Hoofdrol voor EU valse hoop - Main contents

Ewout Irrgang en Dennis de Jong reageren op een lezersoproep in het Financieel Dagblad: 'Moeten de Britten de euro omarmen zodat de EU haar voortrekkersrol kan waarmaken?'

Ewout Irrgang en Dennis de Jong zijn respectievelijk Tweede Kamerlid en lijsttrekker Europese Verkiezingen voor de SP.

Uw lezersoproep is tweeledig: oordeel over resultaten van de G20 en moeten de Britten in de euro. Wat het eerste betreft sprak de Britse premier Brown na afloop van de G20: 'Er is een nieuwe wereldorde ontstaan. Hiermee komt een einde aan de Washington-consensus'. Dat alle belangrijke landen inclusief het VK en de VS nu onderschrijven dat er toezicht moet komen op de ongereguleerde hedge- en opkoopfondsen is een doorbraak. Belastingparadijzen waren eens het zwarte gat in het financieel systeem, maar staan na de G20-top meer dan ooit onder druk.

Maar is dit het nieuwe Bretton Woods waar ook Brown en Sarkozy al maanden geleden voor hebben gepleit? Wat dat betreft stelt de G20 echt teleur. De kredietcrisis is ontstaan doordat financiële instellingen onverantwoorde risico's namen. Zij deden dat nadat hun bewegingsvrijheid door de liberalisering van de financiële markten en het internationale kapitaalverkeer gigantisch was toegenomen. Het toezicht van overheden bleef daarbij achter. Dat hier nu een vorm van toezicht op komt, is hard nodig. Maar het is alarmerend dat de concrete vormgeving daarvan beperkt lijkt te zijn tot meer registratie en informatie.

Bonussen in de financiële sector, vaak gebaseerd op kortetermijnaandeelhouderswaarde, zorgden voor een schaamteloze zelfverrijking. Een vorm van overheidstoezicht daarop is goed maar concrete afspraken ontbreken helaas. Zelfregulering wordt zelfs uitdrukkelijk niet uitgesloten in de G20-verklaring.

Aandeelhouders hebben financiële instellingen onder permanente druk gezet om ieder kwartaal met betere winstcijfers te komen. Zij zouden veel minder te zeggen moeten krijgen en werknemers en spaarders veel meer. Dat het IMF nu veel meer financiële armslag krijgt om landen als Hongarije en IJsland te kunnen bijstaan is nodig. Maar de fundamentele democratisering van deze Bretton Woods-instellingen blijft uit. De VS behouden hun veto.

Ook blijft, ondanks voorzichtige voorstellen van China, de positie van de dollar als dé internationale reservemunt onaangetast. Europa steunt daarbij de Amerikanen vanuit de stiekeme hoop dat de euro wellicht nog een alternatief zou kunnen worden. Die hoop is vals. De toekomst is aan Azië waar de meerderheid van de wereldbevolking woont. Suggereren dat toetreding van de Britten tot de eurozone daar iets aan zou veranderen is zo eurocentrisch.

Dit artikel verscheen op dinsdag 7 april in het Financieel Dagblad.