Jan Marinus Wiersma: Arctica - Main contents

Politici houden zich graag bezig met gewichtige thema’s zoals het Midden Oosten conflict, de relaties met de VS of de situatie in Oost-Europa. Zelden, echter, wordt er naar het Noorden gekeken. Want daar is niet zoveel.

Ik herinner me een tripje naar Finland waar ik in een stadje op de Noordpool campagne voerde voor de toetreding van dit land tot de EU. Veel bossen, weinig mensen. Maar schijn bedriegt. Ik had verder naar het noorden moeten reizen. Daar ligt Arctica.

Mijn vroegere collega en voormalig premier van Frankrijk, Michel Rocard, attendeerde mij vlak voor zijn vertrek uit het Europees Parlement op de problemen die zich daar dreigen voor te doen. Hij vroeg mij deze bijzondere regio in de gaten te houden.

Inmiddels is Rocard benoemd door de Franse president als speciale ambassadeur voor Arctica and Antarctica. En vandaag werd in het EP een debat gevoerd over het Noordpoolgebied, waartoe wij het initiatief namen.

De klimaatverandering heeft tot gevolg dat het gebied beter bereikbaar wordt. Het ijs smelt. Men verwacht een toename van de scheepvaart en het wordt gemakkelijker natuurlijke hulpbronnen op te sporen en te exploiteren. Sommigen schatten dat het gebied 20% van de onontdekte wereldreserves van olie en gas bevat.

Rusland heeft aangekondigd militaire activiteiten te ontwikkelen in Arctica. Oppassen dus, want het gebied is ecologisch zeer kwetsbaar.

Er bestaan geen specifieke internationale afspraken over het beheer van Arctica. Het EP is van mening dat deze er wel moeten komen en dat niet alleen de zogenaamde kuststaten -de VS, Rusland, Canada, Noorwegen en Finland- zeggenschap hebben.

Ik ontving brieven van Noorse en Canadese ambassadeurs die protesteren tegen dit voorstel. De kuststaten kunnen het best onderling afspraken maken op basis van het door de VN ontwikkelde zeerecht, stellen zij. Arctica is bevroren zee en de verantwoordelijkheid ervoor berust daarom bij de kuststaten.

Daarmee ben ik het niet eens. Het Noordpoolgebied is mede bepalend voor de kwaliteit van het mondiale klimaat. Beslissingen over haar toekomst kunnen we niet overlaten aan vijf staten die in de verleiding kunnen komen het gebied op onverantwoorde wijze te ontginnen.

De Europese Commissie was -net als de Noren en de Canadezen- niet gelukkig met ons initiatief. De EU wil aansluiting bij het overleg van de vijf landen (de Arctische Raad). Door druk uit te oefenen op andere grote fracties, wist zij uitstel van de stemming te krijgen. Sorry Michel!