohamed Hussein meent dat de Koerdische Regionale Regering op korte termijn meer grond ter beschikking stellen om het kamp uit te breiden. ‘Indien dat niet op deze locatie kan dan moet het elders in de regio gebeuren’ zegt Hussein die overigens zeer tevreden is met de hulp die hij krijgt van de KRG en de Koerdische bevolking. De lokale bevolking doneert veel goederen en levert vrijwilligers die op kamp Domiz helpen.

Een rondgang door het kamp illustreert de dreigende humanitaire situatie. Veel vluchtelingen hebben uit eigen beweging tenten opgezet op plaatsen die daar niet voor bestemd zijn. Daardoor staan er tweemaal meer tenten dan bedoeld in grote delen van het kamp. Ook worden veel tenten bewoond door twee gezinnen in plaats van één. Verder is de toestroom van vluchtelingen nauwelijks te verwerken. In januari dit jaar kwamen er 500 per dag naar het kamp, in februari 750 en nu al 1100 per dag. Bewoners klagen bij mij over het gebrek aan water en medicijnen.

De UNHCR registreert alle vluchtelingen

De KRG werkt volgens UNHCR-chef Hussein goed mee om de uitstroom uit het kamp te bevorderen. Vluchtelingen worden bij aan komst op hun achtergrond gecontroleerd door de KRG. Deelnemers aan het gewapende conflict in Syrië zijn in het kamp niet welkom. Na die controle volgt registratie door de UNHCR en tenslotte krijgen de vluchtelingen een verblijfsvergunning die hen in staat stelt te reizen en te werken in Iraaks Koerdistan. Veel vluchtelingen reizen dan ook door naar Duhok of andere steden in Koerdistan.

Vluchtelingen die wat langer op het kamp wonen, hebben de beschikking over een stenen huisje en een eigen watervoorziening. Sommigen beginnen er een winkeltje in levensmiddelen of telefoons. Op veel plaatsen zie ik ook schotelantennes, ook bij tenten, zodat de vluchtelingen de situatie in hun land per televisie kunnen volgen.

Bij de rondgang op het vluchtelingenkamp zijn we begeleid door Halkaft en Kawar, twee jongemannen in traditionele Koerdische kleding. Halkaft en Kawar zijn actief in het Institute for People and Politics waar Serdar Dosky de scepter zwaait. Een dag voor ons bezoek aan het vluchtelingenkamp zijn we bij het instituut op bezoek geweest en met een groep cursisten de bergen in gegaan voor een picknick en een workshop.

Ook gevluchte kinderen willen gewoon spelen

Een dag eerder bezochten we het Institute for People and Politics dat zojuist een nieuw gebouw heeft betrokken. Het instituut verzorgt allerlei cursussen aan mensen die politieke belangstelling of ambities hebben. Vergadervaardigheden, spreken in het openbaar, notuleren etc, ze krijgen het allemaal geleerd.

Kahin Amedi, voorzitter afdeling talentontwikkeling

Het centrum heeft een eigen website en probeert heel breed cursisten te werven. In de praktijk zijn dat natuurlijk vooral cursisten die een relatie hebben met de Koerdische Democratische Partij, de partij waar Serdar actief voor is.

Na het bezoek aan het Institute for People and Politics gaan we gezamenlijk op weg naar de bergen in de omgeving van Duhok. Het is de bedoeling dat daar wordt gepicknickt en dat ik meewerk aan een workshop over politiek in Nederland. Onderweg stoppen we nog even om te tanken en daar passeren we een hele zwerm mannen die op werkgevers aan het wachten zijn. Elke auto die stopt wordt meteen omringd door werkzoekenden die zich aanbieden.

Werkzoekenden doen zichzelf in de aanbieding

De dames gaan vandaag veelal gekleed in traditionele Koerdische kleding. Links op de foto zie je Shilan Dosky, de zus van Serdar, die enkele jaren terug nog actief was voor de SP in Almere. Ze is alweer enige tijd terug in Koerdistan en werkt nu voor de KDP.

Op weg naar de bergen bezoeken we een archeologische locatie waar een dam wordt opgegraven. Deze dam is 2700 jaar geleden gebouwd in anderhalf jaar tijd door 20.000 slaven uit Egypte en Palestina. Bewar Khanesi, geoloog afkomstig uit Arnhem, vertelt ons er alles over.

Aan het einde van de dag vertel ik in een workshop over de politiek in Nederland; over een kabinet met twee tegenpolen en een minderheid in de Eerste Kamer; over de verwachting bij driekwart van de kiezers dat het kabinet de rit niet uit zal zitten; over onze rol als oppositiepartij. De SP als campagnepartij spreekt ze echt tot de verbeelding. Er komen veel vragen, niet alleen over de Nederlandse politiek maar ook over Koerdistan, onafhankelijkheid, genocide en andere onderwerpen. Daarover gaat het de komende dagen voortdurend. Morgen meer.