Veiliger zorg in 2013 een ‘must’, nu sterven onnodig 1600 patiënten per jaar (Noordhollands Dagblad) - Main contents

Zorg De zorg kan met simpele maatregelen een stuk veiliger, stellen Anne Mulder en Michiel van Veen. Nu overlijden nodeloos mogelijk 1600 patiënten per jaar.

De afgelopen dagen werd Nederland opgeschrikt door nieuwe horrorverhalen over de er lustig op los knoeiende neuroloog Jansen Steur. En in december waren we er getuige van hoe het Ruwaard van Puttenziekenhuis in Spijkenisse de afdeling cardiologie moest sluiten, omdat het de veiligheid van zorg niet langer kon garanderen. De veiligheid van zorg komt dus steeds hoger op de politieke en maatschappelijke agenda. Dat is een goede zaak. Want de Nederlandse zorg is weliswaar van hoge kwaliteit, maar er is nog te weinig aandacht voor veiligheid.

Maar liefst drie procent van de opgenomen patiënten loopt elk jaar gezondheidsschade op die mogelijk te vermijden was geweest. In 1600 tot 2360 gevallen per jaar leidt dat zelfs tot het overlijden van de patiënt. Dat zijn zes jumbojets vol per jaar.

Er is helaas geen magic bullet waarmee je de veiligheid van zorg in één klap kan vergroten. Maar er zijn wel veel kleine maatregelen denkbaar die tezamen onze zorg een stuk veiliger kunnen maken. Besturen van ziekenhuizen kunnen veel meer aandacht besteden aan het voorkomen van medische missers. De procedures om je recht te halen in geval van een (vermoeden van een) medische misser kunnen een stuk sneller. Artsen naar wie een onderzoek loopt, zouden gedurende dat onderzoek op non-actief moeten worden gezet. En bij basisfouten, zoals het door elkaar halen van links en rechts, zou er standaard een tuchtklacht bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg moeten volgen. Deze en andere voorstellen heeft de VVD in de Tweede Kamer afgelopen november gedaan bij de presentatie van onze initiatiefnota Patiëntveiligheid.

Wij beseffen dat ook met onze voorstellen fouten nooit volledig te voorkomen zijn. Maar patiënten hebben er wel recht op dat alles op alles wordt gezet om het aantal fouten zo veel mogelijk te beperken. Net zoals in de luchtvaart of in de chemische industrie willen we dat er in de zorg een echte veiligheidscultuur komt, waarin het eigen handelen continu wordt geëvalueerd. Niet vanuit een cultuur van straffen, maar vanuit de wil om te verbeteren en om van fouten te leren.

Patiëntveiligheid is vooral een zaak van artsen, verplegers, ziekenhuizen en zorgverzekeraars. In onze initiatiefnota doen wij daarom alleen voorstellen die wij als politici in wet- en regelgeving kunnen opnemen. We willen niet op de stoel van een arts of ziekenhuisbestuurder gaan zitten. Al is dat niet altijd even gemakkelijk. Want zorgverleners, -aanbieders en -verzekeraars laten nu nog veel kansen op verbetering links liggen. Zo aan het begin van het nieuwe jaar doen wij daarom een paar suggesties voor goede voornemens voor deze groepen.

Waarom is patiëntveiligheid voor zorgverzekeraars nog steeds geen ‘knockout-criterium’? Als de patiëntveiligheid in een ziekenhuis niet op orde is, dan zou een zorgverzekeraar er geen zaken meer mee moeten doen en zijn verzekerden naar een ander ziekenhuis moeten sturen. Laat verzekeraars hier in 2013 mee beginnen.

Waarom wassen artsen en verpleegkundigen nog altijd niet systematisch hun handen tijdens het werk? Handen wassen voorkomt infecties. Dat weten we al honderdvijftig jaar. En toch bleek vorig jaar april uit een promotieonderzoek van Vicki Erasmus van het Erasmus Medisch Centrum dat het slecht is gesteld met het handenwassen in ziekenhuizen. In slechts twintig procent van de situaties waarbij de handen grondig gewassen moeten worden, doen artsen dat ook. Is het nu echt zo veel gevraagd van artsen en verpleegkundigen om hun handen te wassen? Zullen we afspreken dat in 2013 de handen altijd worden gewassen?

En waarom wordt er nu niet standaard onderzoek gedaan bij niet natuurlijke sterfgevallen in een ziekenhuis? Van fouten leer je immers en van grote fouten nog het meest. Of daarvan sprake is, zou je eigenlijk bij elk min of meer verdacht sterfgeval moeten willen onderzoeken. Liefst door een onafhankelijke externe partij. Want er is natuurlijk geen officier van Justitie die om twee uur ’s nachts midden in de operatiekamer staat. Een mooi voornemen dus voor ziekenhuisbestuurders, maar ook voor artsen en het verplegend personeel.

We kunnen onze zorg een stuk veiliger maken dan die is. Zo moeilijk is dat niet. Met de goede voornemens die wij voorstellen kunnen patiënten met een geruster hart 2013 in.

Anne Mulder en Michiel van Veen zijn beide lid van de VVD-Tweede Kamerfractie.