Kabinet-Balkenende III (2006-2007)

Source: Parlement.com.

Dit minderheidskabinet i van CDA i en VVD i werd niet gevormd na verkiezingen, maar direct na de val van het kabinet-Balkenende II i. Nadat de D66 i-bewindslieden uit dat kabinet gestapt waren, werden de twee opengevallen ministersposten opgevuld door andere leden van het kabinet. In plaats van aan het rompkabinet van CDA en VVD een demissionaire status i toe te kennen werd missionair overgangskabinet gevormd.

De voornaamste taken van dit op 7 juli 2006 aangetreden kabinet waren het uitschrijven van vervroegde verkiezingen i en het indienen van de begroting (en het belastingplan) voor 2007. Als opvolger trad op 22 februari 2007 het kabinet-Balkenende IV i aan.

1.

Formatie, regeerakkoord en regeringsverklaring

Formatie

Het kabinet-Balkenende III van CDA i en VVD i werd gevormd, nadat de D66-ministers zich uit het kabinet-Balkenende II i hadden teruggetrokken. Onder leiding van informateur Ruud Lubbers i vormden CDA en VVD een minderheidskabinet. De belangrijkste taken van het nieuwe kabinet waren het uitschrijven van vervroegde verkiezingen en het opstellen van de begroting voor 2007.

Regeerakkoord en regeringsverklaring

Omdat het nieuwe kabinet als voornaamste taak het uitschrijven van nieuwe verkiezingen meekreeg, sloten CDA en VVD geen nieuw regereerakkoord. Wel legde minister-president Balkenende op 7 juli 2006 de regeringsverklaring af.

2.

Data en zittingsduur

datum

wat

tot en met

dagen

7 juli 2006

Beëdiging i nieuwe bewindslieden, aantreden kabinet

21 november 2006

138

22 november 2006

Ontslag aangevraagd, kabinet demissionair i

21 februari 2007

92

 

Totale zittingsduur i kabinet

 

230

3.

Samenstelling kabinet

Minister-president
Mr.Drs. J.P. Balkenende (CDA)

Viceminister-president
Drs. G. Zalm (VVD)

Algemene Zaken
minister: Mr.Drs. J.P. Balkenende (CDA)

Buitenlandse Zaken
minister: Dr. B.R. Bot (CDA)

minister voor Ontwikkelingssamenwerking
minister: A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven (CDA)

Justitie
minister: Mr. J.P.H. Donner (CDA) (7 juli 2006 - 21 september 2006)
minister a.i.: Drs. M.C.F. Verdonk (VVD) (21 september 2006 - 22 september 2006)
minister: Dr. E.H.M. Hirsch Ballin (CDA) (22 september 2006 - 22 februari 2007)

minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie
minister: Drs. M.C.F. Verdonk (VVD) (7 juli 2006 - 14 december 2006)

minister voor Integratie, Preventie, Jeugdbescherming en Reclassering
minister: Drs. M.C.F. Verdonk (VVD) (14 december 2006 - 22 februari 2007)

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
minister: J.W. Remkes (VVD)

minister voor Bestuurlijke vernieuwing en Koninkrijksrelaties
minister: Mr.Drs. A. Nicolaï (VVD)

Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
minister: M.J.A. van der Hoeven (CDA)
staatssecretaris: Mr.Drs. B.J. Bruins (VVD)

Financiën
minister: Drs. G. Zalm (VVD)

Defensie
minister: H.G.J. Kamp (VVD)
staatssecretaris: C. van der Knaap (CDA)

Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
minister: S.M. Dekker (VVD) (7 juli 2006 - 21 september 2006)
minister: Drs. K.M.H. Peijs (CDA) (21 september 2006 - 26 september 2006)
minister: Prof.Dr. P. Winsemius (VVD) (26 september 2006 - 22 februari 2007)
staatssecretaris: Drs. P.L.B.A. van Geel (CDA)

Verkeer en Waterstaat
minister: Drs. K.M.H. Peijs (CDA)
staatssecretaris: M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus (VVD)

Economische Zaken
minister: Mr.Drs. J.G. Wijn (CDA)
staatssecretaris: Ir. C.E.G. van Gennip (CDA)

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
minister: Dr. C.P. Veerman (CDA)

Sociale Zaken en Werkgelegenheid
minister: Mr. A.J. de Geus (CDA)
staatssecretaris: H.A.L. van Hoof (VVD)

Volksgezondheid, Welzijn en Sport
minister: Drs. J.F. Hoogervorst (VVD)
staatssecretaris: Drs. C.I.J.M. Ross-van Dorp (CDA)

4.

Wijzigingen in de samenstelling van het kabinet

De samenstelling van het kabinet-Balkenende III was vrijwel gelijk aan die van het voorgaande kabinet. Alleen de vrijgekomen posten van de D66-bewindslieden werden overgenomen. Tijdens deze kabinetsperiode wijzigde de samenstelling van het kabinet daarnaast door het aftreden van twee ministers.

  • Ministersposten D66 overgenomen door bewindslieden CDA en VVD

    De twee ministersposten van D66 in het kabinet Balkenende II werden in Balkenende III overgenomen door bewindslieden van VVD en CDA. Joop Wijn werd minister van Economische Zaken en Atzo Nicolaï werd minister voor Bestuurlijke vernieuwing en Koninkrijksrelaties. Hun staatssecretariaten uit het kabinet-Balkenende II (respectievelijk Financiën en Europese Zaken) bleven vacant.

  • Bruins trad aan als staatssecretaris van Onderwijs

    Nieuw gezicht in het kabinet-Balkenende III was Bruno Bruins, die al onder het kabinet-Balkenende II beoogd was opvolger van de afgetreden staatssecretaris Rutte.

  • Donner opgevolgd door Hirsch Ballin als minister van Justitie; Dekker opgevolgd door Winsemius als minister van VROM

    Naar aanleiding van het rapport-Van Vollenhoven over de Schipholbrand waarbij elf asielzoekers de dood vonden, traden de

    ministers Donner en Dekker af op 21 september 2006. Zij werden opgevolgd door respectievelijk Ernst Hirsch Ballin en Pieter Winsemius.

5.

Zetelverdeling in parlement en kabinet

De regeringspartijen hadden samen geen meerderheid in de Tweede Kamer. In de Eerste Kamer beschikten CDA en VVD samen wel over een nipte meerderheid. Tijdens deze kabinetsperiode vonden er geen verkiezingen voor de Eerste Kamer plaats.

 
 

CDA

VVD

totaal

Kabinet: ministers / (staatssecretarissen)

9 / (4)

8 / (3)

17 / (7)

Tweede Kamer op 7 juli 2006

44

27

71 (47,3%)

Eerste Kamer op 7 juli 2006

23

15

38 (50,7%)

Op 30 augustus 2006 werd het Tweede Kamerlid Van Schijndel i van de VVD uit de fractie gezet na onenigheid over de koers van de partij en het leiderschap van Rutte i.

6.

Financieel-economisch beleid

Het kabinet-Balkenende III regeerde als overgangskabinet tot het aantreden van een nieuw kabinet. Tijdens de korte regeerperiode zette het kabinet het economisch beleid van het kabinet-Balkenende II i voort. De economie en de overheidsfinanciën hadden zich inmiddels hersteld. Belangrijkste wapenfeiten van het kabinet waren het indienen van de begroting voor 2007 en het doorvoeren van de al door het voorgaande kabinet geplande verlaging van het tarief van de vennootschapsbelasting.

7.

Wetgeving

8.

Bijzonderheden

Generaal-Pardoncrisis 2006

Op 13 december 2006 nam de Tweede Kamer een motie van afkeuring i aan tegen minister Rita Verdonk i, die door PvdA-Kamerlid Jeroen Dijsselbloem i was ingediend. De situatie was uniek: nog niet eerder richtte een motie van afkeuring zich tegen een bewindspersoon in een demissionair kabinet i. Het vervolg was ook uniek: nog niet eerder bleef een bewindspersoon zitten na een aangenomen motie van afkeuring.

9.

Troonrede

Het kabinet was verantwoordelijk voor het opstellen van de troonrede van 2006. Hierin werden vooral de verantwoordelijkheid van Nederland voor vrede en veiligheid in de wereld en de door het vorige kabinet doorgevoerde hervormingen benadrukt.

10.

Einde van het kabinet

Na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2006 i bood het kabinet zijn ontslag aan en werd het demissionair. Dit ontslag werd op 21 februari 2007 verleend door Koningin Beatrix. Op 22 februari 2007 trad het kabinet-Balkenende IV i aan als opvolger.

 

Meer over