Rust roest - Main contents
De Volkskrant heeft zaterdag een citaat van mij uit een interview met het blad van SICA (Stichting Internationale Culturele Activiteiten) gepubliceerd. Maar enigszins uit de context gehaald, naar ik moet aannemen onbewust. In het interview met SICA heb ik aangegeven dat politiek een steeds minder grote rol speelt in het leven van de Nederlanders. Hiervoor zijn veel redenen te geven. In de eerste plaats natuurlijk het toegenomen individualisme. Nee, ik ga er niet op afgeven, want het is één van de grootste verworvenheden van de ontzuiling en de emancipatie van miljoenen Nederlanders. Meer dan ooit tevoren in onze geschiedenis zijn wij nu in staat ons leven naar eigen inzicht vorm te geven.
Wat wij tot stand hebben gebracht in een eeuw van sociale vooruitgang was voor mijn grootouders nog ondenkbaar: vier van hun kleinkinderen een academische opleiding. Inmiddels worden ook de nadelen van het individualisme manifest: gemeenschapszin is veel minder en zal veel meer "onderhoud" gaan vergen. Met vereende krachten zullen wij het opvoeden in verantwoordelijk burgerschap veel meer aandacht moeten geven. Een tweede reden voor het kleiner worden van de rol van politiek is het (tijdelijk) verdwijnen van ideologische tegenstellingen, door het einde van de Europese deling en het verdwijnen van het communisme als ideologisch contrapunt.
Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan, maar wat ik heb willen zeggen is dat de politiek voor mensen lang niet meer zo belangrijk is als vroeger. Onze maatschappijstructuur en onze economische ordening staan op dit moment niet wezenlijk ter discussie. Het feit dat deze wel onder druk staan, wordt meestal ontkend of genegeerd, helaas. Waar dit alles toe leidt, is dat mensen de politiek als "side show" gaan zien. En dat speelt de meer extreme politieke bewegingen en de totale personificatie van de politiek in de kaart. Het dreigt een soort Idols te worden met de kiezer in de rol van Henk Jan Smits. Een van de belangrijkste opgaven voor verantwoordelijke politiek is helder maken wat er op het spel staat. Het besef terugbrengen dat wij niet alleen wat te verliezen hebben, maar ook veel te winnen. Het besef ook terugbrengen dat keuzes, ook politieke keuzes, nooit zonder gevolgen blijven. Ook niet kiezen heeft gevolgen onder het middeleeuwse riddersmotto "Wer rastet, der rostet" (rust roest). Wij politici overschatten meestal wat wij op korte termijn kunnen bereiken, maar onderschatten altijd wat wij op de lange termijn kunnen bereiken. De eersten die iets aan hun zelfvertrouwen moeten doen, zijn wij.
Meer informatie