Plenaire vergadering Tweede Kamer - Main contents

De vergadering van alle 150 Tweede Kamerleden i noemen we de plenaire vergadering. Deze wordt geleid door de Tweede Kamervoorzitter i en wordt gehouden in de grote vergaderzaal. Er is een publieke tribune. Daarnaast zijn de plenaire vergaderingen live op internet te volgen. Alle plenaire vergaderingen zijn dus openbaar.

Plenaire vergaderingen worden in de regel gehouden op dinsdagen, woensdagen en donderdagen. De plenaire vergadering wordt bijeengeroepen door de Voorzitter of op (gemotiveerd) verzoek van ten minste dertig leden. Als ten minste 76 Tweede Kamerleden, het zogenoemde 'quorum i', de presentielijst hebben getekend, mag de Tweede Kamer beraadslagen en besluiten (zie artikel 67 i Grondwet). Ministers en staatssecretarissen kunnen worden uitgenodigd en mogen ook het woord voeren.

Om de beraadslagingen voorspoedig te laten verlopen, zijn regels opgesteld. Interrupties (onderbrekingen van de spreker om een vraag te stellen) zijn slechts toegestaan als de Kamervoorzitter dat toestaat. Ook kan de Kamer besluiten tot spreektijdbeperking.

In de plenaire vergadering kan aan de orde komen:

• - 

  bespreking van wetsvoorstellen (inclusief artikelen en amendementen)
• - 

  stemming over wetsvoorstellen i (inclusief artikelen en amendementen)
• - 

  mondelinge beantwoording van vragen i
• - 

  algemene debatten (vaak over actuele onderwerpen)
• - 

  debatten over verklaringen van de regering
• - 

  debatten over een voornemen of besluit tot deelname aan een vredesmissies (artikel 100 GW i).
• - 

  interpellatiedebatten i
• - 

  dertigledendebatten i (tot april 2011 spoeddebatten geheten)
• - 

  bespreking van brieven en nota's van de regering
• - 

  bespreking van rapporten en financiële verantwoordingen
• - 

  indienen van moties bij verslagen van commissieoverleggen i. Dit zijn zogenoemde tweeminutendebatten i. Voorheen heetten die VAO i en VSO i.
• - 

  bespreking van en stemming over moties i
• - 

  bespreking van burgerinitiatieven i
• - 

  bespreking van zaken betreffende de interne orde en huishouding

De beraadslagingen in de Tweede Kamer over wetsvoorstellen verlopen in het algemeen volgens een vaste volgorde. In de 'eerste termijn' voeren de Kamerleden het woord. Daarna krijgt degene die het voorstel verdedigt - veelal een minister of staatssecretaris - het woord. Vervolgens bestaat de mogelijkheid om het debat in dezelfde volgorde 'in tweede termijn' voort te zetten. In uitzonderingsgevallen kunnen nog verdere termijnen volgen.

Tweede Kamerleden kunnen met het zogenaamde recht van amendement i wijzigingen voorstellen op een wetsvoorstel. Het kabinet kan als het de voorgestelde wijziging als een verbetering ziet, een amendement overnemen. Als dat niet het geval is, wordt er na afloop van de behandeling over gestemd. Nadat een wetsvoorstel door de plenaire vergadering is behandeld, volgt ook daarover een stemming. Tijdens de plenaire behandeling kunnen Kamerleden ook moties i indienen.

Debatten over wetsvoorstellen in de Tweede Kamer gaan vaak over vrij technische kwesties, waarover vooral de 'specialisten' van de partijen het woord voeren. Soms wordt eerst een afzonderlijk wetgevingsoverleg i gevoerd. Alleen bij politiek gevoelige discussies stroomt de vergaderzaal vol. Bij stemmingen moeten uiteraard wel voldoende Kamerleden aanwezig zijn. Stemmingen zijn vaak op dinsdagmiddag.

Ook bij andere debatten zijn er vaak twee termijnen en ook daarin worden vaak moties ingediend, waarover na het debat wordt gestemd. Moties kunnen eveneens worden overgenomen (door het kabinet), ingetrokken (door de indieners) en soms worden ze 'aangehouden', dat wil zeggen dat ze eventueel pas later in stemming komen of alsnog worden ingetrokken.

De Tweede Kamer i neemt besluiten door na discussie over een onderwerp te stemmen. Bij het stemmen velt iedere volksvertegenwoordiger op basis van eigen inzicht en overtuiging een oordeel. Wel bepalen fracties als regel een lijn over de vraag of zij voor of tegen stemmen. Dat heet fractiediscipline i.

Er zijn verschillende methode om te stemmen en er is een verschil tussen stemmen over bijvoorbeeld wetsvoorstellen, moties etc. en stemmen over personen.

Bij de plenaire vergaderingen gelden meestal geen maximumspreektijden. Wel dienen sprekers de geschatte spreektijden door te geven aan de Voorzitter. Wanneer de spreker over de toebedeelde spreektijd aan de fractie gaat of geen inhoudelijke bijdrage levert, vraagt de Voorzitter de spreker te stoppen. Via een hoofdelijke stemming kan ook worden besloten een eindtijd in te stellen. Dit voorkomt dat de agenda van de Tweede Kamer wordt uitgesteld door het opeisen van spreekminuten.

Voor de plenaire begrotingsbehandelingen (inclusief de Algemene financiële beschouwingen i) en de Algemene politieke beschouwingen i wordt een maximumaantal minuten toebedeeld. Deze spreekminuten worden via het Presidium i toebedeelt. Grotere fracties krijgen meer spreektijd, maar kleinere fracties bemachtigen relatief meer minuten per zetel.

Bij grotere fracties kan het voorkomen dat twee Kamerleden van de fractie het woord delen bij een begrotingsbehandeling. Dan wordt een onderlinge verdeling van onderwerpen gemaakt.

Voor de gang van zaken in de plenaire vergadering (spreken, wijze van stemmen, de orde) gelden vaste regels. Die staan in het Reglement van Orde i.

De Tweede Kamer i en de Eerste Kamer i kennen een aantal (vaste) recesperiodes: rond de Kerst, in het voorjaar, in de zomer en (alleen de Tweede Kamer) rond verkiezingen. Reces i betekent dat Kamer en Kamercommissies niet vergaderen. Dat gebeurt dan alleen in spoedgevallen.

In het verleden hebben er af en toe ordeverstoringen in de Tweede Kamer plaatsgevonden. Zo kunnen luidruchtige protesten zelfs leiden tot ontruiming van de Tweede Kamer.

Tot 1875 vergaderde de Tweede Kamer (plenair) ook op zaterdagen en tot 1888 tevens op maandagen. Na reglementswijzigingen in genoemde jaren gebeurde dat alleen nog incidenteel. Sinds 1954 werd als regel evenmin op vrijdagen vergaderd, vanwege de vergadering van de ministerraad op die dag. In de jaren zestig kwamen vrijdagvergaderingen echter alleen nog incidenteel voor tijdens de begrotingsbehandeling.

Vanaf 1875 begonnen de vergaderingen op maandag niet voor één uur 's middags. Later werd elf uur het aanvangstijdstip. Sinds 1974 beginnen de vergaderingen als regel op dinsdag om 14.00 uur en op woens- en donderdagen om 10.15 uur (na voltooiing van de begroting op woensdagen vaak ook vanaf 13.00 uur).

Tot mei 1994 was voor voortzetting van de vergadering in de avond of voor het houden van een avondvergadering een besluit van de Kamer vereist. Dat geldt nu alleen nog voor voortzetting van de vergadering na 23.00 uur. In 1974 was al besloten dat in principe niet na 23.00 uur wordt vergaderd, met name vanwege bezwaren van de stenografische dienst. Nachtelijke vergaderingen komen niettemin nog sporadisch voor.

Lange vergaderingen

Onderstaande tabel toont de vergaderingen in de Tweede Kamer die lang doorgingen:

Meer over